موضع مشکوک فرانسه

فرارو- دیپلمات‌ها معمولا برای بیان خواسته‌ها و نگرانی‌های خود اصطلاحا از زبان دیپلماتیک استفاده می‌کنند؛ به این معنا که با عبارت‌هایی کلی و قابل تفسیر سخن می‌گویند. نظامیان، اما، اینگونه نیستند. دغدغه‌های خود را به صراحت بیان می‌کنند. در نشست امنیتی «گفتگوی منامه» که با همت «انستیتوی بین المللی مطالعات استراتژیک» بحرین برگزار شد، شاهد این تفاوت زبانی بودیم. برخی دیپلمات‌هایی که در این نشست شرکت کردند، با زبان خاص خودشان از سیاست‌های منطقه‌ای ایران انتقاد کردند. اما در جریان همین نشست فلورانس پارلی، وزیر دفاع فرانسه، به صراحت از لزوم مقابله نظامی با ایران سخن گفت که با رویکرد دیپلماتیک پاریس در برابر تهران تفاوت چشمگیری دارد.

به گزارش فرارو، سه شنبه هفته گذشته، در بحبوحه ناآرامی‌های ایران، ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن، بدون سروصدا از تنگه هرمز عبور کرد و وارد خلیج فارس شد. به گفته وزارت دفاع آمریکا، آخرین باری که یک ناو هواپیمابر آمریکا از تنگه هرمز عبور کرد، در ماه آوریل بود. در وهله اول، به نظر می‌رسد که با ورود این ناو هواپیمابر به خلیج فارس، حضور نظامی آمریکا در منطقه بیشتر شده است. اما وزیر دفاع فرانسه ارزیابی دیگری دارد.

روز شنبه، پارلی در نشست منامه، با اشاره به ورود آبراهم لینکلن به خلیج فارس، مدعی شد که آمریکا به آرامی در حال خروج از منطقه است.

سکوت آمریکا، ایران را جسور کرد!
وزیر دفاع فرانسه از تبعات آنچه عقب نشینی «تدریجی و عامدانه» آمریکا از خاورمیانه خواند، ابراز نگرانی کرد و مدعی شد خودداری آمریکا از پاسخ دادن به تجاوزات در خلیج فارس (که ایران به دست داشتن در آن‌ها متهم شده) اتفاقات «خطرناکی» را رقم زد.

در شش ماه گذشته تنش‌ها در خلیج فارس تشدید شد. چندین بار به نفتکش‌ها در دریای عمان حمله شد و در ۱۴ سپتامبر نیز تاسیسات نفتی بزرگ شرق عربستان هدف حملات موشکی و پهپادی قرار گرفت. آمریکا، عربستان و دیگر کشورها، ایران را به دست داشتن در این حملات متهم کردند. اتهامی که ایران قویا آن را رد کرده است. اما به رغم همه این اتفاقات، و حوادث دیگر مانند سرنگونی پهپاد آمریکایی «گلوبال هاوک» توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، آمریکا از مقابله به مثل امتناع کرد. در مقابل، کاخ سفید به انجام حملات سایبری و اعمال تحریم‌های اقتصادی بیشتر علیه ایران بسنده کرد.

پارلی طی سخنرانی در اجلاس سالانه منامه، با بیان اینکه شاهد «عدم حضور تدریجی و عامدانه آمریکا» در خاورمیانه بودیم، افزود این سیاست تا یک زمانی «روی کاغذ وجود داشت»، اما اخیرا روشن‌تر شده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، وی ادامه داد: «وقتی بمب‌گذاری نفتکش‌ها بی‌پاسخ ماند، یک پهپاد سرنگون شد و وقتی این هم بدون پاسخ ماند، تاسیسات عمده نفتی بمباران شد. این اتفاقات کجا متوقف می‌شود؟ طرف‌هایی که ثبات را تحمیل می‌کنند، کجا هستند؟» پارلی افزود: «منطقه به کاهش و سپس افزایش مداخله آمریکا عادت کرده است. اما این بار وضعیت خطرناکتر است.»

از دیدگاه وزیر دفاع فرانسه عقب‌نشینی آمریکا از خاورمیانه آهسته صورت می‌گیرد. وی گفت: «اما، به نظرم، فارغ از اینکه چه کسی در انتخابات آینده آمریکا پیروز شود، مسیر واضح است.»

پارلی، به طور صریح نامی از ایران نبرد. اما او سلسله‌ای از وقایع را نام برد که در همه آن‌ها علیه ایران اتهام‌زنی شده است. به طور خاص، در ماجرای حمله ۱۴ سپتامبر به تاسیسات نفتی عربستان، حتی فرانسه هم رسما ایران را متهم کرده بود. از این رو، وزیر دفاع فرانسه در واقع از آمریکا به خاطر پاسخ نظامی ندادن به ایران گلایه می‌کند. این در حالی است که سیاست رسمی فرانسه در مقابل ایران در شش ماه گذشته، تلاش برای تنش‌زدایی در خلیج فارس از طریق حفظ توافق هسته‌ای و آغاز مذاکرات ایران و آمریکا بود.

 

رویکرد دوگانه فرانسه
همزمان با تشدید تنش‌ها در خلیج فارس، تحرکات دیپلماتیک فرانسه نیز شدت گرفت. دیپلمات‌های فرانسوی چندین بار به تهران سفر کردند. متقابلا دیپلمات‌های ایرانی هم به فرانسه رفتند. ایمانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، چندین بار به مدت طولانی با همتای ایرانی‌اش، حسن روحانی، تلفنی گفتگو کرد. تحرکات فرانسه در جریان نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به اوج رسید؛ زمانی که فرانسوی‌ها به همراه دیگر کشور‌های اروپایی، سعی کردند دیداری میان حسن روحانی و دونالد ترامپ ترتیب دهند. اما در پی اصرار کاخ سفید بر استمرار تحریم‌ها، شکست خوردند. در همه این تحرکات، فرانسوی‌ها در عین ابراز نگرانی از تنش‌ها در خلیج فارس، هیچگاه مانند پارلی از مقابله به مثل با ایران حمایت نکردند. اما حالا با اظهارات اخیر پارلی معلوم شد که فرانسوی‌ها در پشت پرده احتمالا به آمریکا برای پاسخ دادن به ایران فشار می‌آوردند.

اظهارات پارلی ممکن است حاکی از افزایش همگرایی اروپا و آمریکا در مقابل ایران باشد. یکی از نقاط همگرایی که به تازگی جنبه عملی پیدا کرده، مسئله امنیت کشتیرانی در خلیج فارس است. در ماه‌های اخیر، آمریکا به سختی تلاش کرد برای محافظت از کشتیرانی، ائتلافی بین المللی در خاورمیانه ایجاد کند که جز شش کشور، کسی به آن نپیوست. این ائتلاف، عملیات میدانی خود را آغاز کرد.

 

---

روز یکشنبه، فرانسه در اقدامی که مکمل ائتلاف آمریکاست، از تاسیس یک ائتلاف دریایی دیگر به رهبری اروپا خبر داد. پارلی در پایگاه نیروی دریایی فرانسه در ابوظبی، به خبرنگاران گفت: «امروز صبح به طور رسمی مقرر شد که مرکز فرماندهی در خاک امارات باشد.» این ائتلاف که به گفته پارلی شامل حدود ۱۰ کشور اروپایی و غیراروپایی می‌شود، با ائتلاف به رهبری آمریکا نیز هماهنگ خواهد بود و هدف آن «بازتولید بازدارندگی» است. وزیر دفاع فرانسه، گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای ایران را نیز محکوم کرد.

بازدارندگی در خلیج فارس، به مسئله مشترک اروپا و آمریکا تبدیل شده و هر دو برای برقراری مجدد آن تلاش می‌کنند. علاوه بر پارلی، ژنرال کنت مک کنزی، رئیس ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، نیز بر اختلال بازدارندگی در خلیج فارس تاکید کرده و گفته با وجود اعزام ۱۴ هزار نیروی اضافی آمریکایی به خلیج فارس، هنوز احتمال حمله ایران وجود دارد. وی در یک گفتگو پیش از اجلاس منامه گفت: «قضاوت من این است که بسیار محتمل است که آن‌ها (ایران) دوباره حمله خواهند کرد.»