طرح حذف چهار صفر از پول ملی برای سال‌های طولانی بلاتکلیف باقی مانده بود که به نظر کارشناسان، اجرای آن مزایایی مانند تقویت موقت و روانی پول ملی، کاهش هزینه ضرب، چاپ و امحای پول و تسهیل امور حسابداری را به همراه خواهد داشت.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی دیروز (دوشنبه) با تصویب لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی کشور مقرر کردند که واحد پول ایران از ریال به تومان (برابر با ۱۰۰ قران) تغییر کند.
البته قرار است که روند تبدیل واحد پولی به صورت تدریجی اجرا شود؛ بر این اساس، در دو سال ترتیبات اجرای این طرح فراهم شده و سه سال نیز دوره گذار خواهد بود که در این دوره هر دو واحد پولی (ریال و تومان) به صورت همزمان اعتبار خواهند داشت.
حذف چهار صفر، هیچ تاثیر تورمی ندارد
«میثم رادپور» روز سه شنبه در گفتگو با ایرنا درباره حذف چهار صفر از پول ملی گفت: حذف چهار صفر به دلیل اینکه تغییری در ارزش پول و کالا ایجاد نمی‌کند یک طرح خنثی به شمار می‌رود، بنابراین، اجرای این طرح نمی‌تواند تاثیر بزرگی بر متغیر‌های اقتصادی کشور داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه حذف چهار صفر هیچ تاثیر تورمی واقعی ندارد، افزود: با حذف چهار صفر هیچ تغییری در ارزش پول و یا کالا‌ها رخ نمی‌دهد بنابراین نمی‌توان انتظار تورمی داشته باشیم.
وی درباره تاثیر روانی اجرای این طرح، اظهار داشت: حتی به نظر می‌رسد که در بخش «مالی-رفتاری» و روانی نیز این طرح تاثیری نداشته باشد و شاهد تغییری در قیمت‌ها نخواهیم بود.
این کارشناس اقتصادی به جنبه‌های مثبت اجرای این طرح اشاره کرد و گفت: از مزیت‌های حذف چهار صفر، تسهیل فعالیت‌های مربوط به حسابداری است که باعث روان شدن اعداد می‌شود.
رادپور با بیان اینکه تاثیر دیگر اجرای این طرح، کاهش هزینه‌های چاپ و انتشار اسکناس و سکوک است، گفت: به دلیل بالا رفتن قیمت‌ها و تورم، اسکناس‌ها و سکه‌های موجود فاقد ارزش چندانی بوده و به همین دلیل به تعداد زیاد باید چاپ شوند که این موضوع، هزینه زیادی را به کشور تحمیل می‌کند.
وی خاطر نشان کرد: همچنین با ضرب سکه به جای اسکناس، هزینه انتشار، نگهداری و امحای اسکناس را نیز کاهش داد.
تاثیر روانی در تقویت پول ملی
تبدیل واحد پولی از ریال به تومان، در واقعیت تاثیر چندانی بر ارزش پول ملی نخواهد داشت، زیرا ارزش آن تغییر نمی‌کند.
اما این اقدام می‌تواند در کوتاه مدت از نظر روانی تاثیر مثبتی داشته باشد؛ اکنون هر یورو حدود ۱۷ هزار تومان ارزش دارد، اما در واحد پولی جدید ارزش فعلی هر یورو معادل ۱۷ تومان می‌شود.
رییس کل بانک مرکزی نیز در این باره گفت: حفظ حیثیت ظاهری پول ملی بسیار مهم است. در حال حاضر پول ملی با دلار و یورو بسیار اختلاف دارد و رابطه پول ملی با دلار ۰.۰۰۰۰۰۶ است که رابطه بسیار ضعیفی در دنیا محسوب می‌شود.
به نظر کارشناسان، تبدیل واحد پولی این فرصت را در اختیار نظام پولی و اقتصادی کشور قرار می‌دهد که به تدریج ساختار‌های واقعی اقتصادی کشور نیز سامان یافته و تقویت شود.
کاهش هزینه ضرب، چاپ و امحای پول
بار‌ها شنیده شده است که برخی افراد، اقدام به جمع آوری سکه‌های رایج از بازار و ذوب آن کرده اند که دلیل آن ارزش ذاتی بالای سکه، نسبت به رقم درج شده در روی آن است.
در واقع، ضرب برخی سکه اکنون به زیان اقتصاد کشور بوده و هزینه بالایی را تحمیل می‌کند؛ در عمل نیز مردم کمتر از آن سکه‌ها در مبادلات مالی خود استفاده می‌کنند.
بر اساس گزارشی که رییس کل اسبق بانک مرکزی ارایه کرد: اگر بخواهیم ریال را ضرب کنیم برای تهیه یک ریال و تامین نیکل آن باید ۳۵ ریال هزینه کنیم.
به گفته محمود بهمنی، هزینه‌هایی که برای چاپ و ضرب پول‌های خرد در کشور صورت می‌گیرد بسیار بیشتر از ارزش واحد پولی است که در مبادلات به کار می‌رود؛ امروز برای چاپ اسکناس‌های ۱۰۰ تومانی و ۲۰۰ تومانی و ۵۰۰ تومانی باید بسیار هزینه کنیم.
بر اساس گزارش ها، هشت میلیارد اسکناس در کشور موجود است که از این میزان پنج میلیارد مربوط به اسکناس‌های زیر دو هزار تومان می‌شود.
با حذف چهار صفر قرار است که سکه‌های یک تومانی جدید جایگزین اسکناس یک هزار تومانی و سکه دو تومانی جدید جایگزین اسکناس‌های دو هزار تومانی فعلی شود.
همچنین سالانه هزینه زیادی صرف امحای اسکناس‌های فرسوده و مستهلک قدیمی و چاپ اسکناس‌های جدید می‌شود به طوری که همتی، رییس کل بانک مرکزی از هزینه ۴۰۰ میلیارد تومانی امحای آن‌ها خبر می‌دهد
در صورت حذف چهار صفر و کوچک شدن رقم‌ها، با توجه به ماندگاری بیشتر سکه، در صورت ضرب سکه به جای اسکناس‌های خرد می‌توان هزینه امحای اسکناس را کاهش داد.
تسهیل امور حسابداری
کاهش پی در پی ارزش پولی ملی در سال‌های گذشته و قرار گرفتن صفر‌های متعدد جلوی ردیف‌های بودجه و هزینه در دفاتر حسابداری، از گلایه‌های فعالان رسته حسابداری است.
وجود صفر‌های متعدد و طولانی شدن رقم‌های مربوط به بودجه بخش‌های مختلف گاهی اوقات باعث اشتباه نیز شده است.
کارشناسان متعقد هستند حذف چهار صفرگام بزرگی برای اصلاح این روند و تسهیل امور حسابداری است.
رادپور، کارشناس اقتصادی در این باره به ایرنا می‌گوید: از مهم‌ترین مزیت‌های حذف چهار صفر، تسهیل فعالیت‌های مربوط به حسابداری است که باعث رند و روان شدن اعداد می‌شود.
بعد این خودش تورم نیست؟