سرفه؛ انواع، علل و راه‌های درمان آن

فرارو- همه ما بار‌ها و بار‌ها در طول عمر خود گرفتار عارضه سرفه شده ایم و گاه برای چند هفته نیز با آن دست و پنجه نرم کرده ایم. سرفه در تعریفی ساده به واکنش سیستم تنفسی بدن به یک عامل تحریک کننده گفته می‌شود که این عامل ممکن است زمینه‌ای و مهم همچون یک بیماری و یا یک عامل گذرا و ساده همچون گردوخاک باشد. به عبارت بهتر سرفه کردن خود به تنهایی یک بیماری به شمار نمی‌رود، بلکه واکنشی است به یک عامل تحریک کننده که سیستم تنفسی ما را متأثر کرده و، چون این عوامل تحریک کننده می‌توانند بسیار متعدد باشند، بنابراین ما شاهد انواع مختلفی از سرفه هستیم که گاه بسیار آزار دهنده هستند. اما سرفه دقیقاً چه نوع عارضه‌ای است و به چه دلایلی رخ می‌دهد؟ انواع مختلف سرفه کدام است و هریک چه علائمی دارد؟ علت سرفه چگونه تشخیص داده می‌شود و راه‌های درمان پزشکی و خانگی آن کدام است؟ اگر شما نیز به دنبال یافتن پاسخ این سوالات هستید، با ما همراه شوید تا در این نوشته اطلاعات جامعی در خصوص سرفه، انواع، علل و راه‌های درمان آن در اختیار شما قرار دهیم.

به گزارش فرارو، سرفه، یک مکانیسم دفاعی در بدن است که از ورود مواد خارجی به گلو و ریه جلوگیری می‌کند. این مواد خارجی که محرک هستند باعث تحریک سیستم عصبی شده و به مغز پیام ارسال می‌کند و از طریق سرفه، محرک را از ریه خارج می‌کند. سرفه می‌تواند به صورت ارادی و یا رفلکسی ایجاد شود. هنگام سرفه، بدن با انقباض عضلات بازدمی هوا را با سرعت بسیار بالا از ریه‌ها خارج می‌کند. اگر رفلکس‌های سرفه در فردی ضعیف بشود و یا از بین برود (مثلا در هنگام کاهش سطح هوشیاری ویا ضعف عضلانی) عدم دفع این ترشحات و ذرات و همچنین ورود ناخواسته میکروب‌های دهان به ریه منجر به بروز عفونت می‌شود. هرچند سرفه یک رفلکس طبیعی است، اما در بسیاری از بیماری‌های ریوی به علت تحریک گیرنده‌های سرفه، این رفلکس طبیعی تبدیل به یک علامت آزار دهنده می‌شود. سرفه گاه و بی گاه، طبیعی و حتی نشانه سالم بودن سیستم ایمنی بدن است، اما اگر برای چند هفته ادامه یابد یا با مخاطِ تغییر رنگ یافته یا خونی همراه باشد، ممکن است نشان‌دهنده شرایطی باشد که نیاز به مراقبت‌های پزشکی دارد. سرفه طولانی و شدید می‌تواند ریه‌ها را تحریک کرده و باعث سرفه بیشتر شود. این شرایط همچنین طاقت‌فرسا است و می‌تواند باعث بی‌خوابی، سرگیجه یا غش، سردرد، بی‌اختیاری ادرار، استفراغ و حتی شکستن دنده‌ها شود.

 

از دیدگاه پزشکی سرفه بر اساس طول مدت به سه دسته تقسیم می‌شود:

۱. سرفه حاد: زمانیکه کمتر از ۳ هفته از شروع سرفه گذشته باشد به آن سرفه حاد گفته می‌شود. شایعترین علت سرفه حاد عفونت‌های تنفسی و همچنین تماس باعوامل محرک و حساسیت زا است.

۲. سرفه تحت حاد: اگر سرفه بیش از ۳ هفته طول بکشد، اما کمتر از ۸ هفته باشد، به آن سرفه تحت حاد اطلاق می‌شود. شایعترین علت این سرفه ها، سرفه‌های بعد از عفونت (Post infectious cough) می‌باشد.

۳. سرفه مزمن: سرفه‌ای که بیش از ۸ هفته (۲ ماه) طول بکشد بعنوان سرفه مزمن شناخته می‌شود.

سرفه همچنین براساس ماهیتشان نیز به چند دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

۱. سرفه خشک: سرفه‌های خشک معمولا پیرو بیماری‌های تنفسی، مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا، شکل می‌گیرند. این نوع سرفه‌ها زمانی رخ می‌دهند که مخاط کمی در گلو وجود دارد یا هیچ مخاطی وجود ندارد. فرد ممکن است با احساس خارش در گلوی خود مواجه شده و قادر به متوقف کردن سرفه نباشد. در بیشتر موارد، سرفه خشک بی نیاز از دخالتی خاص بهبود می‌یابد. اما اگر سرفه حالت مزمن به خود گرفته است، دلایل دیگری می‌توانند موجب بروز آن شده باشند که از آن جمله می‌توان به بیماری‌های آسم، بازگشت اسید معده به مری (GERD) و سرطان ریه اشاره کرد.

۲. سرفه مرطوب: سرفه مرطوب زمانی رخ می‌دهد که سرفه با خروج خون یا خلط همراه باشد. مجاری هوایی تحتانی در مقایسه با گلو، غدد ترشحی بیشتری دارد؛ به همین دلیل عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی موجب سرفه مرطوب می‌شود. سرفه‌های مرطوب معمولا به دلیل وجود نوعی عفونت مانند آنفلوآنزا و سرماخوردگی یا عفونت سینه ایجاد می‌شود. فردی که به عفونت سینه مبتلا شود، ممکن است سرفه همراه با خلط همراه با مقدار کمی خون را تجربه کند، اما معمولا این سرفه‌ها نگران کننده نیست. اگر این نوع سرفه‌ها با مواد غذایی یا خون تیره رنگ همراه شود، باید به پزشک مراجعه کنید.

۳. سیاه سرفه: سیاه سرفه یا پرتوسیس یک عفونت باکتریایی به شدت واگیردار است. نوزادان و افرادی که واکسن نزده اند، ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. فرد مبتلا به سیاه سرفه معمولا با علائم خفیف شبه سرماخوردگی یا آنفلوآنزا مواجه است که با سرفه شدید و دردناک همراهی می‌شود. افرادی با سیستم ایمنی ضعیف مانند نوزادان ممکن است در مبارزه با عفونت با دشواری مواجه شوند یا دشواری در تنفس را تجربه کنند. احتمال انتقال بیماری به افراد دیگر طی دو هفته از زمانی که سرفه آغاز می‌شود، بسیار زیاد است. بهترین محافظت در برابر سیاه سرفه انجام واکسیناسیون است.

۴. سرفه کووید-۱۹: سرفه‌های مربوط به بیماری کووید-۱۹ معمولا خشک و مداوم است و تنگی نفس به دنبال دارد. دلیل سرفه‌های خشک و مداوم بر اثر تحریک شدن بافت ریه است. با پیشرفت بیماری، بافت ریه پر از مایع می‌شود و فرد مبتلا که می‌خواهد اکسیژن کافی دریافت کند، با تنگی نفس رو به رو می‌شود. علائم شایع بیماری کرونا شامل سرفه خشک، تب، گلودرد، احساس خستگی، لرز خفیف، گرفتگی بینی، احساس ناراحتی در قفسه سینه، بی‌اشتهایی، نفس تنگی یا مشکل تنفسی و درد عضلات می‌شود؛ از علائم نادر این بیماری نیز می‌توان به حالت تهوع، سردرد، اسهال، دل درد و آبریزش بینی اشاره کرد.

۵. سرفه ناشی از خفگی: یک فرد ممکن است در صورت مسدود شدن جزئی مسیر هوا دچار سرفه شود و بدن تلاش کند جسم مزاحم را دفع کند. همچنین، زمانی که یک خوراکی بزرگ یا چیزی که گلو را تحریک می‌کند، مصرف می‌کنید، ممکن است دچار سرفه شوید. اگر فرد پس از اپیزود خفگی با سرفه پایدار مواجه است، مراجعه به پزشک توصیه شده است. فردی که خفگی شدید را تجربه می‌کند، هنگام سرفه صدایی تولید نخواهد کرد. همچنین فردی که سرفه را متوقف کرده و در تنفس مشکل دارد، ممکن است دچار خفگی شده باشد. اگر فردی همراه وی است باید مانور هایملیخ را انجام داده و با مرکز فوریت‌های پزشکی تماس بگیرد.

 

همانگونه که اشاره شد سرفه حاصل عمل رفلاکسی است که گلوی شما را از مخاط اضافی یا تحریک کننده‌های خارجی پاک می‌کند. البته ممکن است هر از چند گاهی با پریدن قطرات آب دهان یا گرد و خاک در گلویتان این مشکل برایتان پیش بیاید، اما جالب است بدانید که دلایل مختلفی برای سرفه کردن وجود دارد و این دلایل نیز بسته به نوع سرفه می‌تواند متفاوت باشد. در اینجا ما شما را با شایع‌ترین دلایل سرفه براساس انواع مختلف ان‌ها آشنا خواهیم کرد؛

ــ سرماخوردگی و آنفلوآنزا: شایع‌ترین علت یک عفونت تنفسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا است. عفونت‌های دستگاه تنفسی معمولا توسط ویروس ایجاد می‌شود و ممکن است چند روز تا یک هفته طول بکشد. عفونت‌های ناشی از ویروس آنفولانزا ممکن است کمی بیشتر طول بکشد. گاهی اوقات برای درمان سرماخوردگی ناشی از ویروس آنفولانزا نیز ممکن است با صلاحدید پزشک آنتی بیوتیک تجویز شود.

ــ بیماری ناشی از ویروس کرونا: یکی از نشانه‌های ابتلا به بیماری ناشی از ویروس کرونا سرفه خشک است، اما سرفه به تنهایی دال بر ابتلای شخص به بیماری نیست. در صورت شک به بیماری COVID-۱۹ تماس خود را با سایرین به حداقل برسانید، سعی کنید حتما دهان خود را در زمان سرفه بپوشانید و در صورت نیاز به مراکز درمانی مراجعه کنید.

ــ ورود ذرات تحریک کننده به گلو و راه‌های هوایی: سرفه یک مکانیسم دفاعی برای پاکسازی گلو و مجاری هوایی است. هنگامی که راه‌های هوایی با مخاط یا ذرات خارجی مانند دود یا گرد و غبار مسدود شوند، سرفه یک واکنش یا رفلکس دفاعی است که بدن تلاش می‌کند ذرات را خارج کند و تنفس را آسان‌تر کند. معمولا این نوع مکرر نیست و ممکن است تک سرفه باشد، اما با قرار گرفتن در معرض تحریک کننده‌ها مانند دود، آن افزایش می‌یابد.

ــ ذات الریه: وضعیت التهابی ریه است که عمدتاً کیسه‌های میکروسکوپی هوا موسوم به آلوئول‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ذات الریه معمولاً در اثر عفونت ناشی از ویروس یا باکتری به وجود می‌آید.

ــ سیاه سرفه: نوعی بیماری که عامل آن باکتری است و بیمار در اثر حملات شدید کبود می‌شود.

ــ آسم: علت شایع سرفه در کودکان کم سن و سال آسم است. بیماری مزمن التهابی مجاری هوایی که خس خس، تنگی نفس و سرفه از نشانه‌های آسم است. باید بدانید که در صورت تشدید آسم با صلاحدید پزشک لازم است از دارو‌های استنشاقی جهت درمان استفاده شود. ممکن است با افزایش سن کودک آسم هم بهبود پیدا کند و بیمار کمتر دچار حمله‌ی آسم شود، اما بیمار مبتلا به آسم هیچ گاه به طور کامل درمان نمی‌شود.

ــ بیماری ریفلاکس معده (GERD): بازگشت غیر عادی محتویات و اسید معده به مری را ریفلاکس معده گویند. سوزش سر دل، درد قفسه‌ی سینه (پشت جناغ)، بوی بد دهان و احساس ترش کردن از علائم ریفلاکس معده است. همچنین برگشت غذا به مری باعث ایجاد یک واکنش دفاعی در نای می‌شود و همین واکنش دفاعی موجب سرفه می‌شود.

ــ سیگار کشیدن: استعمال دخانیات یکی دیگر از علل شایع سرفه است. سرفه ناشی از استعمال سیگار تقریبا همیشه سرفه‌ی مزمن با صدایی متمایز است واغلب به عنوان سرفه‌ی سیگاری شناخته می‌شود.

ــ ترشحات پشت حلق: سرفه یک مکانیسم دفاعی برای تخلیه‌ی ترشحات پشت حلق است.

ــ آسیب طناب‌های صوتی: آسیب تار‌های صوتی نیز می‌تواند موجب سرفه شود.

ــ برونشیت: التهاب مجاری هوایی انتهایی ریه را برونشیت گویند.

ــ آلرژی.

 

سرفه می‌تواند باعث ایجاد درد در دیواره قفسه سینه و دیواره شکم، بی‌اختیاری ادراری و خستگی. بعضی وقت‌ها، حملات سرفه می‌تواند سبب سنکوپ شود که این امر می‌تواند در اثر فشار بسیار مثبت داخل قفسه سینه و آلوئل، کاهش بازگشت وریدی و کاهش برون‌ده قلبی صورت بپذیرد. با وجود آنکه در بیمارانی که از سایر جهات سالم هستند، سرفه می‌تواند سبب شکستگی دنده گردد، اما وقوع این عارضه احتمال وقوع شکستگی‌های پاتولوژیک ناشی از میلوم مولتیپل و استئوپروز را افزایش می‌دهد.

اگر سرفه با علائمی از قبیل تنگی نفس، خلط خونی، کاهش وزن، تعریق شبانه و یا بی اشتهائی همراه بود لازم است به پزشک مراجعه شود. سرفه همانگونه که می‌تواند هیچ اهمیت بالینی نداشته باشد به همان میزان هم می‌تواند با اهمیت باشد. سرفه می‌تواند علامت سرطان ریه و یا سل باشد و یا اینکه برخی بیماری‌های بافت بینابینی ریه (مثل فیبروز ریه و یا سارکوئیدوز) ممکن است با سرفه بروز کنند، لذا در بسیاری از موارد لازم است برای رد کردن علل خطرناک به پزشک مراجعه کرد. افراد سیگاری معمولا سرفه مزمن خلط داری را تجربه می‌کنند که به آن عادت کرده اند. در یک فرد سیگاری اگر ماهیت سرفه تغییر کرد (تعداد – دفعات – شکل سرفه و …) و یا رنگ خلط چرکی شد و یا خلط خونی بروز کرد لازم است فرد برای رد بیماری‌های خطرناک (از جمله سرطان ریه) به پزشک مراجعه کند.

 

بیشتر سرفه‌ها پس از رفع عفونت تنسفی و یا بدون درمان خاصی از بین می‌روند، اما سرفه‌ای که خودبخود برطرف نشود، به درمان طبی نیاز دارد. یکی از مهمترین چیز‌هایی که بایستی زمان بررسی سرفه در نظر داشت، تعیین حاد یا جدی بودن بیماری منجر به سرفه است. پزشک برای تشخیص علت سرفه از روش‌های زیر استفاده می‌کند؛

۱. بررسی سوابق پزشکی: در ابتدا پزشک تاریخچه کاملی از علائم شما را گرفته تا علت سرفه را مشخص سازد. برای این کار پزشک ممکن است سئوالاتی در مورد سرفه و سبک زندگی از شما بپرسد.

۲. انجام معاینه فزیکی: ابتدا علائم حیاتی شما گرفته می‌شود که شامل درجه حرارت هم هست. ممکن است سطح اکسیژن خون شما را با وصل کردن یک گیره بدون درد به نوک انگشت اندازه گیری کنند. پزشک ممکن است داخل گلو و گوش شما را در صورت لزوم ببیند. به صدا‌های ریه‌ها و قلب با گوشی پزشکی گوش می‌دهد و به پوست پا و بدن شما نگاه می‌اندازد.

۳. انجام آزمایشات تشخیصی: در مرحله آخر پزشک ممکن است برای اطمینان بیشتر، ممکن است آزمایشات و تست‌های تشخیصی زیر را برای شما در نظر بگیرد.

ــ رادیوگرافی قفسه سینه
ــ خونگیری برای بررسی سطح گلبول‌های خونی که با عفونت مبارزه می‌کنند
ــ سی تی اسکن قفسه سینه
ــ استفاده از سواپ گلو (با نوک پنبه ای) برای نمونه گیری
ــ گرفتن نمونه خلط
ــ اسپیرومتری که در این روش تشخیصی از بیمار خواسته می‌شود که سخت و سریع در داخل یک وسیله پلاستیکی کوچک نفس بکشد و میزان هوای خارج شده در بازدم اندازه گیری می‌شود.
ــ تست تحمل متاکولین که یک تست تنفسی استاندارد برای آسم است و اغلب برای بررسی و شناخت سرفه گونه‌های آسم انجام می‌شود.

 

درمان سرفه، به تشخیص علت بیماری زمینه‌ای و سپس شروع درمان اختصاصی بستگی دارد. حذف عامل محرک خارجی یا عامل تشدید کننده داخلی در صورت تشخیص مفید خواهد بود. سایر ملاحظات تشخیصی مهم عبارتند از درمان عفونت‌های اختصاصی دستگاه تنفسی، مصرف متسع کننده‌های برونش‌ها در شرایطی که دچار انسداد برگشت پذیر مجاری هوایی شده‌ایم، فیزیوتراپی قفسه سینه به منظور افزایش پاکسازی ترشحات در بیماران دچار برونشیکتازی و درمان تومور‌های داخل برونشی یا بیماری بینابینی ریه در زمانی که درمان مناسب و در دسترس وجود داشته باشد. درمان غیر اختصاصی سرفه، زمانی بکار می‌رود که علت سرفه مشخص نبوده یا درمان اختصاصی ممکن نباشد و سرفه فاقد هر گونه کارکرد مفیدی بوده یا آنکه ناراحتی قابل توجهی را برای بیمار پدید آورد. برخی از درمان‌های شایع پزشکی سرفه عبارتند از؛

۱. آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک ها، داروی کشنده باکتری‌ها هستند که در ۹۰ درصد از عفونت‌های مجاری تنفسی از جمله آنفولانزا موثر بوده و عفونت‌های سینوسی را بهبود می‌بخشند. از آنجا که آنتی بیوتیک‌ها بر ویروس‌ها بی اثرند، افتراق عامل به وجود آورنده بیماری توسط پزشک نقش مهمی در استفاده موثر از دارو‌ها و التیام بیماری‌ها دارد.

۲. دارو‌های استروئیدی: برای جلوگیری از تورم و التهاب حنجره در سرفه‌هایی که اغلب خروسکی هستند، پزشک برای بیمار دارو‌های استروئیدی یا کورتونی تجویز می‌کند تا فرد بتواند به راحتی نفس بکشد.

۳. استفاده از سرم شستشو: از آنجا که سرماخوردگی‌هایی که عامل آن ویروس است نیاز به آنتی بیوتیک ندارد، می‌توان از قطره‌های بینی و سرم‌های شستشو برای تمیز کردن ترشحات و کاهش سرفه استفاده کرد.

۴. واکسن آنفولانزا: از آنجایی که ابتلا به بیماری آنفولانزا می‌تواند یکی از دلایل سرفه باشد، استفاده از واکسن این بیماری می‌تواند ما را از شر این نوع سرفه‌ها نجات دهد. خوشبختانه آنفولانزا واکسنی دارد که توسط سازمان جهانی بهداشت تایید می‌شود و با تزریق هر ساله آن می‌توان از این بیماری پیشگیری کرد.

۵. استفاده از ویتامین‌های گروه B: کمبود ویتامین ۱۲ B هم گاهی منجر به سرفه‌های مزمن می‌شود. این ویتامین در تشکیل سلول‌های خونی و عملکرد بهینه سیستم مغز و اعصاب تاثیر گذار است. در افرادی که مبتلا به کمبود این ویتامین هستند، سرفه‌های مزمن به دلیل ایجاد حساسیت زیاد در نایژه‌ها التهاب ایجاد می‌کند.

۶. آنتی هیستامین: بسیاری از سرفه‌ها نیز با حساسیت و آلرژی در ارتباط هستند بنابراین آنتی هستامین و یا دارو‌های ضد حساسیت دیگر می‌توانند سرفه را درمان کنند.

 

اگرچه خود سرفه بیماری به حساب نمی‌آید و معمولاً عارضه یک بیماری زمینه‌ای است، ولی در اغلب اوقاب برای افراد مبتلا بسیار آزاردهنده است. با این حال اغلب افراد ترجیح می‌دهند که بدون استفاده از دارو‌های خاص یا مراجعه به پزشک، این عارضه خود را برطرف کنند. خوشبختانه راه‌های خانگی و طبیعی متعددی برای درمان انواع مختلف سرفه وجود دارد که به سادگی می‌توان آن‌ها را امتحان کرد؛

۱. غرغره کردن آب نمک: آب نمک باعث کاهش حساسیت در گلو و مجرای تنفسی می‌شود. برای کاهش شدت سرفه‌ها قبل از خواب کمی آب نمک غرغره کنید تا از میزان سرفه‌ها کاسته شود. این کار را چند بار تکرار کنید تا سرفه‌ها از بین بروند.

۲. نوشیدن آب فراوان: نوشیدن آب زیاد و هیدراته نگه داشتن بدن می‌تواند تا حد زیادی از بروز سرفه خشک و ابتلا به آن جلوگیری کند. همچنین تاثیر بسزایی در درمان این نوع سرفه دارد.

۳. بخور گرفتن: استفاده از دستگاه بخور باعث مرطوب شدن هوا و در نتیجه تسکین حساسیت سیستم تنفسی و کاهش سرفه می‌شود. همچنین دستگاه‌های رطوبت ساز و در صورت نیاز جوشاندن آب در فضای خانه نیز می‌تواند به کاهش علائم سرفه شبانه کمک کند.

۴. عسل: یکی از موثرترین مواد غذایی در درمان سرفه عسل طبیعی است؛ عسل با تسکین دادن گلوی تحریک شده و صاف کردن غشای مخاطی سرفه را کاهش می‌دهد. عسل را می‌توان با موادی مانند فلفل، لیمو، شیر و دارچین ترکیب نموده و میل کنید.

۵. زنجبیل: زنجبیل به دلیل خاصیت ضد باکترایی و طبع گرمی که دارد در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های تنفسی و درمان آن‌ها بسیار موثر است. برای تهیه چای زنجبیل، مقداری از آن را به حالت ورقه‌ای دربیاورید و به مدت ۱۵ دقیقه بجوشانید.

۶. گل ختمی: ریشه و برگ این گیاه که در تابستان گل می‌دهد، از دوران باستان تاکنون به عنوان داروی خانگی سرفه و گلودرد استفاده می‌شود. هرچند برای اثبات این مسئله مطالعات علمی قابل اتکایی صورت نگرفته است، اما جای نگرانی نیست، چون مصرف گل ختمی خطری ندارد. گل ختمی لعابی تولید می‌کنند که گلو را می‌پوشاند و آثار التهاب را تسکین می‌دهد.

۷. آویشن: در برخی موارد آویشن برای درمان بیماری‌های تنفسی به کار می‌رود. برخی مطالعات نشان داده‌اند مخلوط عرق آویشن و گل پیچک در تسکین سرفه و برونشیت خفیف مؤثر است. برگ آویشن حاوی فلاونوئید است که عضلات گردن و گلو را که در هنگام سرفه درگیر می‌شوند، شل می‌کند و موجب کاهش التهاب می‌شود؛ به‌همین علت از این گیاه به‌عنوان یک داروی گیاهی برای سرفه استفاده می‌شود.

۸. نعناع: ترکیب نعنا و ثعلب نیز می‌تواند برای درمان سرفه مفید واقع شود. برگ‌های نعنا با مرطوب کردن گلو و شکستن موکوس خاصیت شفابخشی دارد. هم چنین شما می‌توانید نعنا را به صورت چای و یا بخور استفاده نمایید و از اثرات مفید آن بهره‌مند شوید.

۹. استراحت کردن: اصلی‌ترین درمان برای بسیاری از موارد سرفه که ناشی از بیماری‌های گوناگون از جمله سرماخوردگی، خروسک، سیاه سرفه و... است، فقط و فقط استراحت است. معمولاً یک هفته استراحت، هم باعث بهبود سریع فرد می‌شود و هم اگر عامل بیماری ویروس باشد از انتقال آن به دیگران جلوگیری می‌شود.

۱۰. سیر: یکی دیگر از درمان‌های موثر برای سرفه خشک، مصرف سیر است. می‌توانید کمی سیر را در آب جوش ریخته و میل کنید. همچنین می‌توانید سیر خرد شده را عسل ترکیب کنید و در چند وعده مصرف کنید تا اثرات سرفه از بین برود.