سیدحسین موسویان، دیپلمات ایرانی و استاد دانشگاه پرینستون آمریکا در روزنامه همشهری نوشت:
حدود ۲سال و نیم پیش در پایگاه نظامی ستادکل نیروهای مسلح آمریکا در فلوریدا، توسط مرکز مطالعات استراتژیک دانشگاه عملیات مشترک ویژه نیروهای مسلح این کشور، مناظرهای بین ترکیالفیصل، رئیس پیشین سازمان امنیت عربستان و من تشکیل شد که گزارش کامل آن در رسانههای آمریکا منتشر شد و رسانههای داخلی هم آن را منعکس کردند. حدود ۲۰۰تن از نظامیان برجسته از جمله معاون نیروی عملیات ویژه ارتش آمریکا حضور داشتند. مناظره داغی بین ۲مقام سابق ایرانی و سعودی صورت گرفت که برای نظامیان آمریکا بسیار جالب و بیسابقه بود.
بعد از مناظره، معاون نیروی عملیات ویژه آمریکا نزد من آمد و گفت: به شما تبریک میگویم که به خوبی توانستید مواضع کشورتان را توضیح دهید. مدتی بود که مترصد فرصتی بودم که به یک ایرانی وفادار به کشورش بگویم که ما ژنرالهای آمریکا، احترام خاصی برای ژنرال سلیمانی شما قائل هستیم. او دشمن ماست، اما ویژگیهای نظامی او در استراتژی و تاکتیک، باعث شده که بهعنوان یک نظامی برای او احترام قائل باشیم.
چند سال پیشتر در دانشگاه جنگ آمریکا در حضور حدود ۴۰۰ژنرال و افسر عالیرتبه نیروهای مسلح آمریکا سخنرانی داشتم و ۲۰دلیل بیاعتمادی ایران به آمریکا را تشریح کردم که رسانهها این سخنرانی را هم منتشر کردند. بعد از سخنرانی یکی از نظامیان ارشد حاضر به من گفت: من و همه حضار برای نخستینبار با دلایل بیاعتمادی ایران به آمریکا آشنا شدیم. سخنرانی شما ثابت کرد که ما نظامیان آمریکا ایران را نمیشناسیم. در این دانشگاه و در کلاسهای درس در مورد تاکتیکها و استراتژیهای نوین جنگی روز بحث میشود. طبیعتا یکی از مباحث هم چالشهای ایران در منطقه است. ما نمیتوانیم بفهمیم چگونه یک نظامی شما مثل سلیمانی میتواند بدون تحصیلات تخصصی نظامی، مبتکر استراتژیها و تاکتیکهای نظامی باشد که برجستهترین ژنرالهای نظامی آمریکا را هم گیج کند.
ژنرال سلیمانی شما یک پدیده است. او دشمن اول آمریکا در منطقه خاورمیانه است، اما در نیروهای مسلح آمریکا، بسیاری برای او بهعنوان یک نظامی خارقالعاده و حرفهای احترام قائل هستند. این دو نمونه از برداشت ژنرالهای آمریکایی از سردار شهید قاسم سلیمانی بود.
درطول ۸سال تصدی کمیته سیاست خارجی شورای امنیت ملی در جلسات بسیار زیادی درمورد مسائل منطقه با حاجقاسم شرکت داشتیم. ویژگیهای سردار شهید در قالب یک مقاله نمیگنجد لذا به ۱۰مورد بسنده میکنم:
۱- یک نظامی تمامعیار بود و تصمیم داشت که تا آخر عمرش هم نظامی باقی بماند.
۲- در تحلیل و درک مسائل نظامی - امنیتی - سیاسی نبوغی داشت بسیار فراتر از تجربه حضور ۸سالهاش در میدان جنگ و ۸سال دفاعمقدس.
۳- سلامت نفس او درحدی بالا بود که کسی در اخلاص او تردید نمیکرد و لذا نظراتش عمیقا مورد توجه قرار میگرفت.
۴- به امر امام (ره) در مورد عدمورود نظامیان به کارهای سیاسی و حزبی و جناحبندیهای سیاسی بهشدت معتقد و پایبند بود. با اینکه اگر کاندیدای ریاستجمهوری میشد، رأی بالایی میآورد، اما یک لحظه هم به چنین پست و مقامهایی فکر نمیکرد.
۵- از نظر مالی پاک بود و مال و منال دنیا را سهطلاقه کرده بود.
۶-در عین اینکه عاشق ایران بود، اما نگاهش فراملی بود و دنبال مصالح و منافع مسلمانان و شیعیان در کل منطقه و جهان بود؛ لذا نهضت مقاومت در منطقه را روح و جان و سامان داد.
۷- برای بزرگان انقلاب احترام خاصی قائل بود. مطیع محض ولایت و مقام معظم رهبری بود همزمان آیتالله هاشمی را بسیار دوست داشت. همیشه برای او بهعنوان فرمانده خود درجنگ احترام ویژه قائل بود، مرتب با او ملاقات و مشورت میکرد و جزو نخستین کسانی بود که بعد از فوت آقای هاشمی، به منزلش رفت و روی پیکر او افتاد و به شدت گریست.
۸-فرماندهای بود که خود را در اتاق فرماندهی محصور نکرده بود و در میدانهای جنگ در کنار سربازانش و بسان یک سرباز معمولی لباس میپوشید و میجنگید. این ویژگی سردار شهید به دوران دفاعمقدس محدود نبود، در دوران مبارزه با داعش در سوریه و عراق و در دوران جنگ اسرائیل علیه لبنان و جنگ ۳۳روزه هم بسان یک سرباز جنگید و بههمین دلیل هم میخواست روی سنگ قبرش عنوان «سرباز» و نه سردار را بنویسند.
۹-یک انقلابی عملگرا و واقعگرا بود. اهل افراط و تفریط نبود. روزی که در دوران حمله آمریکا به افغانستان، منافع کشور را در مبارزه علیه طالبان دید، تردید نکرد و مردانه مبارزه کرد، نقش کلیدی در شکست طالبان و پیروزی جبهه شمال ایفا کرد و از انگ همکاری با آمریکا هم نهراسید. زمانی که منافع کشور را در مقابله با داعش در سوریه و عراق دید، جانبرکف در مقابل تروریستها و آمریکاییها ایستاد و نقش کلیدی در بیرونراندن داعش از عراق و سوریه ایفا کرد.
۱۰- مردمی بود و تا آخرین لحظه عمرش مردمی زیست. قلبا عاشق شهادت بود و خداوند متعال هم شهادت را نصیب او کرد.
ویژگیهای کمنظیرش موجب شده بود که دوست و دشمن برای او احترام خاصی قائل باشند و ملت ایران هم با حضور ۲۰میلیونی در تشییع جنازهاش، به احترامش ایستاد و گریست. با حدود ۴۰سال در لباس پاسداری، بزرگترین میراثش «الگوی یک پاسدار واقعی انقلاب» بود. خدایش او را رحمت کند.