فرارو-مصطفی جرفی. هر انسانی ممکن است در طول زندگی خود به دردهایی در پا و کمر خود مواجه شود و درمانهایی را نیز در پیش بگیرد، اما یکی از درمانهایی که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، استفاده از کفشهای طبی است. امروزه کفشهای طبی برای هر فردی نام آشنا هستند و بسیاری از افراد خصوصاً سالمندان گرایش بسیار زیادی به استفاده از این نوع کفشها پیدا کرده اند. اما آیا این کفشها فقط مخصوص افراد سالمند است؟ آیا این کفشها فقط برای درمان عوارضی همچون دردهای پا و کمر کاربرد دارند؟ آیا هر کفش طبی را میتوانیم مورد استفاده قرار دهیم؟ برای تهیه کفش طبی چه مواردی را باید مد نظر قرار دهیم؟ اگر شما هم به دنبال پاسخ این سوالات هستید، این نوشته میتواند اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهد.
کفش طبی چیست؟
پاها از مهمترین قسمتهای اعضای بدن و تکیه گاه آن به حساب میآیند که تمام نیروی وزن بدن به وسیله آن به زمین منتقل میشود و پس از برخورد به زمین به وسیله پا به زانو و از آنجا به مفاصل و ستون فقرات منتقل میشود. به همین دلیل حداقل ۲۰ درصد مردم در طول زندگی، دچار مشکلی در پا میشوند که نیازمند مراجعه به پزشک هستند. این مشکلات به این دلیل رخ میدهد که پاهای انسان اغلب شکل منحصر به فردی دارند، به این معنی که تقارن کاملی با هم ندارند. در واقع شکل هندسی پاها گاه یکسان نیست و این امر بر اثر عواملی همچون سن و وزن میتواند تغییر کند و مشکلاتی را پدید آورد. در این شرایط پوشش محافظ پا یعنی کفش نیز میتواند این مشکلات را تشدید کند و فرد را دچار دردسر سازد. به همین دلیل یکی از مهمترین راههای درمان و کنترل این مشکلات مربوط به پا، در قدم اول با استفاده از کفشهایی خاص صورت میگیرد که به اصلاح به آنها کفشهای طبی میگویند. کفش طبی و فناوری تولید کفش طبی توسط یک پزشک استرالیایی به نام «فیلیپ واسیلی» معرفی شد که اقدام به تولید اولین کفش طبی برای کمک به افرادی کرد که مدام از درد و ناراحتی پا شکایت داشتند.
اگرچه تمام کفشهای موجود در بازار، استاندارهای اولیه رو در هنگام طراحی و تولید رعایت میکنند، اما کفشهای طبی یا کفشهای ارتوپدی (Orthopedic Shoe)، جز کفشهای فوق العاده استاندارد و اصولی هستند که نه تنها از پاها در برابر آسیب دیدگی مراقبت میکنند، بلکه احساس راحتی خیلی خوبی را هم برای افراد ایجاد میکنند. این کفشها همچنین تأثیر خیلی خوبی در برطرف کردن مشکلات مربوط به پا و ستون فقرات نیز دارند و همچنین مانع از آسیب دیدن پاها و ستون فقرات و کمر نیز خواهند شد. وقتی صحبت از کفش طبی میشود، بسیاری از افراد تصور میکنند که این کفشها مخصوص افراد مسن بوده و یا برای افرادی که در ناحیه پا و کمر دچار آسیب هستند، طراحی و تولید شده است و خودشان نیازی به پوشیدن این مدل از کفشها ندارند.
به عبارت دیگر اگرچه این کفشها به طور خاص برای پشتیبانی از ساختار پا و ستون فقرات طراحی شده اند و افرادی که در ناحیه پا و کمر مشکل دارند به سراغ کفش طبی میروند، اما این موضوع دلیل نمیشود که سایر افراد از این مدل از کفشها استفاده نکنند. در واقع با نگاهی به نام انگلیسی این نوع کفشها (orthopedic) که معنای آن «پاهای صحیح و سالم است»، در خواهیم یافت که تأکید بر داشتن و حفظ سلامتی پاهای ما است نه درمان؛ بنابراین کفشهای طبی یا کفشهای ارتوپدی، دارای ویژگیهای خاصی هستند که این کفشها رو از کفشهای معمولی متمایز میکند و ممکن است برای هر فردی مناسب باشد.
آیا میتوان از هر کفش طبی استفاده کرد؟
افرادی که مشکلی در پای خود داشته و بدنبال کفش طبی هستند باید بدانند که انواع مختلفی از کفشهایی که پسوند طبی هم دارند در بازار وجود دارند. صرف اینکه نام کفشی طبی است یا از داروخانه تهیه شده و یا از فروشگاهی تهیه شده که ادعای فروش کفش طبی دارد به معنای آن نیست که کفش مورد نظر واقعا خصوصیاتی را که میخواهیم داشته باشد، یعنی بتواند مشکل پای ما را کمتر کند. بیماریهای مختلفی در پا وجود دارند و مشکلات ناشی از بعضی را میتوان با استفاده از کفش مناسب برطرف کرد. در هر بیماری پا، ممکن است نیاز به استفاده از کفشی با خصوصیات خاص باشد که با بیماری دیگر متفاوت است، بنابراین هر کفشی با نام طبی نمیتواند برای ما مفید باشد. کفش طبی را باید بر اساس تجویز پزشک و توسط ارتوپد فنی، آن هم بر اساس مشکلات خاص پاها، طراحی کرد و ساخت تا بتواند تأثیر گذار باشد. در غیر این صورت ممکن است ما کفشی طبی را انتخاب کنیم که بر اساس مشکلات پای ما طراحی نشده باشد و به این ترتیب نه تنها شاهد رفع مشکلات پای خود نخواهیم شد بلکه حتی ممکن است با تشدید مشکلات مواجه شویم؛ بنابراین باید دقت کامل داشته باشیم که کفشهای طبی انواع مختلفی دارند که بر اساس مشکلات خاص در پای افراد طراحی و ساخته میشود.
انواع کفشهای طبی
همانگونه که اشاره شد کفشهای طبی بر اساس نوع پاها میتواند انواع مختلفی داشته باشد، اما در کل میتوان برخی از انواع پرکاربرد کفشهای طبی را به شرح زیر معرفی کرد:
۱. کفشهای قوسدار: در صورتی که کف پای بیمار صاف باشد یا قوس آن بسیار کم باشد احتمال ایجاد ناراحتی در مچ پا و ساق پای وی بیشتر میشود. کفشهای قوسدار باعث میشود که ثبات مورد نیاز برای پیادهروی تأمین شده و فرد راحتتر باشد.
۲. کفشهای پهن: اگر کفشها همیشه به انگشتان پای بیمار فشار وارد میکند میتواند باعث ایجاد پینه پا و تاول شده که باعث ناراحتی زیاد فرد میشود.
۳. زبانه ضربهگیر: پد اضافهتر در زبانه کفش به میزان زیادی از فشار بر روی پا میکاهد. اگر پای بیمار به دلیل فشار کفش دچار پینه شده است میتواند از کفشهای با پد اضافه در زبانه استفاده کند.
۴. کفشهای با پاشنه قوی: اگر بیمار مکرراً زمین میخورد، کفشهایی که پاشنه قوی دارند میتوانند به وی در داشتن تعادل بیشتر در هنگام راه رفتن کمک کنند. این کفشهای سفارشی ممکن است به بهبود وضعیت بدنی بیمار نیز کمک کنند.
مزایای کفشهای طبی چیست؟
۱. محافظت از پا
عدم محافظت کافی از پا میتواند منجر به عارضههایی دردناک مانند پلانتار فاشئیت یا کف پای صاف شود. امکان دارد با گذشت زمان، مشکلات ناشی از این عارضهها باعث محدودیت در انجام حرکت شود. در صورت عدم درمان، درد و ناراحتی این عارضهها تشدید میشوند. کفش طبی علاوه بر محافظت از قوس کف پا، از کل ساختار پا حفاظت و حمایت میکند. همچنین این کفشها میتوانند علاوه بر برطرف کردن مشکلات مربوط به تراز و توازن پا، درد را کاهش داده و از تشدید علائم موجود جلوگیری کنند. با استفاده مداوم از کفش طبی، پا درد به مقدار زیادی بهبود پیدا میکند.
۲. کاهش درد پا
یک فرد به طور متوسط روزانه ۱۰۰۰۰ گام بر میدارد. با در نظر گرفتن این عدد، به سادگی متوجه میشویم که کفشهایی که به درستی از پا محافظت نمیکنند تا چه حد باعث تشدید پا درد میشوند. بهترین راه برای رفع این مساله استفاده از کفشهای طبی با کیفیت بالا میباشد تا از پاها به طور کامل حفاظت شود. امروزه کفشهای طبی از لحاظ ظاهری مشابه کفشهای عادی ساخته میشوند؛ با این تفاوت که کفشهای طبی دارای فضای بیشتری در قسمت پنجه پا هستند که از فشرده شدن بیش از حد انگشتان جلوگیری میکنند. همچنین این نوع کفشها در اندازههای غیر متعارف نیز موجود هستند و در نتیجه گزینهای مناسب برای افرادی هستند که در انتخاب کفش متناسب با اندازه پای خود با مشکل مواجه هستند. شکل این کفشها به گونهای طراحی شده است که میزان سایش پا به کنارههای کفش به حداقل میرسد. پاشنهای کفشهای طبی نیز به شکلی است که از لغزش پا به سمت جلوی کفش جلوگیری میکند و در نتیجه درد و ناراحتی را کاهش میدهد. هر چه مدت زمان بیشتری از این نوع کفشها استفاده شود، مزایای طبی آن برای پا بیشتر خواهد بود.
۳. بهبود عارضههای مرتبط با پا
بیشترین مشکلی که افراد در ارتباط با پا با آن روبرو هستند، عارضههای مرتبط با قوس کف پا یا ناهمراستایی (عدم تراز) پا میباشند. مشکلات مربوط به قوس کف پا منجر به درد در هنگام راه رفتن میشوند. عدم درمان این مشکلات باعث تشدید درد و یا حتی آسیبدیدگی بلندمدت میشوند و برای درمان نیاز به روشهای تهاجمی مانند جراحی دارند. استفاده از کفش طبی نه تنها از آسیبدیدگی بیشتر جلوگیری میکند بلکه باعث درمان عارضههای موجود میشود. کفش طبی علاوه بر بهبود مشکلات مربوط به ناهمراستایی پا، قوس کف پا را نیز در وضعیت مناسب نگه میدارد. با مراقبت کافی از پاهای خود میتوانید از بروز مشکلات بیشتر در اثر افزایش سن جلوگیری کنید.
۴. افزایش جریان خون
یکی از مشکلات مربوط به نوروپاتی دیابتی عدم احساس درد ایجاد شده در پا میباشد. در نتیجه تشخیص این مشکل تنها در صورتی امکانپذیر است که عارضه تشدید شود. در صورت عدم درمان، این عارضه باعث ایجاد مشکلات جدی شده و به دوره درمان طولانیتری جهت ترمیم و بهبود نیاز است. کفشهای طبی دارای فضای کافی برای حرکت پا میباشند و در نتیجه باعث بهبود جریان خون میشوند. همچنین این نوع کفشها باعث کاهش دردهای عصبی میشوند و برای افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی مناسب میباشند. امروزه کفشهای طبی دارای مدلهای گوناگونی هستند که علاوه بر داشتن ظاهری مناسب باعث حفظ سلامت پا نیز میشوند.
۵. بهبود توانایی حرکتی
کاهش توانایی حرکتی یکی از بزرگترین مشکلاتی است که افراد مبتلا به پا درد با آن روبرو هستند. محدودیت حرکتی میتواند در اثر عوامل مختلفی مانند خار پاشنه، بونیون، پلانتار فاشئیت، کف پای صاف و انگشتچکش ایجاد شود. افرادی که به این عارضهها مبتلا هستند هنگام راه رفتن دچار پادرد میشوند. در نتیجه این افراد جهت جلوگیری از ایجاد درد در زندگی روزمره تحرک چندانی ندارند. استفاده از کفش طبی برای افرادی که کف پای صاف دارند و قادر به انجام حرکتهای زیاد نیستند بسیار ضروری میباشد. این کفشها از پاشنه حفاظت کرده و باعث رفع مشکلات مربوط به پا میشوند و تحرک را برای افراد آسانتر میکنند و در نهایت باعث بهبود کیفیت زندگی این افراد میشوند.
چه کسانی باید از کفش طبی استفاده کنند؟
کفش طبی را همه افراد میتوانند مورد استفاده قرار دهند، اما عموماً افراد زیر حتماً باید استفاده از کفش طبی را مورد توجه قرار دهند:
ــ افرادی که پاهای متورم دارند
ــ افرادی که از درد پاشنه رنج میبرند
ــ افرادی که از درد پاشنه رنج میبرند
ــ افرادی که دارای پینه پا هستند
ــ افرادی که انگشتان پای آنها به طور دائمی به سمت پایین خم میشود و این مشکل در اثر فشار کفش بیشتر میشود
ــ افرادی که دارای خار پاشنه هستند
ــ افراد دیابتی
ــ افرادی که آرتروز دارند
ــ افرادی که در دوره نقاهت بعد از جراحی پا قرار دارند
کفی طبی چیست؟
هر شخصی با مقدار مشخصی از یک لایه نرم در کف پای خود متولد میشود. این لایه بالشتکی به صورت طبیعی امواج ضربهای را که به کف پا وارد میشوند، ملایمتر کرده و به شیوهای مناسب به کل پا اعمال میکند. متاسفانه با افزایش سن افراد این لایه طبیعی در طول زمان اثر خود را از دست داده و تحلیل میرود. در کنار کفش طبی، کفیها طبی نیز این وظیفه را دارند تا برخی ناهنجاریهای و یا الگوهای غلط راه رفتن را اصلاح کنند. این کفیها تنها به منظور تصحیح صافی کف پا به کار گرفته نمیشوند؛ بلکه هدف اصلی آنها راحتتر کردن ایستادن، راه رفتن و دویدن است. به این ترتیب که به مقدار بسیار کمی، زاویههایی را که در آنها به پا ضربه میخورد، تغییر میدهند.
انواع کفیهای طبی
کفی طبی در شکلها، اندازهها و مواد مختلف عرضه میشوند و به چند دسته اصلی تقسیم بندی میگردند، که عبارتند از:
۱. کفیها و کفشهای طبی که برای تغییر عملکرد پا (کنترل عملکرد پا) طراحی میشوند
۲. کفیها و کفشهای طبی که برای حفاظت از پا طراحی شده اند
۳. کفی و کفشهای طبی که به منظور کنترل عملکرد و حفاظت از پا طراحی شده اند.
همچنین این کفیهای را براساس جنس میتوان به سه دسته زیر تقسیم کرد:
۱. سفت: کفیهای سفت برای کنترل عملکرد طراحی میشود و در اصل برای راه رفتن یا و برای کفش مجلسی مورد استفاده قرار میگیرند. این نوع کفی طبی عموماً از مواد مستحکمی مثل پلاستیک یا فیبر کربن ساخته میشوند. کفیهای سفت با استفاده از قالب پا ساخته میشوند. کفی طبی سفت حرکت دو مفصل اصلی کف پا که دقیقاً در زیر مفصل قوزک پا قرار دارند را کنترل میکنند و باعث بهبود قوس کف پا میشود، همچنین مانع از خشکی و درد در پا، ران و کمر میشوند.
۲. نرم: کفی طبی نرم عموماً ضد ضربه است، تعادل را افزایش میدهد و مانع از فشار روی نقاط دردناک میشود. این نوع کفی طبیعموماً برای افراد مبتلا به دیابت، آرتریت و افرادی که بدشکلی پا (مانند پای پرانتزی و ضربدری و درمان درد کف پا) دارند مؤثر است. کفی کفش نرم کل کف پا (پاشنه تا انگشتان پا) را پوشش میدهند. کفی نرم، همانند کفی طبی سفت با استفاده از قالب پا ساخته میشوند.
۳. نیمه سفت: کفی طبی نیمه سفت باعث حفظ تعادل پا در حین راه رفتن و ورزش کردن میشوند. کفیهای طبی نیمه سفت عموماً از لایههای نرم ساخته میشوند که با موادی سفتتر مستحکم شده است. ممکن است این کفیها برای درمان صافی کف پای کودکان یا برای کودکانی که پای آنها پنجه کبوتری است یا کودکانی که پنجه پای آنها به سمت بیرون چرخیده است مورد استفاده قرار گیرند. ورزشکاران غالباً از این کفیها برای کاهش درد پا در هنگام تمرین یا مسابقات استفاده میکنند.
کفش و کفی طبی چه مشکلاتی را برطرف میکنند؟
کفش و کفی طبی علاوه بر مزایایی که دارند میتوانند با طراحی تخصصی برخی از بیمارها و ناهنجاریها را بهبود دهند. این بیماریها و ناهنجاریهای عبارتند از:
ــ دررفتگی و نیمه دررفتگی زانو یا ران
ــ حرکات اسپاستیک
ــ اصلاح یا محدود کردن یا پیشگیری از بدشکلیها
ــ پرونیشن کم (صاف بودن قوس، چرخش پا به سمت خارج به دلیل ضعفهای عضلانی)
ــ پرونیشن زیاد (قوس زیاد کف پا، چرخش پا به سمت بیرون به دلیل افزایش حجم عضلات)
ــ ناسازگاری چرخشی و تابدار بودن (متغیر بودن حرکات پا)
ــ افتادگی پا (افتادگی جلوی پا به دلیل ضعف)
ــ اورشن (چرخش پنجه پا به سمت بیرون)
ــ اینورشن (چرخش پنجه پا به سمت داخل)
کفش و کفی طبی چگونه تجویز میشود؟
اگر فردی دچار درد یا ناراحتی شدید در پاهای خود است میتواند به یک متخصص پا مراجعه کند. وی سلامت عمومی فرد را بررسی کرده و عوامل دیگر را نیز مورد ارزیابی قرار میدهد. برخی نیز با استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته، عملکرد پای بیمار را در هنگام راه رفتن و دویدن بررسی میکنند. اطلاعات جمع آوری شده در خلال معاینات به متخصص پا در تعیین نوع کفی یا کفش طبی مناسب کمک میکند. در صورت نیاز به استفاده از کفیهای طبی، متخصص پا تصاویر سه بعدی از هر پا میگیرد. این تصاویر و اقدامات دیگر انجام شده توسط متخصص پا برای ساخت یک کفش مناسب و منحصربفرد برای بیمار به کار برده میشود تا وی بتواند حرکات پای خود را بهبود بخشیده و راحتتر حرکت کند. ممکن است متخصص پا روشهای درمانی دیگری را نیز برای بهبود عملکرد و راحتی پای بیمار به وی توصیه یا پیشنهاد کند.
ویژگیهای عمومی یک کفش طبی مناسب چیست؟
مهمترین خصوصیات کلی که هر کفش طبی یا ارتوپدی باید داشته باشد عبارتند از:
۱. پنجه پهن و با ارتفاع: پنجه کفش یا Toe box از مهمترین قسمتهای آن است. وقتی عرض یا ارتفاع پنجه کفش کم باشد بیماریهای زیادی مانند انگشت چکشی، میخچه و هالوکس والگوس را ایجاد میکند. انگشتان پا باید در پنجه کفش فضای کافی داشته باشند تا از هم باز شوند و کمی به بالا و پایین بروند.
۲. کفی قابل تعویض: سعی کنید کفشی بخرید که کفی Insole قابل عوض کردن داشته باشد. با این کار میتوان با عوض کردن کفی اندازه و حجم کفش را کم و زیاد کرد تا وقتی پا ورم کرد بتوان جا برای آن باز کرد و یا کفی ساده را با کفیهای درمانی جایگزین کرد. وقتی پا عرق کرده و کفش را نمناک میکند کفی قابل تعویض در کم کردن رطوبت کفش میتواند موثر باشد.
۳. پشتی سفت و محکم: پشتی کفش Heel counter قسمتی از کفش است که در پشت پاشنه پا قرار میگیرد. این پشتی باید سفت و محکم باشد. برای امتحان کردن پشتی کفش با شست خود بر روی آن فشار دهید، اگر فرو نرفت پشتی محکمی دارد.
۴. کف داخلی با شکل مناسب: کف کفش از داخل Foot bed باید قوسهایی داشته باشد که هماهنگ با قوسهای کف پا باشد. وزن بدن در داخل چنین کفشی بصورت متناسب برروی تمام سطح کف آن توزیع شده و پا در چنین کفی احساس راحتی میکند. مهمترین قوس کف پا، قوس طولی آن است پس کف داخلی کفش باید در قسمت میانی و داخلی کمی برجستهتر باشد.
۵. پاشنه مناسب: پاشنه Heel کفش از قسمتهای مهم آن است. کفش بدون پاشنه و کفش با پاشنه بلند هر دو مضر هستند. اندازه پاشنه بطور متعادل باید حدود ۱.۵ تا ۴ سانتیمتر باشد.
۶. کف قوسی شکل کفش: کف بیرونی کفش Outsole باید قدری گوژ باشد تا وسط کفش پایینتر از دو انتهای آن قرار گیرد. راه رفتن در چنین کفشی بسیار راحت بوده و در هنگام راه رفتن، موقع اصابت پاشنه به زمین و موقع بلند شدن پنجه از زمین فشار زیادی به کف پا و مچ پا وارد نمیشود.
۷. سطح داخلی یکنواخت: با دست کشیدن به تمام سطح داخلی کفش باید متوجه شویم سطوح یکنواخت و قوسهای نرمی در درون کفش وجود دارد. این چنین کفشهایی در موقع راه رفتن فشار کمتری را به پوست وارد میکنند.
۸. کفش نفس کش: جنس رویی کفش باید طوری باشد که تهویه داخل کفش برقرار باشد. این تهویه برای عرق نکردن پا ضروری است.
۹. یقه و زبانی نرم: یقه کفش Shoe collae جایی است که اطراف مچ پا را میگیرد و زبانه کفش Shoe tongue برگهای است که در زیر بندهای کفش قرار میگیرد. این قسمتهای کفش باید حاوی پدها و بالشتکهای نرمی باشد تا فشار کمتری به پوست وارد کند.
در هنگام خرید کفش طبی باید به چه مواردی توجه کرد؟
۱. برای خرید کفش، تا بعد از ظهر صبر کنید. زیرا در طول روز و در اثر فعالیتهایی که دارید، اندازه پاها بزرگتر خواهند شد و همچنین گرمای هوا هم تاثیر زیادی در متورم شدن پاها دارند؛ بنابراین باید کفشی رو انتخاب کنید که در تمام ساعات روز، متناسب با اندازه پاها باشد و احساس راحتی و خوبی را برایتان ایجاد کند.
۲. بهتره در هنگام خرید کفش، همان جورابی که قرار هست با کفش طبی بپوشید را همراه خودتان داشته باشید و کفش را با آن جوراب تست کنید.
۳. در هنگام خرید کفش طبی، از فروشنده درخواست کنید تا هر دو کفش را در اختیار شما قرار دهد و هر دو کفش را همزمان بپوشید تا از احساس راحتی که برای پاهای شما ایجاد میکنند مطمئن شوید.
۴. بعد از پوشیدن کفش طبی، سر پا بایستید. باید حداقل فاصلهای به اندازه ۲ سانتی متر بین طولانیترین انگشت پا و انتهای کفش وجود داشته باشد. این فاصله به شما کمک میکند تا در هنگام راه رفتن و قدم زدن، احساس راحتی بهتری با کفش طبی داشته باشید. برای اطمینان از این موضوع، بالای کفش و نزدیک به پنجه کفش را کمی فشار دهید تا مشخص شود، طولانیترین انگشت پا در کجا قرار دارد.
۵. چند دقیقه با کفشهای طبی جدید قدم بزنید تا از احساس راحتی که کفش ایجاد میکند مطمئن شوید. آیا فضای کافی بین انگشتان پا و انتهای کفش وجود دارد؟ آیا پاشنه کفش به اندازه کافی راحت هست و احساس لغزنده بودن ندارد؟ آیا در هنگام راه رفتن، فشاری را در اطراف پا احساس میکنید؟ تمام این موارد را باید قبل از خرید کفش طبی بررسی کنید.
۶. قسمت داخلی کفش را کاملا بررسی کنید، زیرا ممکن است در صورت وجود درز، برچسب و یا پارچه اضافی در داخل کفش، احساس ناخوشایندی را برای شما ایجاد کند و حتی باعث تاول زدن پاها هم بشود.
۷. قسمت انتها و پاشنه کفش رو کاملا بررس کنید. آیا پاشنه کفش به مقدار کافی ایمن و مطمئن است تا بتواند از پاها در برابر اشیای تیز و برنده محافظت کند؟ بهتر است کفش را هم بر روی سطوح سخت و هم بر روی سطوح نرم و صاف بررسی و امتحان کنید تا ببینید کفش در هر دو حالت چگونه هست.
۸. اگرچه تبلیغات در رابطه با نوع خاصی از کفشهای طبی، میتواند تأثیر زیادی در انتخاب کفش داشته باشد، اما لازم است که فقط به تبلیغات توجه نداشته باشید و تمام معیارهای مورد نظر خودتان را در رابطه با کفش طبی، بررسی کنید و بعد بهترین و مناسبترین انتخاب را داشته باشید. توجه داشته باشید که سلامت شما از برند بودن و زیبایی کفش مهمتر است.