بررسی جغرافیایی شهرستان‌ها با وضعیت سفید به‌خوبی نشان می‌دهد که ابتلا به کرونا در استان‌های جنوبی و گرمسیر کشور کمتر نیست و میزان شیوع بیش از دمای هوای یک منطقه به میران فاصله‌گذاری مرتبط است.
بیش از ۷۰ روز پس از اعلام رسمی ورود ویروس کرونا به ایران، حالا مردم خسته از دوران قرنطینه و خانه‌نشینی چشم‌انتظار گرمای تابستان هستند که شاید این ویروس مانند موارد مشابه پیشین، از بین برود یا دست‌کم کمتر جولان دهد؛ این امیدواری البته درحالی است که تاکنون بررسی‌ها و مقالات علمی نشان می‌دهد که کرونا در تابستان هم میهمان کره خاکی خواهد بود و درحال‌حاضر نشانه‌ای از غیبت این ویروس در فصل تابستان وجود ندارد.
علاوه‌براین، هفته پیش ستاد مقابله با کرونا در ایران هم فهرستی از ۱۱۶ شهرستان در ۲۴ استان کشور را اعلام کرد که در وضعیت سفید به‌سر می‌برند. در این فهرست هم اثر چشم‌گیری از رابطه وضعیت سفید با گرمسیری‌بودن یک منطقه دیده نمی‌شود؛ به عبارت دیگر، دست‌کم در شرایط کنونی میزان شیوع ویروس کرونا نسبت مستقیم یا مشخصی با دمای هوای ندارد و به نظر می‌رسد همچنان قرنطینه و فاصله‌گذاری اجتماعی تنها راه مقابله با این ویروس عالم‌گیر است.
معیار اعلام سفیدبودن وضعیت یک شهرستان چیست؟
اینکه چرا پس از گذشت بیش از دو ماه از ورود ویروس کرونا به‌تازگی شهرستان‌هایی به‌عنوان مناطق سفید اعلام می‌شوند، موضوع پرسش‌برانگیزی است که به نظر می‌آید پاسخ آن را باید در توضیحات هفته پیش مسئولان پیدا کرد، اما پیش از بررسی این موضوع، بررسی معیار سفید یا قرمزبودن یک منطقه به نظر مفید است.
دراین‌باره هفته پیش «علیرضا رئیسی»، معاون بهداشت وزارت بهداشت گفت: «در دو هفته گذشته ۱۱۶ شهرستان بودند که کمتر از یک بیمار در روز داشتند، برخی مناطق هم میزان بیمارشان صفر بوده، برخی مناطق هم دودهم یا سه‌دهم بیمار در روز داشته‌اند؛ البته باید توجه کرد که این شهرستان‌ها ممکن است وضعیتشان تغییر کند».
بر اساس این توضیحات معاون وزیر بهداشت معیار اعلام یک منطقه به‌عنوان سفید، کمتربودن میانگین ورودی بیماران در دو هفته از روزانه یک بیمار است. رئیسی البته درباره این معیار هم گفت: «نکته دیگر این است که خیلی روی رنگ سفید و قرمز تأکید نکنید. زیرا برخی می‌گویند تعریف وضعیت سفید یا قرمز یا زرد چگونه است. این‌ها یک سطح است. سطح پایین، متوسط و بالا. براساس آخرین آمار طی دو هفته گذشته ۱۱۶ شهرستان بودند که این شرایط را داشتند و کمتر از یک بیمار در روز داشتند. بر این اساس، برخی مناطق میزان بیمارشان صفر بوده، برخی مناطق هم دودهم یا سه‌دهم بیمار در روز داشته‌اند».
شهرستان‌های سفید در مناطق گرمسیر هستند؟
پیش از اعلام ۶۰ شهرستان به‌عنوان مناطق قرمز و ۱۱۶ شهرستان به‌عنوان مناطق سفید، گمانه‌زنی‌هایی وجود داشت که در مناطق گرمسیر شیوع کرونا ناچیز است، اما این اطلاعات تازه نشان می‌دهد ویروس کرونا نسبت چندانی با دمای هوا ندارد. نکته مهم دیگر اینکه براساس توضیحات معاون وزیر بهداشت تمام مراکز استان ایران وضعیت قرمز دارند. علیرضا رئیسی دراین‌باره، در هشتم اردیبهشت، گفته بود: «۶٠ شهرستان در کشور که شامل مراکز همه استان‌ها است، در وضعیت قرمز کرونا قرار دارند و بیشترین میزان بروز بیماری را دارند و از آنجایی که این شهرستان‌ها جزء مراکز استان‌ها بوده و از شهر‌های بزرگ محسوب می‌شوند، جمعیت زیادی را به خود اختصاص می‌دهند».
او در ادامه گفته بود: «مناطقی، چون لرستان، خوزستان، تهران، اصفهان و شیراز در وضعیت قرمز قرار دارند و در اکثر استان‌های کشور، حداقل یک شهرستان علاوه بر مرکز استان، وضعیت قرمز دارد».
رئیسی در نشست خبری هفته پیش خود درباره شهرستان‌های سفید هم توضیحاتی ارائه داده بود: «١١۶ شهرستانی که جزء مناطق سفید هستند، جمعیتی حدود ١٤ تا ١۵ میلیون نفر را شامل می‌شوند و شرایط هر شهرستان ممکن است با گذشت زمان تغییر کند؛ بر همین اساس، در اکثر مناطق کشور همچنان درگیر ویروس هستیم و اصلا وضعیت خوب و عادی نیست و باید همچنان به صورت جدی مبارزه کنیم».
بررسی جغرافیایی شهرستان‌ها با وضعیت سفید به‌خوبی نشان می‌دهد که ابتلا به کرونا در استان‌های جنوبی و گرمسیر کشور کمتر نیست و میزان شیوع بیش از دمای هوای یک منطقه به میران فاصله‌گذاری مرتبط است. معاون وزیر بهداشت در نشست خبری هفته پیش البته به این موضوع هم اشاره کرد: «با توجه به شناختی که از اجداد این ویروس مانند سارس و مرس و... داریم، این تصور وجود داشت که این ویروس هم به گرما حساس است؛ اما متأسفأنه هنوز شواهدی مبنی بر اینکه این ویروس با گرم‌شدن هوا از بین برود وجود ندارد؛ چنانکه در خوزستان، بوشهر و هرمزگان، شاهد افزایش روند بیماری هستیم». او گفته بود: «١١۶ شهرستانی که اعلام‌شده وضعیت سفید دارند، مربوط به مناطق جنوبی نیستند بلکه مربوط به ٢٤ استان کشور است که در آن‌ها مناطق کمتر آلوده یا سفید وجود دارد».
چرا کشور منطقه‌بندی شده است؟
اگرچه ممکن است پیش از این وزارت بهداشت و ستاد مقابله با کرونا چنین منطقه‌بندی‌ای از وضعیت کشور درباره شیوع کرونا هم طراحی کرده و در دست داشتند، اما انتشار عمومی نیافته بود. به نظر می‌آید یکی از دلایل خبری‌‍شدن این موضوع در هفته گذشته به ماه رمضان برمی‌گردد که البته پیش از این هم رئیس‌جمهوری اعلام کرده بود که «وضعیت بیماری در کشور به سه دسته سفید، زرد و قرمز تقسیم می‌شود و براساس اعلام وزارت بهداشت در مناطقی که وضعیت سفید است، اماکن مذهبی بازگشایی می‌شود».
حسن روحانی این توضیحات را هفته پیش و در جلسه ستاد کشوری مقابله با ویروس کرونا اعلام کرد. او درباره شرایط آینده این مناطق هم گفته بود: «بعد از اعلام اسامی این شهر‌ها آن‌ها می‌توانند مساجد خود را با رعایت پروتکل‌ها باز کنند و نماز جمعه در این شهر‌ها با رعایت مسائل مربوطه برگزار شود». البته تاکنون و با وجود اعلام شهرستان‌هایی به‌عنوان مناطق سفید مذهبی به‌طور رسمی بازگشایی نشده است.
