بهانه جدید راست‌های افراطی؛ کرونا

فرارو- دکتر «تدروس آدهانوم گبرایسوس»، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، در طی سخنرانی ماه گذشته در کنفرانس امنیتی مونیخ، گفت: «در جهان شکسته و تقسیم شده ما، سلامت یکی از معدود مناطقی است که در آن همکاری های بین المللی این فرصت را به کشورها می دهد تا برای یک هدف مشترک با یکدیگر همکاری کنند. بزرگترین دشمنی که با آن روبرو هستیم، خود ویروس نیست؛ بلکه این ننگ است که ما را در مقابل یکدیگر قرار می دهد. ما باید از ننگ و نفرت دست بکشیم.» اکنون به نظر می رسد که این پیش بینی مدیر کل سازمان بهداشت جهانی، در حال تحقق است و این بیماری در حال قرار دادن انسان ها در برابر یک دیگر است.

به دنبال افزایش تنش در شمال سوریه، دولت ترکیه تصمیم گرفت تا مرزهای اروپا را بر روی ده ها هزار پناهجویی باز کند که به امید رهایی از جنگ و تبعیض در مرزهای غربی این کشور تجمع کرده بودند. اما در آن سو اروپا مرزهای خود را بسته نگاه داشته و عدم توانایی پذیرش این پناهجویان سخن به میان می آورد. این برخورد های اتحادیه اروپا، به ویژه یونان با پناهجویان، انتقاد و خشم بسیاری از سازمان های بشر دوستانه را به دنبال داشته است. اما این انتقادات نه تنها تاکنون تاثیر قابل توجهی نداشته، بلکه شاهد ظهور عاملی جدید در عدم پذیرش این آواره گان به اروپا شده است. گروه های راست افراطی در اروپا، اکنون کروناویروس جدید را بهانه کرده تا مانع ورود مهاجران به اروپا شوند. خبرگزاری ان بی سی، طی گزارشی به بررسی این مسئله پرداخته است.

شیوع کروناویروس جدید بسیاری از خیابان ها، دانشگاه ها، فروشگاه ها و حتی شهرها را در سراسر جهان خالی کرده است. اما این ویروس چرخش فجیع تری را در اروپا، جایی که پوپولیست های راست گرا در حال تجدید فراخوان ها برای مقابله با مهاجران هستند، شکل داده است. در این میان، این گروه ها ادعاهای غیرقابل اثباتی مبنی بر انتقال بی شمار کروناویروس جدید به اروپا از طریق مهاجران آسیایی و آفریقایی نیز مطرح شد.

«ماتئو سالوینی»، وزیر پیشین کشور ایتالیا، که مرکز شیوع کروناویروس جدید در اروپا بوده است، گفت: «دولت، کروناویروس جدید را دست کم گرفته است. اجازه ورود مهاجران از آفریقا، جایی که وجود این ویروس تأیید شده، کاملاً غیرمسئولانه است.» سالوینی یکی از نمونه های مواضع تند اروپا بر ضد مسئله مهاجرت است، اما هیچ مدرکی در دست نیست که مهاجران این ویروس را به ایتالیا برده اند. بر اساس آخرین آمارها، تا کنون بیش از 6000 نفر در کشور ایتالیا به کروناویروس جدید مبتلا شده بو حدود 230 نفر نیز قربانی شده اند.

در حقیقت، سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است كه تلاش برای اعمال محدودیت های مرزی احتمالاً نتیجه ای در کاهش شیوع ویروس نخواهد داشت و حتی می تواند مانع مبارزه جهانی علیه کروناویروس جدید شود.

با این وجود، این پاتوژن، در حال ایجاد چالش هولناکی برای اتحادیه اروپا، بزرگترین اتحادیه سیاسی و اقتصادی جهان با 450 میلیون نفر جمعیت، است. اتحادیه ای که «مرزهای باز» را به عنوان یک اصل اساسی در وجود خود نهادینه کرده است. اتحادیه ای که به تازگی با بحران خروج انگلیس مواجه شده و همچنین با سوالات گسترده تری در مورد مهاجرت، بودجه های ملی و چگونگی تعادل با فرصت اقتصادی ارائه شده توسط چین، درگیر است.

در این وضعیت مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا، از جمله آخرین افرادی بود که بر ارتباط بین شیوع کروناویروس و مرزهای باز اروپا، تاکید کرد. وی در پاسخ به این سؤال كه آیا رئیس جمهور آمریکا در نظر دارد محدودیت هایی را برای سفر به اروپا اعمال کند، گفت: «ماهیت اتحادیه اروپا به گونه ای است که برای سفر در آن نیازی به داشتن گذرنامه نیست. کارگروه ما امروز در مورد پرونده های جدید صحبت کرد که برخی از آن ها درباره چند کشور اروپایی است که ما از نزدیک آن ها را دنبال می کنیم.» این در حالی است که دولت ترامپ پیش از این نیز محدودیت های مسافرتی را بر روی چین، ایران، کره جنوبی و بخش هایی از ایتالیا اعمال کرده بود.

با این حال اتحادیه اروپا اعلام کرد که هنوز به سیاست خود مبنی بر حمایت از منطقه شینگن - 26 کشوری که امکان مسافرت بدون گذرنامه را فراهم می کند - و همچنین بازار واحدی که امکان حرکت آزادانه مردم، کالاها، خدمات و پول بین کشور های عضو را فراهم می کند، متعهد است و تمایلی به انجام چنین اقدامات محدود کننده ای ندارد. «استلا کیاریاکیدس»، کمیسر اروپا در زمینه بهداشت و امنیت مواد غذایی، در سخنرانی ماه گذشته خود، اظهار داشت: «من از باز نگه داشتن مرزها و عدم استفاده از آنچه در این مقطع زمانی می تواند اقدامات نامتناسب و ناکارآمد تلقی شود، خوشحالم.» از سوی دیگر سازمان بهداشت جهانی نیز تصدیق کرده است که محدودیت های مرزی بی اثر و حتی ممکن است «کمک و پشتیبانی فنی لازم را قطع کند، ممکن است مشاغل را مختل کند و ممکن است اثرات منفی اجتماعی و اقتصادی بر روی کشورهای آسیب دیده بگذارد».

اما علیرغم این پیام های یکسان و هشدار دهنده موسسات مرکزی اروپا، مقامات برخی کشورهای اروپایی، لحنی متفاوت را در پیش گرفته اند. «مارین لوپن»، نامزد راست افراطی ریاست جمهوری فرانسه، از بسته شدن مرز با ایتالیا و همچنین تعلیق منطقه بدون گذرنامه شینگن حمایت کرده است. «اورلیا بینو»، یک قانونگذار اروپایی از حزب مارین لوپن، در توضیح این استدلال، می گوید: «گردش رایگان کالا و مردم به همراه سیاست های مهاجرتی و کنترل های ضعیف در مرزها، بدیهی است که امکان گسترش بیماری هایی همچون کروناویروس را فراهم می کند.»

«ویکتور اوربان» نخست وزیر مجارستان که مدتهاست به دلیل سوابق خود در مورد آزادی های مدنی و حاکمیت قانون، مورد انتقاد اتحادیه اروپا قرار گرفته، از بحران کروناویروس برای مقابله با مهاجرت استفاده کرده است. «جورجی باکوندی»، مشاور امنیت ملی نخست وزیر مجارستان، در این خصوص گفت: «دولت مجارستان دسترسی نامحدود به مناطق ترانزیت مرزی برای پناهجویان را به طور چشمگیری کاهش داده است.» وی افزود: «ما ارتباط مشخصی بین کروناویروس و مهاجران غیرقانونی مشاهده می کنیم».

کرواسی، مجارستان و ایرلند همگی به شهروندان خود توصیه کرده اند که به ایتالیا سفر نکنند، در حالی که اتریش به طور موقت حرکت قطارها را متوقف کرده و از ورود هر فرد مشکوک به داشتن کروناویروس، به داخل مرزهای خود جلوگیری می‌کند. در شهر لیون فرانسه، یک اتوبوس از میلان ایتالیا در حالی که به مسافران آن معاینه بهداشتی داده شده بود، توسط یک گروه پلیس محاصره شد.

«مارینا سینو پاگلیارلو»، استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه لندن، در این خصوص می گوید: «چنین اقداماتی، همگرایی دو بحران را افشا می کند؛ بهداشت و مهاجرت. این دو با هم همپوشانی دارند و بحران بزرگتری را ایجاد می کنند که منجر به عدم اعتماد به نفس و عدم همبستگی در اروپا می شود.» وی افزود: «اروپا هزینه عدم انسجام و عدم وجود سیاست مشترک را می پردازد. تنها راه پیروزی بر این بحران، تصاحب آن است».

زبان مشترک امروز گروه های پوپولیستی و راست افراطی، یادآور پیامدهای حملات تروریستی به شهرهای اروپا است. این امر همچنین بحران مرزی را که اتحادیه اروپا از سال 2015 با مواجه است، تشدید می کند که نشانه آن تلاش برای ایجاد یک استراتژی منسجم در مواجهه با میلیون ها مهاجر و پناهنده از کشورهای جنگ زده است.

«اسکات لوكاس»، استاد سیاست بین الملل دانشگاه بیرمنگام انگلستان، در این باره می گوید: «همانطور كه این افراد چند سال قبل در مورد مسئله مهاجرت بسيج شده اند، هم اكنون نیز تلاش می كنند با استفاده از کروناویروس، همان کار را با مهاجران انجام دهند و از این طریق هر دو را برانند.» پاگلیارلو نیز می افزاید: «پیش از این مهاجر تنها یک دشمن بود اما اکنون مهاجر دشمنی است که کروناویروس را با خود به همراه دارد.»

دکتر تدروس آدهانوم گبرایسوس، مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، در طی سخنرانی ماه گذشته در کنفرانس امنیتی مونیخ، واکنشی دقیق به این رویکرد نشان داد. وی گفت: «در جهان شکسته و تقسیم شده ما، سلامت یکی از معدود مواردی است که در آن همکاری های بین المللی این فرصت را به کشورها می دهد تا برای یک هدف مشترک با یکدیگر همکاری کنند. بزرگترین دشمنی که با آن روبرو هستیم، خود ویروس نیست؛ بلکه این ننگ است که ما را در مقابل یکدیگر قرار می دهد. ما باید از ننگ و نفرت دست بکشیم.»