ابراز نگرانی سه کشور اروپایی و آمریکا از گام تازه ایران

فرارو- گام تازه هسته ای ایران با واکنش اروپا و آمریکا روبه رو شده است.  آٓژانس بین المللی انرژی اتمی سه شنبه با انتشار گزارشی اعلام کرد ایران از قصد خود برای تولید فلز اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد جهت استفاده در راکتور تهران خبر داده است.

به گزارش فرارو، کاظم غریب آبادی، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی هم سه شنبه گفت ایران نه روز پیش به این سازمان اطلاع داده بود و بلافاصله امور عملیاتی تولید یک صفحه سوخت سیلیساید با استفاده از اورانیوم غنی شده ۲۰ درصد برای استفاده در رآکتور تهران را آغاز کرد.

نماینده دائم کشورمان در آژانس بین المللی انرژی اتمی افزود: «این اقدام که کیفیت و کمیت تولید رادیوداروها را به طور قابل توجهی ارتقاء خواهد داد، جمهوری اسلامی ایران را به یکی از کشورهای پیشرو در حوزه فناوری هسته‌ای تبدیل می‌کند.»

این اعلام ایران با واکنش سه کشور اروپایی و آمریکا همراه شد. 

سه کشور اروپایی در واکنش به این تصمیم ایران بیانیه مشترکی صادر کرده و گفته‌اند: «ما، وزیران خارجه فرانسه، آلمان و پادشاهی متحده مراتب نگرانی شدید خود را از جدیدترین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که تأیید می‌کند ایران گام‌هایی برای تولید اورانیوم فلزی غنی‌شده برداشته، ابراز می‌داریم.»

در ادامه این بیانیه آمده است: ««این اقدام، نقض جدی تعهدات ایران در برنامه جامع اقدام مشترک است. ایران، هیچ نیاز غیرنظامی به ساخت و تحقیقات در زمینه اورانیوم فلزی که گامی کلیدی در ساخت سلاح هسته‌ای است ندارد.»

در بخش دیگری از بیانیه تروئیکای اروپا از این خواسته است "تمامی فعالیت‌های ناقض برجام را بی‌درنگ متوقف کرده و با هدف اتمام سریع این فعالیت‌ها به مذاکرات جاری در وین بازگردد." 

سه کشور اروپایی تاکید کردند "بارها تأکید کرده‌ایم زمان به نفع هیچ یک از طرف‌ها نیست." 

وزیران خارجه سه کشور اروپایی، ایران را به عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متهم کرده و از اینکه گام هسته‌‌ای جدید، در شرایط کاهش همکاری‌ها با آژانس صورت گرفته نیز ابراز نگرانی کرده‌اند.

آنها تصریح کرده‌اند: «این اقدام، در شرایطی انجام می‌شود که ایران از طریق خروج از ساز و کارهای نظارتی مورد توافق در برجام در دسترسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مانع‌تراشی کرده و اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده است.»

همچنین ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در نشست خبری خود درباره گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «نگران کننده است که ایران انتخاب کرده عدم پایبندی به تعهدات هسته‌ای خود را تشدید کند.»

ند پرایس افزود نگرانی موجود به ویژه از این جهت است که ایران دست به آزمایش‌هایی می‌زند که برای تحقیقات سلاح هسته‌ای ارزشمند است.

سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «این یک گام تاسف‌برانگیز دیگر از سوی ایران است، به ویژه زمانی‌که ما نیت و تمایل صادقانه خود را برای بازگشت به توافق نشان داده‌ایم.»

در همین حال نماینده روسیه در سازمان های بین المللی نیز در واکنش به اقدام تازه ایران خواستار احیای برجام شده است. 

میخائیل اولیانوف در توئیتی نوشت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش داده که ایران قصد تولید اورانیوم فلزی غنی‌شده تا ۲۰ درصد دارد. آمریکا به نوبه خود، سیاست فشار حداکثری دونالد ترامپ را حفظ کرده است. تنها راه برای خروج از این دور باطل، از سرگیری مذاکرات وین بدون تأخیر و احیای کامل برجام است.»

ابهام درباره مذاکرات وین

اقدام ایران در تولید اورانیوم بیست درصد در حالی صورت می گیرد که هنوز زمان آغاز دور هفتم مذاکرات وین اعلام نشده است. 

تا کنون ۶ دور مذاکره میان ایران و قدرت های جهانی در شهر وین برای احیای برجام انجام شده است.  طرف‌ها می‌گویند پیشرفت‌های ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پاره‌ای اختلافات کماکان باقی است.

یکی از زمینه‌های اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریم‌هایی است که دولت دونالد ترامپ بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی درباره عدم خروج دوباره دولت‌های بعدی آمریکا از برجام نمی‌دهد.

در همین حال پیشرفت های اخیر ایران نیز یکی دیگر از موارد اختلافی است.

عدم تمدید توافق ایران و اژانس 

یکی دیگر از مواردی که این روزها بحث برانگیز شده است عدم تمدید توافق موقت ایران و آژانس است. 

سال گذشته مجلس شورای اسلامی ایران قانونی را به تصویب رساند که دولت را ملزم می‌کند در صورت عدم رفع تحریم‌ها علیه ایران بازرسی‌های آژانس اتمی در ایران را معلق کند.

پس از آن ایران و آژانس اتمی اسفندماه  به توافقی برای ارائه دسترسی‌های داوطلبانه از سوی ایران به دو مکان مشخص شده و تسهیل فعالیت‌های راستی آزمایی آژانس دست یافتند. این توافق چند هفته پیش به مدت یک ماه دیگر (تا تاریخ ۲۴ ژوئن مصادف با سوم تیرماه) تمدید شد. ایران بعد از منقضی شدن این توافق در هفته گذشته هنوز برای تمدید آن تصمیم نگرفته است.

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید پروتکل الحاقی به این نهاد بین‌المللی اجازه دسترسی گسترده‌تر به اطلاعات و اماکن موجود در ایران را می‌دهد.

مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمعه هفته گذشته گزارشی درباره تمدید نشدن این تفاهم به شورای حکام این نهاد بین‌المللی ارائه کرد.

گروسی  بعد از اینکه ایران نامه اش را بی پاسخ گذاشت، حال قصد دارد معاون خود را به تهران بفرستد.

کاظم غریب آبادی شنبه ۱۲ تیر ماه در توئیتی با اشاره به سفر معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت: «موسیمو آپارو» معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این هفته به ایران سفر خواهد کرد. آپارو همچنین یکی از بازرسان تعیین شده برای ایران است و هدف بازدید او از تهران در راستای فعالیت‌های روتین پادمانی و در چارچوب موافقتنامه جامع پادمان است. اگرچه با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تماس مداوم هستیم، اما هیچ برنامه گفت‌وگوی از پیش تعیین شده‌ای برای آپارو در مدت حضورش در تهران پیش بینی نشده است.