فلج بل؛ عارضه‌ای نادر در بیماران کرونایی

فلج بل به عنوان یک عارضه جانبی نادر واکسن‌های «کووید-۱۹» گزارش شده است، اما یافته‌های یک مطالعه جدید حاکی از آن است که فلج بل در افرادی که به بیماری کووید-۱۹ مبتلا می‌شوند بیشتر دیده شده است.

به گزارش ایسنا و به نقل از دیلی میل، محققان «مرکز پزشکی بیمارستان دانشگاه کلیولند» و «دانشکده پزشکی دانشگاه کیس وسترن رزرو» در مطالعه اخیرشان دریافتند بیماران مبتلا به کروناویروس در مقایسه با افرادی که واکسن این بیماری را دریافت کرده‌اند، هفت برابر بیشتر در معرض دچار شدن به فلج بل قرار دارند.

فلج بل تنها در هشت مورد از ۳۷ هزار دریافت کننده واکسن گزارش شده است و احتمال دچار شدن به آن ۱۹ در هر ۱۰۰ فرد واکسینه شده است، اما این در حالی است که احتمال دچار شدن به این وضعیت در بیماران مبتلا به کووید-۱۹.۸۲ در هر ۱۰۰ هزار نفر است.

«فلج بل» (Bell's palsy) یک بیماری است که باعث فلج موقتی عضلات صورت می‌شود. این بیماری می‌تواند زمانی اتفاق بیفتد که عصبی که عضلات صورت شما را کنترل می‌کند، ملتهب، متورم یا فشرده شود.

فلج عصب زوج هفتم مغزی یا عصب صورتی منجر به «فلج بل» می‌شود. در این حالت عضلات صورت به صورت ناگهانی و به طور موقت فلج می‌شوند، اغلب تنها یک طرف صورت را گرفتار می‌کند. درگیری عصب صورتی معمولاً به تنهایی یک بیماری نیست، بلکه علامتی از یک بیماری دیگر مانند عفونت، آسیب یا تومور عصب صورتی است.

علائم فلج بل شامل ضعف در یک طرف صورت، انقباضات کوتاه‌مدت عضلانی، افتادگی پلک و لب، اشک‌ریزش و سرازیر شدن آب دهان در طرف مبتلا، خشکی چشم، خشکی دهان، اختلال چشایی، مشکل در مکیدن پستان توسط نوزاد و لبخند کج می‌باشد.

در حالی که پزشکان و تولیدکنندگان واکسن به مطالعه و بررسی دقیق عوارض جانبی واکسن ادامه می‌دهند، اما یافته‌های اخیر این گروه از محققان نشان داده فلج بل باید یک دلیل محکم برای واکسینه شدن باشد و نباید به آن به چشم یک عارضه جانبی ترسناک نگاه کرد.

فلج بل وضعیتی است که به طور غیر منتظره‌ای در صورت بیمار نمایان می‌شود. بیمار دچار ضعف عضلانی یا فلج ناگهانی می‌شود که این موضوع باعث می‌شود نیمی از صورت او فلج شود. این وضعیت معمولاً موقتی است و علائم به طور معمول در عرض چند هفته بهبود یافته و طی شش ماه نیز بهبودی کامل حاصل می‌شود. تعداد کمی از بیماران علائم بیشتری را برای مدت طولانی‌تری در خود نشان خواهند داد.

در حالی که دلایل دقیق بروز این وضعیت ناشناخته است، اما دانشمندان تصور می‌کنند علت آن واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن است که به التهاب یا تورم منجر شده و به عصب کنترل کننده حرکات صورت آسیب می‌رساند.

به گفته محققان دانشگاه جانز هاپکینز، فلج بل ممکن است با دیابت، فشار خون بالا، آسیب دیدگی، بیماری لایم و برخی از عفونت‌ها در ارتباط باشد. این وضعیت سالانه افراد نسبتاً کمی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. برای مثال میزان ابتلا به این وضعیت در ایالات متحده ۱۵ تا ۳۰ مورد از هر ۱۰۰ هزار نفر تخمین زده شده است.

با این وجود اخیراً دچار شدن به این وضعیت توجه بیشتری را به خود جلب کرده است، زیرا تعداد کمی از موارد ابتلا به فلج بل در بیمارانی که واکسن کووید-۱۹ دریافت کرده‌اند گزارش شده است، اما یافته‌های تحقیقات جدید نشان می‌دهد که فلج بل در بیماران آلوده به ویروس کرونا بسیار بیشتر است.

در این مطالعه که یافته‌های آن اخیرا در مجله «AMA Otolaryngology - Head & Neck Surgery» منتشر شده است، محققان با مطالعه سوابق پزشکی الکترونیکی ناشناس ۴۱ سازمان بهداشتی در سراسر جهان، خطر دچار شدن افراد به فلج بل را بررسی کردند.

در این سوابق، پزشکان بدنبال بیمارانی بودند که بین ژانویه و دسامبر سال ۲۰۲۰ مبتلا به کووید-۱۹ شده و سپس طی هشت هفته پس از ابتلا به کووید مبتلا به فلج بل نیز تشخیص داده شده بودند.

به طور کلی پزشکان از مجموع حدود ۳۴۸ هزار نفر، ۲۸۴ مورد فلج بل را در میان بیماران مبتلا به کووید-۱۹ شناسایی کردند که این نشان می‌دهد بیماران مبتلا به کووید-۱۹، حدود ۰.۰۸ درصد در معرض خطر ابتلا به فلج بل قرار دارند.

در میان این ۲۸۴ بیمار کمی بیش از نیمی از آن‌ها (۵۴ درصد) هیچ سابقه دچار شدن به فلج بل قبل از ابتلا به ویروس کرونا را نداشتند. ۴۶ درصد دیگر نیز سابقه ابتلا به این بیماری را نداشتند.

پزشکان خطر دچار شدن به فلج بل را در بین بیماران مبتلا به کووید-۱۹ و کسانی که واکسن کووید دریافت کردند، مقایسه کردند.

در دو آزمایش واکسن فایزر و مدرنا که از ۷۴ هزار بیمار، ۳۷ هزار نفر واکسن دریافت کرده بودند تنها هشت مورد فلج بل گزارش شده است. این به معنای رخ دادن فلج بل در ۱۹ مورد از هر ۱۰۰ هزار فرد واکسینه شده یا به عبارتی ۰.۰۲ درصد خطر دچار شدن افراد به این وضعیت در این حالت است.

به منظور مقایسه مستقیم خطر فلج بل بین بیماران کووید و دریافت کنندگان واکسن، محققان ۶۴ هزار بیمار مبتلا به کووید-۱۹ واکسینه نشده را با کسانی که واکسن دریافت کرده‌اند مورد بررسی قرار دادند. بررسی‌ها نشان داد که احتمال دچار شدن به فلج بل در بیماران کرونایی ۶.۸ برابر بیشتر از کسانی که واکسن دریافت کرده‌اند، است.

نتایج این مطالعه جدید از شواهد ارائه شده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) که می‌گوید هیچ ارتباط قابل توجهی بین واکسن کووید-۱۹ و فلج بل وجود ندارد، پشتیبانی می‌کند.

با این حال هنوز هم برخی از دانشمندان استدلال کرده‌اند که ممکن است خطر دچار شدن به فلج بل در اثر دریافت کردن واکسن فایزر و مدرنا ممکن است بیشتر از واکسن‌های دیگر که از آران‌ای پیام‌رسان استفاده نمی‌کنند، باشد.

دانشمندان هنوز نمی‌دانند که کووید-۱۹ یا واکسن آن چگونه می‌تواند باعث فلج بل شود. یک فرضیه نشان می‌دهد که این ویروس مانند ویروس‌های دیگر که با این بیماری ارتباط دارند تعامل بین سیستم ایمنی و سیستم عصبی را مورد هدف قرار می‌دهد.

برای تعیین اینکه کووید-۱۹ چگونه باعث فلج بل می‌شود و آیا خطر قابل توجهی برای واکسن‌ها وجود دارد یا خیر، تحقیقات بیشتر و نظارت دقیق لازم است. با این حال تحقیقات فعلی نشان می‌دهد که بیماران می‌توانند بدون نگرانی در مورد این عارضه بسیار نادر، علیه بیماری کووید-۱۹ واکسینه شوند.