سوم دی ماه سال ۹۷، آیت‌الله هاشمی شاهرودی پس از یک دوره بیماری دار فانی را وداع گفت. او فقیهی مبارز بود که مسئولیت‌های مهمی در نظام جمهوری اسلامی داشت.
بخش‌هایی از گفتگو با عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در خصوص فعالیت‌ها و اقدامات آیت‌الله شاهرودی در شورای نگهبان و قوه قضائیه با تسنیم را بخوانید؛
- آیت الله هاشمی شاهرودی، اصلاحاتی را در دستگاه قضا انجام دادند که برخی از این اصلاحات ابداعی بود. در حوزه تقنین کار‌های خوبی انجام دادند. در خصوص قانون مجازات اسلامی تمام تلاش ایشان این بود تا قانونی منطبق بر موازین اسلامی و مطابق با نیاز‌ها و اقتضائات روز تدوین شود از این رو هیاتی را در قم مامور به انجام این کار کردند و، چون خودشان اشراف و نظارت کامل نسبت به این موضوع داشتند، تا زمان تصویب قانون در مجلس و شورای نگهبان از قانون و جزئیات آن دفاع کردند.
- یکی از اقدامات مهم و اساسی آیت‌الله شاهرودی، ایجاد هیات‌های حل اختلاف در این قوه بود. این هیات‌ها شبه قضایی و تاحدودی هم غیرقضایی بوده و هستند.
- تاسیس ستاد حقوق بشر در قوه قضاییه از بعد بین‌المللی تحول عظیمی در حوزه قضایی بود. آیت‌الله شاهرودی علاوه بر تاسیس ستاد حقوق بشر، به دلیل ارتباطی که با جهان اسلام و علمای بزرگ اسلامی داشت، در راستای وحدت بین علمای اسلامی در کشور‌های مختلف حرکت کرد و در این راستا به مناسبت‌های مختلف جلسات و همایش‌هایی را با دعوت از علما و قضات کشور‌های اسلامی برگزار کرد.
- ویژگی ایشان این بود که مباحث فقهی را با موضوعات و مشکلات امروز جامعه انطباق می‌دادند و اینگونه نبود که مباحث فقهی و اصول و قواعد فقهی را در همان ظرف چند قرن پیش بررسی کنند. این ویژگی به آن دلیل بود که ایشان با جهان اسلام و محیط بین‌المللی آشنا بود و معتقد بود که دین اسلام برای حل مشکلات است و اسلام می‌تواند مشکلات امروز جامعه را حل کند.
- یکی از اتفاقات مهمی که شورای نگهبان با آن مواجه شد، فتنه سال ۸۸ است. کاندیدا‌های غیرپیروز انتخابات ریاست‌جمهوری نسبت به نتیجه انتخابات معترض بودند و برخی از آنان این شورا را مورد حمله قرار می‌دادند. آن زمان آیت‌الله هاشمی شاهرودی رئیس قوه قضائیه بودند. ایشان در جریان فتنه اقدامات مهم و اثرگذاری انجام دادند، از جمله اینکه برخورد‌هایی با اقدامات فتنه‌گران انجام دادند که این برخورد‌ها به روشن شدن حقیقت ماجرا کمک کرد. در واقع اقدامات ایشان، کمک زیادی به شورای نگهبان که از سوی افراد و گروه‌های مختلف مورد حمله و تعرض بود، کرد.
- {در پاسخ به این سوال که در این خصوص جلساتی بین شما و آیت‌الله هاشمی شاهرودی برگزار شده بود؟ }: یک یا دو جلسه خدمت ایشان رسیدیم؛ البته ایشان بیشتر موضوعات و مباحث را از طریق معاونین خود و دادستانی از جمله آقایان رئیسی و منتظری رسیدگی می‌کردند. ایشان خارج از هیاهوی سیاسی، موضوع فتنه را به خوبی رصد و در مسیر دفع فتنه به خوبی تلاش و پیگیری می‌کردند. ایشان به هیچ وجه قائل به این نبود که نظام جمهوری اسلامی ایران از قانون عقب‌نشینی کند. آیت‌الله هاشمی شاهرودی معتقد بودند که مّر قانون باید اجرا شود.
- {در پاسخ به این سوال که آیا با موسوی و کروبی جلسه‌ای داشتند که آنان را نسبت به اقداماتشان هوشیار کند؟ }: بنده آن زمان در قوه قضاییه نبودم؛ از این رو در جریان جزئیات دیدار‌ها و اقداماتشان نیستم، اما بدون شک ایشان تلاش‌هایی داشتند که برخی از اقدامات از طریق معاونان ایشان پیگیری و انجام می‌شد.
- در بحث بررسی صلاحیت‌ها هر یک از اعضای شورای نگهبان نظرات خود را بر اساس اسناد و مدارک بیان می‌کنند. آیت‌الله هاشمی شاهرودی در رعایت موازین قانونی در احراز صلاحیت‌ها، محکم بودند. اگر نکته‌ای به ذهنشان می‌رسید، بیان می‌کردند، اما همواره بر اساس موازین عمل می‌کردند.
- سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان گفته بودند که حزب‌الله تبعیت خود از امام خمینی و مقام معظم رهبری را مرهون تلاش‌ها و اندیشه نظام‌سازی آیت‌الله هاشمی شاهرودی است. نگاه نظام‌ساز و حکومت‌ساز مرحوم صدر در حوزه فقهی و دینی بر روی نظرات آیت‌الله شاهرودی اثرگذار بود و بزرگترین آموزه‌ای که ایشان از شهید صدر آموخت، همین بود.
