کاسبی با مرگ چهره‌ها

مرگ تأثربرانگیز مهرداد میناوند و علی انصاریان، دو بازیکن پیشین تیم ملی همه را اندوهگین کرد. فضای مجازی هم به تبع از جو موجود، خصوصاً در روز‌های نخستین مرگ این دو فوتبالیست سرشناس، شدیداً تحت تأثیر قرار گرفت. عکس‌ها و فیلم‌های آن دو همراه با متن‌هایی در سوگشان با هشتگ نام آن‌ها در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. در این میان، اما کسانی هم بودند که اندوه حاکم را وسیله‌ای برای سود بیشتر خودشان کردند.

روزنامه ایران در ادامه نوشت: برخی بلاگر‌های اینستاگرام برای دیده شدن از هیچ کاری فروگذار نمی‌کنند حتی اگر استفاده از هشتگ افراد مشهور تازه درگذشته زیر پست‌های تبلیغاتی‌شان باشد. مثلاً هشتگ مهرداد میناوند را دنبال می‌کنید و به تبلیغ فلان رستوران یا کافی شاپ یا صفحه فروش لباس کودک می‌رسید. ربطش؟ هیچ ربطی ندارد. فقط برای به اصطلاح بالا آوردن پیج و دیده شدن، هشتگ روز می‌زنند و این روز‌ها که مرگ چهره‌ها، خبر روز است، چرا از آن سود نبرند؟! اصلاً شغل برخی همین است، اینکه صفحه اینستاگرام شما را بالا بیاورند و پرفالوئر کنند.

برای بالا آوردن صفحه اینستاگرام یا همان پربازدید کردنش، نرخ‌های مختلفی وجود دارد. بستگی دارد به اینکه چه هدفی داشته باشید و تا چند فالوئر برایتان کفایت کند. البته که هرچه بیشتر بهتر.

امیر دلش می‌خواهد فودبلاگر شود. ۲۲ ساله و بیکار است. به قول خودش می‌خواهد از فیس شیرین و هیکل تپلی‌اش استفاده کند و توی اینستاگرام پول پارو کند، چون هیچ چیزش کمتر از آن‌هایی نیست که دارند این کار را می‌کنند. چند وقت است صفحه‌اش را با ۷۴ فالوئر سپرده به کسی تا پیج را بالا بیاورد. الان به هزار و خرده‌ای فالوئر رسیده و امیر فکر می‌کند با ۲ میلیون تومانی که فعلاً به حساب طرف ریخته، همین هم خوب است. گاهی فیلمی از خودش در حال غذا خوردن و توضیح دادن درباره دستور پخت غذا می‌گیرد و برای طرف می‌فرستد و او خودش می‌داند چه کار کند.

امیر لابه‌لای فیلم‌های ارسالی، از عکس‌ها و فیلم‌های لایک‌خور هم استفاده می‌کند. هشتگ‌ها هم فراموش نمی‌شود. زیر پست‌های امیر انبوهی از هشتگ‌ها دیده می‌شود. از غذا، خوشمزه، غذای خوشمزه و فست فود گرفته تا مهرداد میناوند و علی انصاریان. امیر به قول خودش خیلی از این کار سردرنمی‌آورد، اما از اینکه تعداد فالوئرهایش دارد بسرعت بالا می‌رود راضی است. او می‌گوید اگر هم چنین هشتگی زده شده برای احترام و همدردی است و آن را توهین‌آمیز و مایه سوء‌استفاده نمی‌داند.

به نظر سیما که از فشن بلاگر‌های اینستاگرام است، اما این کار بسیار غیراخلاقی است و اینکه به هر قیمتی فالوئر جذب کنند درست نیست. «من خودم از قدیمی‌های اینستاگرام هستم و فالوئرهایم هم حاصل فعالیتی است که در معرفی سبک‌های مد و لباس داشته‌ام. تبلیغ هم می‌گیریم، اما همیشه از هشتگ‌های مرتبط با پست‌هایم استفاده می‌کنم که مربوط به مد و لباس است. مگر اینکه بخواهم پست مناسبتی بگذارم و مثلاً تسلیت بگویم که آن را با عکس مرتبط منتشر می‌کنم. البته این کار متأسفانه خیلی در فضای اینستاگرام رواج پیدا کرده و ابزار کاسبی برخی شده است. این کار اخلاقی نیست و باید به افراد درگذشته احترام بگذاریم.»

کیوان هم در زمینه فروش زیورآلات دست‌ساز در اینستاگرام فعالیت دارد. او هم برای آنکه فالوئر صفحه‌اش بالا برود و پست‌هایش پربازدید شود، گاهی دست به دامن تبلیغ دادن به صفحه‌های بالای ۱۰۰ هزار فالوئر شده که برایش کم‌هزینه هم نبوده است. او برای یک استوری چند ثانیه‌ای ۵ میلیون تومان پرداخت کرده که برایش حدود ۴۰، ۵۰ فالوئر جدید آورده که البته به قول خودش تعدادی از آن‌ها بعد از چند روز آنفالو کردند.

کیوان هم علاقه‌ای ندارد برای پربازدید شدن صفحه‌اش دست به هر کاری بزند: «الان دیگر راه‌های افزایش فالوئر را خیلی‌ها یاد گرفته‌اند، اما به هر قیمتی نباید این کار را کرد. من کارم فروش دستبند‌های دست‌ساز چرمی و دیگر زیورآلات چوبی و چرمی است و ادعا دارم هنرمند هستم پس اگر بیایم و کاری غیراخلاقی انجام دهم، باید از خودم شرمنده باشم.

من هم از فوت دو عزیز خیلی ناراحت شدم بخصوص علی انصاریان را که چند بار از نزدیک دیده بودم و خیلی تأثیر بدی روی من گذاشت. برای گرامیداشت یادشان هم استوری با عکس خودشان گذاشتم، مثل خیلی‌های دیگر از جمله شرکت‌ها و تولیدی‌های بزرگ که این کار را کردند، اما اینکه زیر پست‌های کاری‌ام بخواهم هشتگ بزنم اصلا، چون کاملاً سوء‌استفاده از فضای غم و اندوه موجود در جامعه است. آدم‌ها این روز‌ها که ناراحت و غصه‌دار هستند، به هرحال مطالب و عکس‌های مربوط به فوت چهره‌ها را دنبال می‌کنند و استفاده از این فضا برای رسیدن به سود شخصی واقعاً نادرست است.

آدم باید خودش را جای خانواده متوفی بگذارد و ببیند آیا دوست دارد زیر پست‌های تبلیغاتی اسم عزیز درگذشته‌اش را هشتگ کنند؟»

استفاده از مرگ چهره‌ها در فضای اینستاگرام فقط به هشتگ زدن ختم نمی‌شود. به فاصله کوتاهی از مرگ چهره‌ها، تعداد زیادی صفحه به نام خود آن‌ها یا نزدیکانشان ساخته می‌شود. البته با توجه به اینکه صفحه اینستاگرام چهره‌های معروف تیک آبی دارد و قابل شناسایی است، این روز‌ها ساختن صفحه به نام نزدیکان آن‌ها بیشتر رواج دارد. کافی است اسم همسر یا خواهر و برادر فرد را بدانند، آن وقت است که فوری دست به کار می‌شوند تا با ایجاد صفحه‌های جعلی فالوئر جذب کنند. اگر در این صفحه‌های جعلی دقیق شوید می‌بینید که عمدتاً از عکس‌های صفحه اصلی فرد در آن استفاده شده که به دلیل اسکرین شات گرفتن از عکس اصلی، معمولاً کیفیتی پایین دارد.

همچنین از عکس‌های موجود در رسانه‌های مختلف هم برای پر کردن این صفحه‌ها استفاده می‌شود. شما با یک جست‌و‌جوی ساده در موتور جست‌و‌جوگر می‌توانید بفهمید این عکس‌ها از کجا برداشته شده است. نوشته‌ها هم معمولاً جعلی بودن صفحه را نشان می‌دهند؛ نوشته‌هایی خیلی کلی مثل اینکه «همسرم از وقتی رفتی دنیا برایم تیره و تار شده.» چنین جمله‌ای در صفحه‌ای جعلی منتسب به یکی از بازیگران زن که تازگی همسرش را از دست داده، به چشم می‌خورد. این در حالی است که این صفحه دقیقاً در روز فوت همسر بازیگر ساخته شده و پست هم مربوط به همان روز است.

حالا خودتان قضاوت کنید چطور ممکن است خانم بازیگر درست در روز مرگ همسرش چنین کاری بکند؟! کار به جایی رسیده که حتی به اسم پزشک فوتبالیست‌های تازه درگذشته صفحاتی در اینستاگرام درست شده و با انتشار پست‌های گوناگون مشغول جذب فالوئر است که لابد برای تبلیغات از آن استفاده کند. همچنین صفحه‌هایی با نام هواداران و طرفداران ایجاد می‌شود که بعضی‌هایشان با انتشار اطلاعات خصوصی افراد و همینطور نقض حریم خصوصی آنها، اتفاقاً بسرعت پربازدید می‌شوند و فالوئر‌های زیادی جذب می‌کنند.

برخی حتی می‌دانند این صفحه‌ها با چه هدفی ایجاد شده، اما همچنان آن‌ها را دنبال می‌کنند، چون به نظرشان پست‌های جالبی می‌گذارند. حالا اگر بپرسید جالب یعنی چه، معمولاً تعریف خاصی از آن ندارند، چون بیشترشان برای سرگرمی و وقت گذرانی چنین صفحه‌هایی را دنبال می‌کنند و با این کار به گردانندگان آن‌ها این امکان را می‌دهند تا هرچه بیشتر برای جذب مخاطب، مرز‌های بی‌اخلاقی را درنوردند و از هر راهی برای تبلیغات استفاده کنند.