حاصل مذاکرات جدید ایران با اعضای موجود توافق برجام، تاکنون مثبت ارزیابی می‌شود، اما تاخیر در برگشت آمریکا به برجام و مقاومت بنیادین و منطقی ایران، نوعی «عشوه دیپلماتیک» محسوب می‌شود. به زودی- در آینده بسیار نزدیک- آمریکا مجبور خواهد بود به برجام برگردد، و همانطور که رهبر معظم انقلاب به درستی و با ژرف اندیشی، درایت و ذکاوت تحسین برانگیز قبلا اعلام کرده اند، ایران عجله‌ای در بازگشت به تعهدات برجامی خود ندارد.
لطفعلی عاقلی*؛ سختی‌ها و مصیبت‌های زیادی در چند سال اخیر بر هموطنان ارجمند وارد شد. به ویژه زمستان سال ۱۳۹۸ در پی شهادت سردار سلیمانی و جان باختن تعدادی از تشییع‌کنندگان سردار در کرمان، و متعاقب آن بروز سانحه برای هواپیمای حامل دانشجویان و فرهیختگان عازم کانادا، و سپس شیوع ویروس کرونا، به فصلی تلخ و سیاه بدل شد.
همچنین اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۹، به دلیل تحریم‌های حداکثری و غیرانسانی دولت آمریکا و بر اثر قطع، وقفه یا تنزل مبادلات تجاری و نقل و انتقالات ارزی، جهش‌های ارزی شدیدی را تجربه کرد و ماه‌های پایانی را با اختلالات قابل توجه در بازار محصولات اساسی سپری نمود. در طول سال نیز، روند ابتلا و مرگ و میر‌های کرونایی مزید بر تحولات اقتصادی شده و باری اضافه بر اقتصاد ایران تحمیل کرد.
علیرغم آن سختی‌ها، سال ۱۴۰۰ تاکنون با تحولات مثبت سیاسی و اقتصادی مواجه شده و انتظار می‌رود این روند‌های مثبت در شش ماهه دوم بیشتر نمود یابند. بخشی از دلایل عبارتند از:
الف- در عرصه بهداشت و درمان با اینکه تعداد مرگ‌های کروناییِ مابعد خرید‌های شب عید، تعطیلات و سفر‌های نوروزی (موج چهارم (شدت یافت، اما افزایش ورود انواع واکسن-ها به داخل و تزریق آنها به گروه‌های اولیه (کادر درمان، افراد بالای ۸۰ سال، افراد دارای بیماری‌های خاص و شاغلین خدمات پرخطر از جمله پارک‌بان‌ها و کارگران خدوم و زحمتکش شهرداری‌ها) و در کنار آن انجام آزمون‌های بالینی برای مطالعه اثرات واکسن‌های داخلی، امید به مهار سریع‌تر بیماری کووید-۱۹ را تقویت می‌نماید.
ب- حاصل مذاکرات جدید ایران با اعضای موجود توافق برجام، تاکنون مثبت ارزیابی می‌شود، اما تاخیر در برگشت آمریکا به برجام و مقاومت بنیادین و منطقی ایران، نوعی «عشوه دیپلماتیک» محسوب می‌شود. به زودی- در آینده بسیار نزدیک- آمریکا مجبور خواهد بود به برجام برگردد، و همانطور که رهبر معظم انقلاب به درستی و با ژرف اندیشی، درایت و ذکاوت تحسین برانگیز قبلا اعلام کرده اند، ایران عجله‌ای در بازگشت به تعهدات برجامی خود ندارد.
با این حال، برای مات کردن طرف مقابل، همین الان هم در صورتی که ایران برای راستی‌آزمایی مجدد و مکرر طرف‌های برجام، به ویژه آمریکا، به غنی‌سازی ۱۰%، ۵% و یا حتی کمترین حد موردنیاز برای فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز یعنی غنی‌سازی ۳% اکتفا کند، چیزی برای از دست دادن نخواهد داشت. در نتیجه، می‌توان پیشنهاد داد که جناب دکتر عراقچی و تیم کارشناسی همراه وی برای مشورت‌های فنی-سیاسی به تهران برگردند!
ج- روند عمومی تحولات داخلی در سایر عرصه‌ها از جمله در صعود قهرمانانه تیم‌های فوتبال ایران (تراکتورسازی، پیروزی و استقلال) به مرحله بعدی مسابقات فوتبال آسیا-علیرغم کارشکنی‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا در تغییر میزبانی مسابقات، بارش‌های بی‌سابقه یا کم‌سابقه رحمت الهی در اردیبهشت ماه جاری در اغلب مناطق کشور-خواه برآیند تغییر اقلیم باشد یا تبعات کرونا- و اُفت مکرر شاخص‌های قیمت در بازار سهام، بسیار دلنشین و نویدبخش است. خواهشمند است خُرده سرمایه گذاران این بازار اندکی صبوری و شکیبایی پیشه کنند.
د- انعکاس اخبار مثبت مذاکرات برجامی و آزادسازی بخشی از منابع ارزی بلوکه شده ایران در دیگر کشور‌ها موجب تنزل نرخ ارز‌های مهم (دلار، یورو، پوند و...) در بازار آزاد ارز شده و انتظار می‌رود این روند نزولی همچنان ادامه یابد، اما تاکجا؟ انشا... در یادداشت بعدی به صورت عدد و رقم اعلام خواهد شد.
ه- بر اساس موارد الف تا د به خریداران و مصرف‌کنندگان محترم توصیه می‌شود خرید محصولات با دوام و دارای ماهیت سرمایه‌ای نظیر مسکن، طلا، خودرو، تجهیزات و لوازم مبتنی بر فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) از جمله موبایل را حداقل به مدت ۵ ماه به تعویق بیندازند.
*پژوهشگر اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس
