محمد لکزایی*؛ از آغاز همه‌گیری کرونا از اسفندماه سال ۱۳۹۸ در کشور این چالش همچنان یکی از مهمترین چالش‌های فراروی دولت و مردم در میان انبوه مشکلات گذشته است، علم پزشکی نیز تاکنون توفیق چندانی در مهار آن بدست نیاورده و این ویروس همچنان از جامعه جهانی قربانی می‌گیرد. هنوز چند صباحی از جولان کرونا نگذشته بود که بسیای از کارشناسان با شتابزدگی مباحث پساکرونایی را مطرح نمودند این در حالیست جهان همچنان با کرونا دست و پنجه نرم می‌کند و مشخص نیست تا چه زمانی با کرونا خواهیم ماند.
در ابتدای امر شوک ناشی از شیوع گسترده این ویروس در نقاط مختلف جهان در مقابل هجمه وسیع و سرعت انتشار بالا آن و محدودیت خدمات و ملزومات پزشکی (از جمله ماسک و ضدعفونی کننده‌ها...)، همچنین تسریع در چاره اندیشه‌های علمی و پژوهشی جهت کشف دارو ومهار این بیماری و در نهایت حفظ جان شهروندان، بسیاری از کشور‌ها را واداشت که از مردم بخواهند در قرنطینه خانگی بمانند و از سفر‌های غیرضرور پرهیز نمایند.
محدود شدن فعالیت‌های اقتصادی و عدم حضور مردم در اجتماع سبب شد از انتشار بی‌رحمانه این ویروس تا حدودی ممانعت بعمل آید. در این اثنا بسیاری از مشاغل رسمی و غیررسمی تعطیل گشت. این موضوع سبب شد مشکل ثانویه دیگری غیراز جان مردم مشکل غم نان مردم پیش آید؛ چرا که بسیاری از افراد مستخدم دولت نبودند و یا در مشاغل غیر رسمی به فعالیت می‌پرداختند که در هیچ کجا تعریف دقیقی از آن نشده بود.
از این رو طرح مواسات مقام معظم رهبری، کمک‌های معیشتی دولت، مقرری بیمه بیکاری، تسهیلات کرونایی، کمک‌های نهاد‌های نظامی، کمک‌های مردمی و خیرین، التیام بخش بسیاری از تبعات ناشی از کرونا شد؛ و با این وجود به دلیل پیچیدگی چرخه اقتصاد و متضرر شدن بسیاری از مشاغل به شرایط پیشا کرونا هنوز بازگشت نداشتیم.
کرونا، سیستم حمل و نقل، گردشگری، مراکز آموزشی، مراکز ورزشی... و بسیاری از مشاغل رسمی و غیررسمی را دچار مشکل ساخت؛ حتی مشاغلی در این بین آسیب دید که تصور آن دور از ذهن بنظر می‌آمد؛ مثلا به دلیل وحشت مردم از مراکز بیمارستانی و درمانی بسیاری از این کسب و کارها با مشکل مواجه گشت.
صنعت طیور کشور و بخصوص تولید گوشت سفید به دلیل عدم برگزاری مراسمات با مشکل خرید روبروگشت. مبادلات تجاری، ورود و خروج کالا با سایر کشور قطع گردید. سیستم آموزشی کشور به حالت نیمه تعطیل و مجازی در آمد، کنکور‌های رد‌های مختلف بار‌ها به تعویق افتاد حتی کنکور سراسری در آستانه لغو کامل بود که نهایتا با حرف و حدیث‌های فراوان برگذار گردید.
تحریم‌های ظلمانه غرب نیز علاوه بر مشکل کرونا مشکل دولتمردان را جهت خدمت دهی به مردم دو چندان نمود. تحت شرایط قرنطینه مردم با انواع مشکلات، معظلات و مسائل اجتماعی درون خانوادگی روبرو شدند.
بعد از اسفند و فروردین ۱۳۹۹ با سیاست‌های دولت و تلاش‌های کادر درمان و همچنین رعایت اصول بهداشتی و تردد محدود مردم سبب شد شرایط کمی به روال عادی خود برگردد؛ و بهار و تابستان را به هر ترتیب بود سپری نمودیم هر چند برخی مردم با سفر رفتن، رعایت نکردن فاصله‌گذاری فیزیکی، عدم رعایت شیوه نامه‌های بهداشتی، شرکت نمودن در مراسم سوگ و جشن‌ها، سبب رشد منطقه‌ای و نوسانی ویروس کرونا می‌شدند با این وجود شرایط تا حدودی تحت کنترل درآمد.
با آغاز پاییز و زمستان و شیوع بیمار‌های شایع این فصول از جمله آنفلوانزا و سرماخوردگی بیم آن می‌رود کرونا دوباره اوج گیرد و بار دیگر جهت حفظ جان شهروندان سیاست‌های قرنطینه خانگی اجرا شود تعطیلی طویل‌المدت چرخه زندگی و اقتصاد، برای مدت طولانی زیان‌های جبران‌ناپذیری به همراه خواهد داشت از جمله عدم پوشش امکانات دولتی و بانکی جهت خدمات دهی بهتربه مردم، از رونق افتادن بسیاری از کسب و کارها، فشار بر صنعت بیمه کشور، مشکلات بلند مدت آموزشی (که شاید تبعات آن در دراز مدت هویدا گردد)، افزایش فقر، فراموشی آیین‌ها و رسوم سنت، و همچنین مشکلات روان‌تنی و اجتماعی بر فرد و جامعه عارض خواهد شد.
می‌بینم که انسان بعنوان مرجع و عامل فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادیست بدون او تعاملات و مبادلات انسانی با خطر جدی روبرو است. از این رو باید زندگی و مدارا کردن با کرونا را بهتر درک کنیم. کوچک شمردن این بیماری تبعات و مشکلات بزرگی برای جامعه به وجود خواهد آورد که تک تک ما در برابر آن مسئولیم و رعایت دقیق موازین بهداشتی از سوی آحاد جامعه ضرورت دارد و هرگونه بی‌مبالاتی و بی‌پروایی در این خصوص دودیست که در چشمان خودمان خواهد رفت. همه ما باید کمک کنیم که تجربه قرنطینه بار دیگر تکرار نگردد و چرخه زندگی، اقتصاد و کسب و کارها به صورت روان به فعالیت و حیات خویش ادامه دهد.
*دکترای مسائل اجتماعی
