کار ثبت‌نام طرح اقدام مسکن ملی که حالا در مرحله دوم خود با شیوع ویروس کرونا همزمان شده، با تمهیداتی متفاوت از سری قبل انجام می‌شود. اصلی‌ترین اقدام در این زمینه، فعال کردن امکان ثبت‌نام از طریق پیامک تلفن همراه و بدون نیاز به اینترنت است.
بنا بر اعلام معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، سرشماره پیامک ۳۰۰۰۷۳۶۴۰ است و متقاضیان طرح اقدام ملی می‌توانند یا از طریق سامانه tem.mrud.ir ثبت‌نام یا با ارسال کد ملی خود به سرشماره پیامکی، ثبت‌نام اولیه کنند.
احمد کارخانه، از مسئولان روابط عمومی وزارت مسکن در این زمینه به ایرناپلاس گفت: با توجه به تمهیدات اندیشیده شده در حال حاضر دو روش برای ثبت‌نام وجود دارد و متقاضیان این طرح می‌توانند از طریق سامانه طرح اقدام ملی به نشانی tem.mrud.ir یا سامانه پیامکی، اقدام کنند.
وی درباره ثبت‌نام پیامکی توضیح داد: متقاضیان باید پس از رفع مشکل کرونا، برای ثبت‌نام در سامانه اقدام ملی از طریق کد ملی و شماره تلفنی که از آن پیامک ارسال شده است، با ورود به سامانه، ثبت‌نام خود را تکمیل کنند؛ بنابراین لزومی به خروج از منزل و مراجعه به کافی‌نت‌ها برای ثبت‌نام وجود ندارد.
بنا بر اعلام معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، متقاضیانی که به هر دلیل امکان استفاده از رایانه شخصی در منزل را ندارند، می‌توانند از ساعت ۱۰ صبح امروز چهارشنبه، ۲۱ اسفند ۱۳۹۸ از طریق تلفن همراه شخصی خود و با ارسال پیامک کد ملی سرپرست خانوار به سرشماره اعلام شده، نسبت به ثبت‌نام اولیه در طرح، اقدام کنند.
در این مرحله از ثبت‌نام نیازی به جمع‌آوری مدارک و اسکن کردن آنها نیست و تنها لازم است مشخصات خود را وارد کنند.
مهلت دو روزه
یکی دیگر از تمهیدات وزارت راه و شهرسازی به دلیل شیوع ویروس کرونا این است که برخلاف دفعات گذشته، مهلت ثبت‌نام را به دو روز افزایش داده، تا متقاضیان بتوانند به‌راحتی ثبت‌نام خود را در منازل و با تلفن همراه، تبلت و رایانه‌های شخصی انجام دهند؛ بنابراین متقاضیان مرحله دوم ثبت‌نام طرح اقدام ملی مسکن نگران سرعت اینترنت و جا افتادن احتمالی از ثبت‌نام نباشند. حتی در این راستا تصمیم گرفته شد که مهلت گروه دوم استان‌ها را ۲۴ ساعت تمدید کنند.
برخلاف مرحله پیشین که بعد از تکمیل ظرفیت سایت بسته می‌شد، اکنون در این مرحله تمامی متقاضیان مسکن با داشتن شروط تأهل، عدم استفاده از تسهیلات ساخت یا خرید مسکن، عدم مالکیت زمین و واحد مسکونی و همچنین سبز بودن فرم «ج» می‌توانند در سامانه ثبت‌نام کنند، اما از آنجایی که ظرفیت مشخصی وجود دارد و این احتمال هست که تعداد ثبت‌نامی‌ها بیش از اندازه ظرفیت مجاز باشد، نتایج از طریق قرعه‌کشی اعلام خواهد شد. گفته شده با ایجاد شرایط عادی بهداشتی در کشور، قرعه‌کشی منتخبان مرحله دوم طرح اقدام ملی مسکن در مراسمی با حضور مراجع نظارتی و خبرنگاران انجام می‌شود.
به گفته کارخانه صلاحیت تعداد قابل توجهی (۴۲ درصد) از افراد مرحله اول احراز نشد، اما آن دسته‌ای که تأیید شدند دیگر در این مرحله شامل قرعه‌کشی نمی‌شوند و خیالشان از این بابت راحت باشد.
وی همچنین گفت: قرعه‌کشی به این صورت نیست که کاملاً تصادفی و به همه شانس برابر داده شود، بلکه طبقه‌هایی در اولویت قرار می‌گیرند و در میان طبقه‌هایی که شرایط مشابه دارند، قرعه‌کشی می‌شود؛ بنابراین به برخی با معیار‌هایی مانند میزان سن و تعداد فرزندان شانس بیشتری داده می‌شود. یعنی برای انتخاب واجدین شرایط از ترکیب اولویت‌بندی و قرعه‌کشی استفاده می‌شود.
از همین رو، چالش اصلی ثبت‌نامی‌ها در مرحله اول این طرح، تکمیل سریع ظرفیت‌ها بود که با قرعه‌کشی رفع شد.
گروه دوم استان‌ها
ثبت‌نام مرحله دوم طرح اقدام ملی مربوط به شهر‌های ١٧ استان است که در مجموع شامل ثبت‌نام متقاضیان در بیش از ٣٠ شهر می‌شود.
استان‌های ایلام، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، زنجان، قزوین، کرمان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، کردستان، یزد، لرستان، هرمزگان، همدان، مازندران، گیلان و گلستان در این گروه قرار دارند که ابتدا مهلت زمانی آن تا ساعت ۲۴ سه‌شنبه ۲۰ اسفند در نظر گرفته شده بود، اما به دلیل ترافیک بالای چند روز گذشته فضای مجازی، معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی در اطلاعیه‌ای از تمدید مهلت ثبت‌نام گروه دوم مرحله دوم تا ساعت ۲۴ چهارشنبه ۲۱ اسفند خبر داد.
به گفته کارخانه، مرحله بعد (گروه سوم) نام‌نویسی از متقاضیان طرح اقدام ملی مسکن در استان تهران و هشت استان دیگر از ساعت ۱۰ صبح روز پنجشنبه ۲۲ اسفندماه آغاز می‌شود و قبل از پایان سال، ثبت‌نام اولیه همه استان‌ها به اتمام خواهد رسید.
چالش ارائه مدارک
یکی از اصلی‌ترین انتقاداتی که همواره به این طرح می‌شود این است که برای اثبات شرط محل سکونت مدارکی در نظر گرفته شده که برخی امکان جمع‌آوری آنها را ندارند. به‌طور نمونه، یکی از این مدارک اجاره‌نامه پنج سال اخیر خانوار است که حفظ و نگهداری آنها از سوی خانواده‌ها بسیار بعید به نظر می‌رسد. یکی دیگر از این مدارک لازم، بیمه و گواهی اشتغال به کار است. بر اساس آمارها، ۱۰ میلیون نفر از کارکنان کشور بدون بیمه هستند، این‌ها که اغلب مشاغلی مانند کارگران روزمزد و راننده و امثالهم را شامل می‌شوند، جزو فقیرترین بخش‌های جامعه هستند که با همین شرط بازنده این طرح می‌شوند. البته کارخانه در این باره معتقد است: ممکن است کسی هیچ مدرکی برای اثبات محل سکونت خود نداشته باشد، اما این افراد استثنا هستند. از این گذشته، فقط شرط اجاره‌نامه و بیمه نیست، بلکه گواهی اشتغال به کار و اشتغال به تحصیل فرزندان و مدارک همسر هم وجود دارد که یکی از آنها برای این موضوع کفایت می‌کند.
وی اضافه کرد: اگر کسی این مدارک را نداشته باشد، یعنی کسی که نه کار و نه بیمه داشته باشد، احتمالاً هم نمی‌تواند قسط بدهد، پس این افراد اصلاً جزو افراد صلاحیت‌دار برای برخورداری از مسکن ملی قرار نمی‌گیرند. این طرح برای کسانی است که بتوانند ماهانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قسط بدهند. همین‌طور در سه نوبت، ۴۰ میلیون تومان برای ساخت، پول واریز کند. چون به غیر از وامی که پرداخت می‌شود، باید مابقی هزینه ساخت را خود متقاضی متقبل شود. وی گفت: اگر در هر مرحله این مبلغ واریز نشود، فرد از طرح حذف خواهد شد.
مبلغ وام برای شهر‌های کوچک و بزرگ به ترتیب ۷۵ و ۱۰۰ میلیون تومان و هزینه ساخت برای هر متر، سه میلیون تومان برآورد شده است.
