وحید محمودی استاد دانشگاه تهران با اشاره به ملاک‌های درنظر گرفته شده از سوی دولت برای پرداخت کمک‌های نقدی معیشتی، گفت: ما در مطالعات حوزه پرداخت یارانه سه نوع هدفگیری داریم، اولین نوع هدفگیری کامل بوده، در این مورد ما تمام جامعه هدف را شناسایی کردیم و معلوم است که به چه کسی می‌خواهیم یارانه بدهیم، بنابراین شناسایی از قبل انجام شده و بانک‌های اطلاعاتی این دهک‌ها و گروه‌های درآمدی مشخص است.
فرارو- بعد از اینکه دولت اعلام کرد قرار است منابع حاصل از افزایش قیمت بنزین بین ۱۸ میلیون خانوار ایرانی تقسیم شود و ملاک‌های اختصاص این یارانه را نیز اعلام کرد، این موضوع مطرح می‌شود که آیا این ملاک‌های ارزیابی دقیق است و عدالت را برقرار خواهد کرد؟
به گزارش فرارو، مسکن با ارزش بالاتر از یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان در تهران و بالاتر از ۹۰۰ میلیون تومان در شهرستان از جمله ملاک‌های قطعی برای حذف یارانه بنزین خانواده در نظر گرفته شده است. از دیگر ملاک‌ها می‌توان به خودرو بالای ۲۵۰ میلیون تومان و درآمد ماهانه بیشتر از شش میلیون برای خانواده سه نفره و بیشتر از هفت میلیون برای خانواده چهار نفره اشاره کرد.
در این رابطه احمد میدری معاون رفاه اجتماعی وزارت کار در مورد این ملاک‌های درنظر گرفته شده می‌گوید: شاخص‌های مختلفی در تعیین وضعیت اقتصادی خانواده‌ها بررسی شده است که تنها بخشی از آن به خودرو، مسکن و شغل افراد مربوط است. ممکن است یک خانواده خودرو شخصی نداشته باشد، اما دیگر شاخص‌ها این خانواده را در بین سه دهک پردرآمد جامعه ارزیابی کرده باشند. در کل خانوار‌های دارای مسکن، خودرو و فرد شاغل غالبا در ۳۰درصد بالاتر جامعه قرار می‌گیرند و نیازی به بسته حمایتی ندارند.
به گفته معاون وزارت رفاه آن‌هایی که به واریز نشدن یارانه معیشتی اعتراض دارند، باید این اجازه را به دولت بدهند تا به ریز حساب‌های بانکی خانواده دسترسی داشته باشد. در غیر این صورت امکان بررسی اعتراض وجود نخواهد داشت.
وحید محمودی می گوید دولت یک جهت گیری بینابینی را برای پرداخت یارانه بنزینی درنظر گرفته است
در مطالعات حوزه پرداخت یارانه سه نوع هدفگیری وجود دارد
وحید محمودی پژوهشگر حوزه فقر و رفاه و استاد دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو با اشاره به ملاک‌های درنظر گرفته شده از سوی دولت برای پرداخت کمک‌های نقدی معیشتی، گفت: ما در مطالعات حوزه پرداخت یارانه سه نوع هدف گیری داریم، اولین نوع هدفگیری کامل بوده، در این مورد ما تمام جامعه هدف را شناسایی کردیم و معلوم است که به چه کسی می‌خواهیم یارانه بدهیم، بنابراین شناسایی از قبل انجام شده و بانک‌های اطلاعاتی این دهک‌ها و گروه‌های درآمدی مشخص است.
وی افزود: اما در هدفگیری نوع دوم که صفر نامیده می‌شود، اما صرف‌نظر از وضعیت درآمدی اقشارمختلف جامعه، به تمامی آنها یارانه نقدی داده می‌شود، همان اقدامی که دولت احمدی‌نژاد در سال ۸۸ و ابتدای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها انجام داد.
این استاد دانشگاه تهران با اشاره به هدفگیری نوع سوم که جزئی نامیده می‌شود، بیان داشت: در این هدفگیری اقشار خاصی مد نظر هستند که آنها گروه‌های پایین درآمدی هستند که تحت پوشش نهاد‌های حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی هستند، که در این رابطه تنها به آنها یارانه نقدی پرداخته می‌شود.
بیشتر بخوانید: یارانه بنزین به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟
ملاک‌های تعیین شده بر اساس خط فقر نیست
محمودی با تاکید بر اینکه اقدام دولت در رابطه با شناسایی ۱۸ میلیون خانوار برای پرداخت این کمک هزینه معیشتی در هیچ کدام از این سه نوع هدفگیری قرار نمی‌گیرد، اضافه‌کرد: بلکه این تصمیم دولت یک چیزی بین هدفگیری جزئی و صفر بود، بدین معنی که صرف نظر از مبانی انجام این کار مسئولان دولتی به این نتیجه رسیدند که بین ۷ تا ۸ دهک جامعه مستحق دریافت این یارانه هستند و به جای اینکه از پائین مشخص کنند چه کسانی نیازمند هستند، آمدند از بالا و ملاک‌هایی را اعلام کردند، بنابراین این ملاک‌ها بر اساس خط فقر تعیین نشده‌اند، بلکه براساس خط استطاعت گروه‌های بالای درآمد تعیین شده است.
این پژوهشگر حوزه فقر و رفاه با اشاره به اینکه دولت برای رفع خطای انجام این طرح اعلام کرده هر کسی که خود را مستحق دریافت این کمک‌های معیشتی می‌داند، در صورتی که مشمول این کمک نیست، می‌تواند برای دریاقت این یارانه نقدی اقدام کند، اظهار داشت: مشکل اینجا است که خیلی از افرادی که در مناطق دورافتاده و محروم زندگی می‌کنند، به وسائل ارتباطی و نظامات اداری دسترسی ندارند، ممکن است نتوانند به موقع نسبت به عدم مشمولیت خود اعتراض کنند و با این وصف حق آنها برای دریافت این یارانه معیشتی از بین می‌رود.
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه از لحاظ مباحث توسعه‌ای پرداخت یارانه به این شکل به هیچ عنوان درست نیست، گفت: باید به جای اینکه این منابع به صورت نقدی به مردم داده شود، آنها از طریق سرمایه‌گذاری در امور توسعه‌ای و زیر ساختی، صرف ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی شود.
محمدقلی یوسفی معتقد است به صورت کلی پرداخت یارانه نقدی به مردم اشتباه است
پرداخت یارانه نقدی به مردم از اساس غلط است
محمدقلی یوسفی استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با فرارو با بیان اینکه اساسا پرداخت یارانه نقدی به مردم از نظر ماهیتی غلط است، اظهار داشت: اینکه دولت بخواهد برای جبران اشکالاتی که در بدنه خود دارد، بیاید و سرمایه‌های ملی را به صورت نقد بین مردم توزیع کند، به هیچ عنوان قابل نیست، از دیدگاه بنده این کار بیشتر برای پوشاندن ضعف‌های دولت است که وجود دارد، در حالیکه این اقدام راه علاج مشکل نیست.
وی افزود: پرداخت یارانه نقدی به مانند مُسکن موقتی است که شاید در کوتاه مدت جواب دهد، در حالی که پزشک نیز برای مدت طولانی و به نوعی به طور همیشگی آرام بخش تجویز نمی‌کند و یه دنبال راه درمان است، بنابراین دولت باید راهکار اساسی در پیش بگیرد و مسائل را به صورت ریشه‌ای حل کند.
یوسفی با اشاره به اینکه بهترین نوع دادن یارانه، ایجاد اشتغال است، گفت: دولت باید اقداماتی را در دستور کار خود قرار داد که بلند مدت باشد و گره‌ای از مشکلات مردم باز کند نه اینکه مبلغی به آنها بدهد که بعد از گذشته چند سال مجبور باشد آن را دو برابر کند.
این‌استاد اقتصاد با تاکید بر اینکه منابع حاصل از افزایش قیمت بنزین باید صرف اقدامات زیر ساختی شود، بیان داشت: باید کار‌هایی را انجام داد که آنها منتج به افزایش رفاه مردم شود و اثرات ملموس و قابل مشاهده‌ای بر روی زندگی آنها بگذارد.
وی با بیان اینکه اصلی‌ترین راه ایجاد اشتغال رونق تولید است، گفت: دولت باید به عنوان سیاست‌گذار موانع موجود در راه کسب وکار مردم و بخش خصوصی را از میان بردارد و با تسهیل این فضا، راه را برای فعالیت‌های مولدی اقتصاد باز کند، در حالیکه اکنون چنین فضایی وجود ندارد.
