محدودیتهای کرونایی سفرهای خارجی، مقصد مسافران ایرانی همسایه توریستی را به سمت جنوب کشور تغییر داد. بررسیها از سبک جدید سفر دستهای از خانوارهای ایرانی نشان میدهد طی ماههای اخیر کیش و قشم با ترافیک مسافر روبهرو و عملا جایگزین ترکیه برای گردشگران شده است. البته علاوه بر مانع کرونا، افزایش شدید هزینه سفر خارجی در یک سال اخیر - ناشی از تغییرات نرخ ارز - نیز در انتخاب مقاصد داخلی از سوی گردشگران موثر بوده است. هتلها به این اتفاق واکنش نشان دادهاند. هزینههای سفر به پنج منطقه شهری در اولویت گردشگران بررسی شده است.
محدودیتهای سفر برای سفرهای خارجی، کیش را مقصد اول طبقات متوسط رو به بالای درآمدی برای گذراندن تعطیلات تبدیل کرده که این امر بر بهای سفر به این مقصد افزوده است. پس از همهگیری کرونا در سراسر جهان، تقریبا تمامی کشورهای جهان مرزهای خود را برای سفرهای خارجی بستهاند و محدودیتهای گستردهای را به روی ورود گردشگران درنظر گرفتهاند. از اینرو بسیاری از افراد سفرهای داخلی را جایگزین سفرهای خارجی کرده و برخی مقاصد امنتر را محلی برای گذران اوقات فراغت خود درنظر گرفتهاند.
در ایران نیز مقصد کیش به یکی از پرطرفدارترین مقاصد تفریحی و لوکس در بین افراد جامعه تبدیل شده که امکان سفر به کشورهای دیگر از جمله ترکیه را ندارند. از اینرو درحالحاضر با افزایش چشمگیر تقاضای سفر به کیش، این بازار تبدیل به گرانترین و لوکسترین سفرها در ایران شده است. اگرچه سفر به کیش در تمامی زمانها جزو گرانترین سفرها محسوب میشد، اما در زمستان امسال به بالاترین سطح قیمتی خود رسیده و شرایط سفر به آنجا برای مسافران با درآمد کم امکانپذیر نیست یا بسیار دشوار است.
باتوجه به اینکه بهای بلیت هواپیما و خدمات سفرهای هوایی پس از شیوع کرونا و آسیب گسترده به این صنعت دو تا سه برابر افزایش یافته است این امر قیمتگذاری را برای بستههای جدید تورها نیز بهشدت تحت تاثیر قرار داده است و منجر به افزایش قیمت سفرهای هوایی شده است. هتلها و دیگر مراکز اقامتی باتوجه به شرایط موجود و وارد آمدن خسارتهای گسترده بر آنان و از دست دادن تعداد بسیاری از کارکنان خود جهت بازیابی فعالیتهای خود در اغلب موارد اقدام به کاهش قیمتها یا عدم افزایش آن کردهاند.
اما قیمتها در کیش نسبت به دیگر مناطق پرتوریست ایران همچون شهرهای شمالی، مشهد و اصفهان با تفاوت چشمگیری همراه است. زیرا این جزیره کوچک و لوکس درحالحاضر به محل تفریح افرادی با درآمد بالا تبدیل شده است که این امر در افزایش قیمت هتلها و تورها تاثیرگذار بوده است. بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد: پکیج تورهای ارائه شده برای سفر به کیش باتوجه به نوع پرواز و هتل برای دو شب از ۲ تا ۵/ ۶ میلیون تومان متغیر است که این امر میتواند با افزایش زمان سفر و برخورداری بیشتر از خدمات ارائه شده تا ۱۰ میلیون تومان نیز افزایش یابد.
سفر بهصورت شخصی هزینه گرانتری را برای مسافر بههمراه دارد. میزان هزینه بلیت هواپیما از تهران به کیش بین ۸۲۰ هزار تومان تا ۵/ ۱ میلیون تومان متغیر است که بستگی به نوع پرواز و همچنین زمان پرواز دارد. یکی از مهمترین هزینههای سفر علاوه بر حملونقل هزینه هتل و اقامتگاه است که در کیش باتوجه به شرایط و امکانات هتلها از شبی ۵۰۰ هزار تومان آغاز شده و تا ۶ میلیون تومان میرسد. البته هتلهای پایینتر از یک میلیون تومان بسیار اندک است که نسبت به دیگر هتلهای لوکس کیش از امکانات و خدمات بسیار کمی برخوردار است.
باتوجه به اینکه اکثر هتلهای کیش ۴ یا ۵ ستاره هستند سفر به کیش تبدیل به یک سفر لوکس برای خانوادههای مرفه شده است که تعطیلات خود را در این جزیره تفریحی میگذرانند. آمارها نشان دهنده افزایش سفرها به کیش از اواخر پاییز است که عمدهترین دلیل آن ایجاد محدودیتهای تردد بین استانی با وسایل نقلیه شخصی بوده است که این امر سفر به جزایر ایران یعنی کیش و قشم را بهصورت چشمگیر افزایش داده است.
قشم در مقایسه با کیش سفری ارزانتر بهشمار میآید میزان هزینه تورها برای سفر به قشم با توجه به زمان اقامت و نوع هتل بین ۲ تا ۴/ ۳ میلیون تومان متغیر است. عمده دلیل بالا رفتن هزینه تورها افزایش چشمگیر بهای هواپیماست؛ که بهای پرواز به قشم نیز همانند دیگر مقاصد با افزایش چشمگیری همراه بوده باتوجه به جدیدترین آمارها هزینه سفر به قشم از تهران بیش از ۸۵۰ هزار تا یک میلیون تومان است که این افزایش قیمتها منجر به افزایش قیمت تورها و هزینههای سفر شده است. اما هزینه هتلهای قشم در مقایسه با کیش بسیار ارزانتر است و هزینه اقامت یک شب در هتل بین ۳۰۰ هزار تا ۵/ ۱ میلیون تومان برآورد میشود.
دیگر مقاصد توریستپذیر ایران همچون اصفهان، مشهد و شهرهای شمالی نیز باتوجه به بحران پیش آمده اقدام به پایین آوردن هزینه اقامتگاهها برای جذب گردشگران کردهاند. درحالحاضر هیچگونه تور تفریحی و گردشگری به اصفهان برقرار نشده است البته برای نوروز ۱۴۰۰ این استان درصدد برقراری تورهای مسافرتی هوشمند با رعایت پروتکلهای خاص است، اما درحالحاضر هیچگونه سفر گروهی به مقصد اصفهان برگزار نمیشود. هزینه هتلها در اصفهان نیز باتوجه به حداقل خدمات و امکانات حدودا از شبی ۱۲۰ هزار تا ۹۵۰ هزار تومان برآورد میشود که باتوجه به شرایط موجود میزان بهای اتاقهای هتلها در مقایسه با سال گذشته تغییر چندانی نکرده و قیمتها تقریبا ثابت ماندهاند.
مشهد نیز درحالحاضر یکی از مقاصد ارزان بهشمار میرود، زیرا هرساله از اواسط پاییز تا اواخر زمستان تخفیفات چشمگیری در هزینه تورها و هتلها درنظر گرفته میشود و امسال باتوجه به افزایش گسترده قیمت وسایل حملونقل بهویژه هواپیما تورها با افزایش قیمت همراه بودهاند که بر این اساس هزینه تور هوایی به مشهد از تهران بین ۶۰۰ هزار تا ۲/ ۲ میلیون تومان است که هزینه بالای پروازها عمده دلیل افزایش قیمت تورها محسوب میشود.
این درحالی است که هزینه سفر با قطار در مقایسه با هواپیما ارزانتر است و بهای آن از ۱۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان متغیر است. همچنین هتلهای مشهد از تخفیفاتa ویژه فصلی برخوردار است و قیمت اتاقها با توجه به امکانات آن از شبی ۷۵ هزار تومان آغاز میشود و تا ۷۵۰ هزار تومان ادامه مییابد. شهرهای شمالی نیز همانند دیگر مقاصد با کاهش قیمت در ویلاها و هتلها مواجه شده است. میزان هزینه یک شب در یک ویلا با امکانات کامل بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان است و این درحالی است که در مقایسه با سال گذشته با کاهش چشمگیر قیمتها مواجه شده است در سال گذشته این قیمتها بین ۱ تا ۲ میلیون تومان بوده است.