دانشگاه تهران سال‌هاست که مرکزی با عنوان یادگیری الکترونیکی دارد و تجربه خوبی به همراه امکانات وسیع در زمینه آموزش‌های مجازی دارد، اما هیچ زمانی فکر نمی‌کردیم قرار است همه برنامه‌های آموزشی را در قالب آموزش‌های الکترونیکی ارائه دهیم.
در پی شیوع ویروس کرونا و به تبع آن تعطیلی دانشگاه‌های کشور، راه‌اندازی آموزش مجازی برای ادامه نیمسال تحصیلی در دستور کار دانشگاهها قرار گرفت، در این میان این نگرانی بین دانشجویان ایجاد شده است که در صورت عدم دسترسی آنلاین آنها به این آموزش‌ها چه تمهیداتی از سوی دانشگاهها برای جبرای دروس عقب افتاده وجود دارد.
در این رابطه دکتر سید محمدحسین کریمیان معاون آموزشی دانشگاه امیرکبیر در گفتگو با ایسنا با تاکید بر اینکه کلاس‌های آموزشی دانشگاه امیرکبیر تا پایان سال به شکل الکترونیکی و غیرحضوری برگزار خواهند شد، اظهار کرد: دانشجویان می‌توانند با حضور در سامانه الکترونیکی دانشگاه از کلاس‌های مجازی اعضای هیات علمی بهره ببرند.
وی با تاکید بر اینکه الزامی برای حضور دانشجویان در کلاس‌های مجازی وجود ندارد، گفت: اگرچه استفاده از این کلاس‌ها بسیار راحت‌تر است و دانشجویان با دسترسی به اینترنت، داشتن یک کامپیوتر و یا حتی گوشی هوشمند می‌توانند از کلاس‌های غیر حضوری بهره‌مند شوند، اما به دلیل اینکه ممکن است برخی از دانشجویان در مناطق مختلف مشکل دسترسی به اینترنت داشته باشند، ما تمهیداتی را اندیشیدیم که آنها از کلاس‌های حضوری جبرانی که بعد از عید اعلام خواهد شد نیز استفاده کنند.
معاون آموزشی دانشگاه امیرکبیر با بیان اینکه امکان ضبط کلاس‌های مجازی در سامانه الکترونیک وجود دارد، گفت: دانشجویان علاوه بر اینکه می‌توانند به صورت آنلاین از کلاس‌های غیرحضوری بهره‌مند شوند می‌توانند فایل ذخیره شده این کلاس را نیز در اختیار داشته باشند. این امر زمانبری است.
دکتر کریمیان در پایان خاطر نشان کرد: در صورتی که مشکلی از نظر شیوع کرونا ویروس بعد از عید نداشته باشیم در نظر داریم حدود دو هفته کلاس جبرانی حضوری برای دانشجویان برگزار کنیم و این ترم با کمی تاخیر به پایان برسد.
امکان ذخیره فایل آموزش‌های مجازی دانشگاه تهران
دکتر محمود نیلی احمد آبادی نیز به تشریح روند برنامه‌های آموزشی این دانشگاه تا پایان اسفند ماه پرداخت و گفت: به دلیل شیوع کرونا ویروس و بر اساس ابلاغیه‌های انتشاری و مشورت‌هایی که این دانشگاه با مراجع ذی صلاح انجام داد مقرر شد که از امروز شنبه ۱۰ اسفند کلاس‌های حضوری دانشگاه تعطیل شود، اما از آنجایی که بحث آموزش یکی از مباحث بسیار مهم دانشگاه است و همه دانشجویان نگران برنامه‌های آموزشی خود هستند بنابراین دانشگاه تهران تصمیم گرفت تا استفاده بیشتری از ظرفیت مرکز یادگیری الکترونیکی داشته باشد.
وی در ادامه تصریح کرد: در دانشگاه تهران تعداد نسبتا زیادی از کلاس‌های درسی در قالب آموزش‌های الکترونیکی صورت می‌گیرد و امروزه به عنوان یک ابزار بسیار مهم مورد استفاده قرار می‌گیرد و این موضوع می‌تواند به تعمیق امر آموزش بپردازد و فعالیت‌های گسترده‌تری را انجام دهد و امکان مشارکت‌های بیشتری از دانشجویان را به دلیل گسترده بودن ابعاد جغرافیایی فراهم کند.
رئیس دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: دانشگاه تهران سال‌هاست که مرکزی با عنوان یادگیری الکترونیکی دارد و تجربه خوبی به همراه امکانات وسیع در زمینه آموزش‌های مجازی دارد، اما هیچ زمانی فکر نمی‌کردیم قرار است همه برنامه‌های آموزشی را در قالب آموزش‌های الکترونیکی ارائه دهیم. شرایط فعلی که پیش آمد باید متناسب با این شرایط تمهیدات جدیدی را پیش بینی می‌کردیم. در نتیجه از همکاران این مرکز درخواست نمودیم تا پیش بینی‌های لازم را انجام دهند و آمادگی‌های لازم را فراهم کنند تا دانشجویان از این ظرفیت برای امر یادگیری و یاددهی استفاده کنند.
دکتر نیلی تاکید کرد: در حال حاضر پیش بینی‌های لازم برای آموزش‌های مجازی انجام شده و مرکز یادگیری الکترونیکی دانشگاه از طریق ویدئو‌ها و گفتار‌هایی که برای دانشجویان ارائه خواهد داد آموزش می‌دهد که چگونه می‌توانیم از این ظرفیت‌ها برای ارائه دروس و شرکت در کلاس‌ها استفاده کنند.
وی تاکید کرد: هدف دانشگاه تهران این است که آن دسته از کلاس‌های آموزشی و برنامه‌هایی که به شکل زنده برگزار می‌شوند در همان ساعت کلاسی و طبق برنامه آموزشی اعلامی به دانشجویان اتفاق بیفتد؛ لذا همکاران ما در دانشگاه که آمادگی استفاده از این ظرفیت و به شکل زنده داشته باشند می‌توانند در همان ساعات آموزشی خود کلاس‌های درسی را ارائه دهند و دانشجویان نیز در همان ساعات آموزشی از این کلاس‌ها استفاده کنند. در واقع این برنامه کمک می‌کند که نظم در ارائه آموزش‌ها صورت بگیرد تا دانشجویان نیز بتوانند وقت خود را تنظیم کنند.
دکتر نیلی ادامه داد: با توجه به اینکه ما نگرانی پهنای باند را داریم، ممکن است اگر بخواهیم همه کلاس‌ها را به شکل زنده برگزار کنیم این امکان وجود نداشته باشد یا دانشجویان ما در مناطقی باشند که دسترسی به این فضا فراهم نشود؛ بنابراین کلاس‌ها به شکل ضبط شده نیز وجود دارد. اعضای هیات علمی می‌توانند کلاس‌های خود را ضبط کنند تا با آپلود کردن این کلاس‌ها از سامانه دانشجویان از این کلاس‌ها استفاده کنند.
دکتر نیلی تاکید کرد: سامانه یادگیری الکترونیکی ظرفیت‌های زیادی نیز دارد که می‌توان منابع درسی را در آن آپلود کرد و یا آزمون‌های کلاسی را می‌توانیم از طریق این سامانه برگزار کنیم. طبیعتا گفتگو میان استاد و دانشجو وجود دارد که این امکان در کلاس‌های زنده به شکل برخط خواهد شد و در کلاس‌هایی که ضبط شده است نیز دانشجویان می‌توانند سوالات و ابهامات خود را در این سامانه ثبت کنند و اعضای هیات علمی نیز به آن پاسخ خواهد داد.
وی در خصوص برگزاری کلاس‌های عملی دانشجویان نیز گفت: برگزاری کلاس‌های عملی به شکل غیر حضوری فعلا مستثنی هستند. اگر چه این امر زمانبری است، اما امیدواریم در آینده بتوانیم این آموزش‌ها را نیز به شیوه الکترونیک ادامه دهیم. اما کلاس‌های عملی دانشجویان و نحوه برنامه ریزی در این خصوص از طریق معاونت آموزشی دانشگاه اعلام خواهد شد.
احتمال طولانی شدن نیمسال تحصیلی جاری دانشگاه تربیت مدرس
دکتر محمدرضا کرباسی معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس در گفتگو با ایسنا با بیان اینکه هیچ کلاس حضوری قبل از پایان سال در دانشگاه تربیت مدرس برگزار نمی‌شود تاکید کرد: تمامی دانشجویان ساکن خوابگاه، خوابگاه‌های خود را به مقصد محل اقامت خود ترک کردند؛ بنابراین به هیچ عنوان کلاس‌های آموزشی حضوری تا پایان اسفند نخواهیم داشت.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه دانشجویان برنامه‌های آموزشی دانشگاه تربیت مدرس را از طریق آموزش‌های مجازی و غیر حضوری دنبال کنند، گفت: اغلب دانشجویان به این نوع آموزش‌ها دسترسی دارند و اگر بخواهند با کمک یک لپ تاپ یا موبایل و با دسترسی به اینترنت می‌توانند از کلاس‌های آنلاین مجازی بهره‌مند شوند.
معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس اظهار کرد: با توجه به اینکه امکان ادامه روند شیوع کرونا ویروس بعد از عید نیز وجود دارد بنابراین توصیه می‌کنیم دانشجویان حتما تمهیدات دسترسی به آموزش‌های مجازی را داشته باشند.
دکتر کرباسی از گسترش پهنای باند دانشگاه تربیت مدرس برای اعضای هیات علمی خبر داد و گفت: با توجه به اینکه ما بیش از ۸۰۰۰ دانشجو در مناطق مختلف کشور داریم بنابراین امکان فراهم کردن دسترسی همه آنها به شبکه اینترنت را نداشتیم؛ بنابراین دانشجویان باید به صورت شخصی اینترنت تهیه کنند.
دکتر کرباسی خاطرنشان کرد: سیستم آموزش‌های الکترونیکی به گونه‌ای طراحی شده است که امکان رصد دانشجویانی که از کلاس‌های آموزشی استفاده می‌کنند وجود دارد و گزارش‌هایی مبنی بر حضور یا عدم حضور دانشجو در آموزش‌های آنلاین ذخیره می‌کند.
معاون آموزشی دانشگاه تربیت مدرس در پایان از امکان طولانی شدن ترم پایانی تا اواسط مرداد ۹۹ خبر داد و گفت: با توجه به وضعیت فعلی و تمهیدات لازم برای برگزاری کلاس‌های حضوری امکان طولانی‌تر شدن ترم تا اواخر تیر یا اواسط مرداد وجود دارد.
فعلا امکان ارائه آموزش مجازی به دانشجویان را نداریم
دکتر جلیل احمدوند فعلا امکان ارائه آموزش مجازی به دانشجویان را نداریم در گفتگو با ایسنا، با تاکید بر اینکه تا پایان سال جاری آموزش‌های حضوری در دانشگاه علامه طباطبایی نخواهیم داشت، گفت: در حال حاضر ارائه آموزش‌های مجازی نیز در این دانشگاه آغاز نشده است و فعلا آموزش‌های مجازی و حضوری دانشجویان تعطیل است.
وی در ادامه با تاکید بر اینکه دنبال فراهم کردن آموزش‌های غیر حضوری و مجازی به دانشجویان هستیم، گفت: تاکنون سیستم آموزش‌های مجازی و الکترونیکی در دانشگاه علامه طباطبایی وجود نداشته، اما امروز در این رابطه چندین جلسه به منظور برقراری آموزش‌های مجازی برگزار کرده‌ایم.
معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبائی خاطرنشان کرد: طی رایزنی‌هایی که با چند شرکت انجام شده است مقرر شد به زودی امکان ارائه آموزش‌های غیر حضوری و مجازی برای دانشجویان فراهم شود.
دکتر احمدوند خاطرنشان کرد: بعد از عادی شدن اوضاع امکان برگزاری کلاس‌های جبرانی برای دانشجویانی که به دلایلی از جمله از کلاس‌های آنلاین استفاده نکرده و یا راضی نبودند فراهم خواهد شد. به همین جهت ترم جاری طولانی‌تر خواهد شد.
دانشجویان علم و صنعت به سامانه LMS مراجعه کنند
همچنین دانشگاه علم و صنعت نیز در همین زمینه اعلام کرد؛ به منظور اطمینان از تداوم صحت و سلامت دانشجویان، از روز شنبه دهم اسفند کلیه کلاس‌های درسی در مقاطع مختلف تحصیلی دانشگاه، به صورت الکترونیکی و با استفاده از سامانه LMS ارائه خواهند شد. بدین ترتیب دانشجویان با اتصال به سامانه LMS از کلاس‌های آموزش الکترونیکی مربوطه استفاده خواهند کرد.
در این زمینه مرکز آموزش الکترونیکی ضمن ایجاد امکانات دسترسی و کاربری مربوطه برای کلیه دانشجویان، فایل راهنمای لازم را نیز در اختیار آنها قرار خواهد داد.
این دانشگاه همچنین اعلام کرده در خصوص برگزاری کلاس های آزمایشگاهی، کارگاهی و عملی متعاقباً اطلاع رسانی خواهد شد.
آموزش مجازی پیام نور در دستور کار استان‌ها
همچنین دکتر مرتضی محسنی معاون آموزشی دانشگاه پیام نور در خصوص آموزش از راه دور در این دانشگاه اظهار داشت: آموزش‌های حضوری دانشگاه پیام نور نیز در سراسر کشور تا پایان سال لغو شده و با توجه به شیوه آموزش ترکیبی دانشگاه، پوشش حداکثری آموزش مجازی کلاس‌های آموزشی در دستور کار استان‌هاست.
وی در خصوص فعالیت بخش‌های اداری هم گفت: با توجه به تاکیدات صریح کمیته ملی مبارزه با کرونا بالطبع کلیه همکاران علمی و اداری طبق روال سابق، در مراکز و واحد‌ها حضور خواهند داشت؛ البته طبق مصوبات قبلی هیات رئیسه دانشگاه، هرگونه تعطیلی احتمالی بخش اداری صرفا تابع اطلاعیه‌های صادره از سوی استانداری‌های تابعه خواهد بود.
معاون آموزشی دانشگاه پیام نور در خصوص بخشنامه صادره به استان‌ها نیز خاطرنشان کرد: در این بخشنامه علاوه بر لزوم لغو کلاس‌های حضوری (از جمله کلاس‌های دوره دکتری)، عملی و کارگاهی و موکول شدن آنها ترجیحا به سال آتی، با کوشش معاونت پژوهشی ظرفیت جدیدی برای برگزاری مجازی کلاس‌ها در اختیار استان‌ها قرار گرفته است تا به تشخیص خود و طبق اولویت، بخشی از کلاس‌های رفع اشکال که پیش از این به صورت حضوری برگزار می‌شد را به صورت مجازی برگزار کنند.
دکتر محسنی در خصوص امکان اصلاح تقویم آموزشی نیز افزود: در حال رصد شرایط هستیم و در صورت لزوم تقویم آموزشی نیز تغییر خواهد کرد.
وی تصریح کرد: با توجه به شرایط جدیدی که به استان‌ها ابلاغ شده است، لازم است از منوط کردن نمرات میان ترم به حضور دانشجویان خودداری شود و به جای آن از سایر روش‌های سنجش پیشرفت تحصیلی استفاده شود.
بر اساس اعلام دانشگاه پیام نور، با توجه به گستردگی مراکز دانشگاه پیام نور، آخرین وضعیت برگزاری کلاس‌های الکترونیک در هفته آتی از طریق پرتال دانشگاه پیام‌نور به نشانی pnu.ac.ir سامانه هوشمند تعاملی دانشگاه پیام نور (پیام من) که از طریق ادرس apps.pnu.ac.ir قابل دریافت است، پرتال‌های استانی و در فضای مجازی به ادرس @upnanews اطلاع‌رسانی خواهد شد.
برگزاری آموزش‌های جبرانی دانشگاه شریف
همچنین دانشگاه صنعتی شریف نیز در خصوص نحوه برگزاری کلاس‌های آموزشی تا پایان سال تاکید کرد: کلاس‌های آموزشی تا پایان سال به صورت مجازی و یا بصورت جبرانی در سال جدید برگزار خواهد شد. در واقع هماهنگی لازم برای انتخاب روش‌های غیرحضوری توسط استاد هر درس بعد از هماهنگی با معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشکده و دانشگاه به اطلاع دانشجویان خواهد رسید.
بنا بر اعلام این دانشگاه، در ارتباط با دروس عملی از قبیل: کارگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، دروس گرافیک و تربیت بدنی تمهیدات لازم از طرف معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی برای برگزاری کلاس‌های جبرانی در سال جدید انجام خواهد شد و نتایج آن به اطلاع دانشجویان و اساتید خواهد رسید.
همچنین برگزاری جلسات دفاعیه‌های تحصیلات تکمیلی و پیشنهادات پژوهشی با حداقل حضار و بدون نیاز به اسکان دانشجویان در خوابگاه‌های دانشگاه بلامانع بوده و در صورت نیاز و ضرورت امکان تعویق آن برای دانشجویان خوابگاهی وجود دارد.
در جلسه هیئت رئیسه دانشگاه شهید بهشتی که با حضور اعضا و مدیران آموزش مجازی دانشگاه تشکیل شد، نیز مقرر شد با توجه به شیوع ویروس کرونا و تعطیلی بخش آموزش حضوری دانشگاه در هفته جاری، در صورت تداوم این وضعیت در هفته‌های آینده، دانشگاه کلاس‌های دروس نظری را به صورت غیرحضوری از روز شنبه ۱۳۹۸/۱۲/۱۰ تا پایان سال ارائه خواهد کرد.
برقراری غیرحضوری کلاس‌ها معادل حداقل دو هفته‌ی درسی، به شیوه‌های مختلف از جمله با استفاده از سامانه یادگیری آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه Ims.sbu.ac.ir یا درس‌افزار دانشگاه courseware.sbu.ac و روش‌های دیگری به اشتراک‌گذاری مناسب منابع درسی و تالار گفتگو بین استاد و دانشجویان، به دو صورت برخط یا غیر برخط انجام می‌گیرد.
به گزارش ایسنا، دانشگاه فردوسی مشهد نیز اعلام کرده که پیرو مصوبه شورای دانشگاه، کلاس‌ها تا پایان سال ۱۳۹۸ به صورت مجازی برگزار می‌شوند و لذا کلاس‌های حضوری برگزار نخواهد شد.
در صورتی که به هر دلیل برگزاری کلاس مجازی در زمان خود امکان پذیر نباشد، کلاس‌های جبرانی (حداقل به میزان دو هفته) در روز‌های کاری و ایام تعطیل تا پایان نیمسال تحصیلی جاری برگزار خواهد شد. لازم به ذکر است، نظارت بر برگزاری کلاس‌های جبرانی طبق روال به عهده دانشکده‌ها می‌باشد.
دانشگاه اصفهان نیز اعلام کرده که با تمهیدات لازم برای ارائه آموزش‌های الکترونیک برنامه‌های آموزشی، اعضای هیات علمی از این شیوه برای کمک به جبران عقب ماندگی درسی دانشجویان استفاده می‌کنند. همچنین با توجه به ارائه آموزش‌های الکترونیکی و از راه دور در این ایام در صورت عدم حضور فیزیکی دانشجویان (به خصوص دانشجویان غیر بومی از شهر‌های دور) غیبت‌ها مجاز و حضور و غیاب توسط اعضای هیات علمی در کلاس اجباری نیست.
برای انجام تعهدات آموزشی، شامل جبران سرفصل دروس ناشی از وقفه آموزش‌های حضوری و جلوگیری از افت کیفیت برنامه ها، معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان در تقویم آموزشی نیمسال دوم ۹۹-۹۸ تجدید نظر کرده و پایان کلاس‌ها و بازه امتحانات را متعاقبا اعلام می‌کند.
همچنین در این اطلاعیه از گروه‌ها و دانشکده‌ها خواسته شده از برگزاری هرگونه امتحان، اردو، بازدید علمی در این بازه زمانی خودداری کنند و در صورت درخواست دانشجویان و یا تشخیص گروه‌های آموزشی تاریخ دفاع از پایان نامه‌هایی که در این ایام است به سال ۹۹ و به حداکثر تا پایان نیمسال دوم تحصیلی ۹۹-۹۸ موکول و دانشجویان شامل بخشودگی جریمه دیرکرد صرفا در این فاصله زمانی خواهند بود.
با این حال دانشگاه آزاد هنوز موضع دقیقی را در خصوص برگزاری کلاس‌های آموزشی نیمسال جاری اعلام نکرده و دکتر طهرانچی از رؤسای استان‌ها خواسته در جلسه بعدی شورای دانشگاه آزاد اسلامی که این هفته و به صورت ویدئوکنفرانس برگزار می‌شود، پیشنهادات و مدل‌های اصلاح تقویم آموزشی خود را ارائه کنند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در عین حال خاطرنشان کرد: رؤسای استان‌ها برای اصلاح تقویم آموزشی جدید، سه روش پیش رو خواهند داشت که بنا بر صلاحدید واحد دانشگاهی و شرایط آب و هوایی استان و با توجه به نزدیک شدن فصل گرما، یکی از آنها را انتخاب و در استان متبوع خود اجرایی کنند.
افزایش ساعات کلاس‌های آموزشی، استفاده از تعطیلات آخر هفته‌ها و آموزش مجازی برای دروس نظری، سه راه اصلاح تقویم آموزشی است. واحد‌های دانشگاهی باید در نظر داشته باشند که ۱۴ تیرماه تا ۲۳ مردادماه زمان ترم تابستانی است و برنامه‌ریزی‌ها باید به گونه‌ای باشد که امتحانات نیمسال دوم تا پیش از این تاریخ به پایان رسیده باشد.
