اعمال شب و روز عید فطر؛ از غسل تا نماز خاص عید فطر

فرارو- عید فطر یکی از مهم‌ترین اعیاد شریف در دیدگاه مسلمانان می‌باشد چرا که بعد از گذشت یک ماه عبادت و روزه گرفتن آماده اخذ پاداش الهی می‌باشند.

 

مسلمانان در سراسر دنیای اسلام، پس از یک ماه بندگی خالصانه و عبادت و جهاد با هوای نفس، عید سعید فطر را در حالی جشن می‌گیرند که به فرموده رسول خدا (ص) و ائمه اطهار (ع) فطر، روز بازگشت به فطرت پاک و عاری شدن از گناه و دریافت پاداش است و خدای متعال، در این روز به اندازه همه روز‌ها و شب‌های ماه رمضان، بندگان را می‌آمرزد و از آتش دوزخ می‌رهاند. برای شب و روز عید سعید فطر، اعمالی ذکر شده که در اینجا به برخی از اعمال شب عید فطر اشاره می‌کنیم.

 

شب اوّل شوال از جمله لیالى شریفه است احادیث بسیاری در ثواب و فضیلت شب عید فطر آمده است و روایت شده که اهمیت این شب کمتر از شب قدر نمی‌باشد شب و روز عید فطر بهترین و مناسب‌ترین فرصت برای ارزیابی و جمع بندی اعمال خود در ماه مبارک رمضان می‌باشد. اعمالی که برای شب عید فطر سفارش شده است به شرح زیر می‌باشد:

۱- در هنگام غروب آفتاب غسل انجام شود.

۲- آن شب به نماز، دعا، استغفار، درخواست از حق تعالى و بیتوته در مسجد احیا گردد.

۳- بعد از نماز مغرب و عشاء، نماز صبح و نماز عید فطر ذکر؛ " الله اکبر الله اکبر، لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الحمد لله على ما هدانا و له الشکر على ما اولانا " گفته شود.

۴- چون نماز مغرب و نافله آن را خواندید، دست‌ها را به جانب آسمان بلند کنید و بگویید:
یَا ذَا الْمَنِّ وَالطَّوْلِ، یَا ذَا الْجُودِ، یَا مُصْطَفِیَ مُحَمَّدٍ وَناصِرَهُ صَلِّ عَلَىٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی کُلَّ ذَنْبٍ أَحْصَیْتَهُ وَ هُوَ عِنْدَکَ فِی کِتابٍ مُبِینٍ

‌ای صاحب نعمت و کرم،‌ای دارای جود،‌ای برگزیننده محمّد و‌ای یاور او، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و بر من بیامرز هر گناهی که شماره نمودی اش و آن پیش تو در کتابی آشکار است.

۵- دو رکعت نماز بجا آورید، در رکعت اوّل پس از سوره «حمد» هزار مرتبه «توحید» و در رکعت دوم یک مرتبه بخوانید، و پس از سلام سر به سجده گذارید و صد مرتبه بگویید: أتوب الى اللّه سپس هر حاجتی که دارید از خدا بخواهید که بخواست خدا برآورده خواهد شد. در روایت دیگرى به جاى هزار مرتبه سوره «توحید» صد مرتبه وارد شده، اما این نماز را باید پس از نماز مغرب و نافله آن بجا آورد.

۶- شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس پس از پایان نماز این دعا را نقل کرده‌اند:
یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا رَحْمَانُ یَا اللَّهُ یَا رَحِیمُ یَا اللَّهُ یَا مَلِکُ یَا اللَّهُ یَا قُدُّوسُ یَا اللَّهُ یَا سَلامُ یَا اللَّهُ یَا مُؤْمِنُ یَا اللَّهُ یَا مُهَیْمِنُ یَا اللَّهُ یَا عَزِیزُ یَا اللَّهُ یَا جَبَّارُ یَا اللَّهُ یَا مُتَکَبِّرُ یَا اللَّهُ یَا خَالِقُ یَا اللَّهُ یَا بَارِئُ یَا اللَّهُ یَا مُصَوِّرُ یَا اللَّهُ یَا عَالِمُ یَا اللَّهُ یَا عَظِیمُ یَا اللَّهُ یَا عَلِیمُ یَا اللَّهُ یَا کَرِیمُ یَا اللَّهُ یَا حَلِیمُ یَا اللَّهُ یَا حَکِیمُ یَا اللَّهُ یَا سَمِیعُ یَا اللَّهُ یَا بَصِیرُ یَا اللَّهُ یَا قَرِیبُ یَا اللَّهُ یَا مُجِیبُ یَا اللَّهُ یَا جَوَادُ یَا اللَّهُ یَا مَاجِدُ یَا اللَّهُ یَا مَلِیُّ یَا اللَّهُ یَا وَفِیُّ یَا اللَّهُ یَا مَوْلَى یَا اللَّهُ یَا قَاضِی

یَا اللَّهُ یَا سَرِیعُ یَا اللَّهُ یَا شَدِیدُ یَا اللَّهُ یَا رَءُوفُ یَا اللَّهُ یَا رَقِیبُ یَا اللَّهُ یَا مَجِیدُ یَا اللَّهُ یَا حَفِیظُ یَا اللَّهُ یَا مُحِیطُ یَا اللَّهُ یَا سَیِّدَ السَّادَاتِ یَا اللَّهُ یَا أَوَّلُ یَا اللَّهُ یَا آخِرُ یَا اللَّهُ یَا ظَاهِرُ یَا اللَّهُ یَا بَاطِنُ یَا اللَّهُ یَا فَاخِرُ یَا اللَّهُ یَا قَاهِرُ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا وَدُودُ یَا اللَّهُ یَا نُورُ یَا اللَّهُ یَا رَافِعُ یَا اللَّهُ یَا مَانِعُ یَا اللَّهُ یَا دَافِعُ یَا اللَّهُ یَا فَاتِحُ یَا اللَّهُ یَا نَفَّاحُ [نَفَّاعُ]یَا اللَّهُ یَا جَلِیلُ یَا اللَّهُ یَا جَمِیلُ یَا اللَّهُ یَا شَهِیدُ یَا اللَّهُ یَا شَاهِدُ یَا اللَّهُ یَا مُغِیثُ یَا اللَّهُ یَا حَبِیبُ یَا اللَّهُ یَا فَاطِرُ یَا اللَّهُ یَا مُطَهِّرُ یَا اللَّهُ یَا مَلِکُ، مَلِیکُ

یَا اللَّهُ یَا مُقْتَدِرُ یَا اللَّهُ یَا قَابِضُ یَا اللَّهُ یَا بَاسِطُ یَا اللَّهُ یَا مُحْیِی یَا اللَّهُ یَا مُمِیتُ یَا اللَّهُ یَا بَاعِثُ یَا اللَّهُ یَا وَارِثُ یَا اللَّهُ یَا مُعْطِی یَا اللَّهُ یَا مُفْضِلُ یَا اللَّهُ یَا مُنْعِمُ یَا اللَّهُ یَا حَقُّ یَا اللَّهُ یَا مُبِینُ یَا اللَّهُ یَا طَیِّبُ یَا اللَّهُ یَا مُحْسِنُ یَا اللَّهُ یَا مُجْمِلُ یَا اللَّهُ یَا مُبْدِئُ یَا اللَّهُ یَا مُعِیدُ یَا اللَّهُ یَا بَارِئُ یَا اللَّهُ یَا بَدِیعُ یَا اللَّهُ یَا هَادِی یَا اللَّهُ یَا کَافِی یَا اللَّهُ یَا شَافِی یَا اللَّهُ یَا عَلِیُّ یَا اللَّهُ یَا عَظِیمُ یَا اللَّهُ یَا حَنَّانُ یَا اللَّهُ یَا مَنَّانُ یَا اللَّهُ یَا ذَا الطَّوْلِ یَا اللَّهُ یَا مُتَعَالِی یَا اللَّهُ یَا عَدْلُ یَا اللَّهُ یَا ذَا الْمَعَارِجِ یَا اللَّهُ یَا صَادِقُ یَا اللَّهُ یَا صَدُوقُ

یَا اللَّهُ یَا دَیَّانُ یَا اللَّهُ یَا بَاقِی یَا اللَّهُ یَا وَاقِی یَا اللَّهُ یَا ذَا الْجَلالِ یَا اللَّهُ یَا ذَا الْإِکْرَامِ یَا اللَّهُ یَا مَحْمُودُ یَا اللَّهُ یَا مَعْبُودُ یَا اللَّهُ یَا صَانِعُ یَا اللَّهُ یَا مُعِینُ یَا اللَّهُ یَا مُکَوِّنُ یَا اللَّهُ یَا فَعَّالُ یَا اللَّهُ یَا لَطِیفُ یَا اللَّهُ یَا غَفُورُ یَا اللَّهُ [یَا جَلِیلُ یَا اللَّهُ]یَا شَکُورُ یَا اللَّهُ یَا نُورُ یَا اللَّهُ یَا قَدِیرُ [قَدِیمُ]یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ یَا رَبَّاهْ یَا اللَّهُ أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَمُنَّ عَلَیَّ بِرِضَاکَ وَ تَعْفُوَ عَنِّی بِحِلْمِکَ وَ تُوَسِّعَ عَلَیَّ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ الطَّیِّبِ وَ مِنْ حَیْثُ أَحْتَسِبُ

وَ مِنْ حَیْثُ لا أَحْتَسِبُ فَإِنِّی عَبْدُکَ لَیْسَ لِی أَحَدٌ سِوَاکَ وَ لا أَحَدٌ أَسْأَلُهُ غَیْرُکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ مَا شَاءَ اللَّهُ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ پس به سجده مى‌روى و می‌گویى: یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا اللَّهُ یَا رَبِّ یَا رَبِّ یَا رَبِّ یَا مُنْزِلَ الْبَرَکَاتِ بِکَ تُنْزَلُ کُلُّ حَاجَةٍ أَسْأَلُکَ بِکُلِّ اسْمٍ فِی مَخْزُونِ الْغَیْبِ عِنْدَکَ وَ الْأَسْمَاءِ الْمَشْهُورَاتِ عِنْدَکَ الْمَکْتُوبَةِ عَلَى سُرَادِقِ عَرْشِکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْبَلَ مِنِّی شَهْرَ رَمَضَانَ وَ تَکْتُبَنِی مِنَ الْوَافِدِینَ إِلَى بَیْتِکَ الْحَرَامِ وَ تَصْفَحَ لِی عَنِ الذُّنُوبِ الْعِظَامِ وَ تَسْتَخْرِجَ لِی یَا رَبِّ کُنُوزَکَ یَا رَحْمَانُ
و از جایی که گمان نمى‌برم، من بنده توام و کسى را جز تو ندارم، و نه احدى غیر تو که از او گدایى کنم،‌ای مهربان‌ترین مهربانان، آنچه را خدا خواهد شود، نیرویى نیست جز به خداى برتر بزرگ. سپس به سجده می‌روى و مى‌گویى: اى خدا، اى خدا، اى خدا، اى پروردگار، اى پروردگار، اى پروردگار، اى فرو فرستنده برکات، به عنایت تو هر حاجتى فرود آورده شود، از تو درخواست مى‌کنم، به هر نامى که در خزانه غیب نزد توست، و نام‌هاى مشهور در پیشگاهت، که بر سراپرده عرشت نوشته شده، اینکه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستى، و ماه رمضان را از من بپذیری و مرا در شمار واردان به خانه محترمت بنویسى، و از من گناهان را چشم پوشى، و گنج هاى خود را برایم بیرون آورى، اى مهربان.

۷- چهارده رکعت نماز به جاى آورید، در هر رکعت سوره «حمد» و آیة الکرسی و سه مرتبه سوره «توحید» را بخوانید، تا در برابر هر رکعتى ثواب چهل سال عبادت و ثواب عبادت هرکه در آن ماه روزه گرفته، و نماز خوانده براى شما باشد.

۸- خواندن زیارت امام حسین در این شب فضیلت بسیار دارد.

۹- در آخر شب غسل کنید و بر سجاده خود تا طلوع فجر بنشینید و عبادت کنید.