پس‌لرزه‌های طرح «صیانت»؛ بحث مهاجرت داغ شد

فرارو- پس از گذشت دو روز از مصوبه مجلس برای طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی و ساماندهی شبکه‌های اجتماعی، مخالفت‌های شدید با این طرح همچنان ادامه دارد. بحث داغ رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی همچنان اقدام جنجالی مجلس است و مردم نگران آینده اینترنت در کشور هستند. 

به گزارش فرارو، نمایندگان مجلس تلاش می‌کنند تصمیم خود را برای مردم توضیح دهند. آنها قطع و محدود شدن اینترنت و شبکه‌های اجتماعی را رد می‌کنند اما کارشناسان و ناظران معتقدند این طرح نهایتا محدودیت شدید فضای مجازی را به همراه دارد.

 صحن علنی مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز چهارشنبه درخواست عده ای از نمایندگان به منظور بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان های اجتماعی را بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی بررسی کرده و در نهایت با ۱۲۱ رای با بررسی این طرح در کمیسیون مشترک طبق اصل هشتاد و پنج موافقت کرد.

بنابراین با موافقت نمایندگان با این درخواست، "طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی" در کمیسیون مشترک و ویژه بررسی می‌شود و بدون ارجاع به صحن علنی مجلس به شورای نگهبان ارسال و در صورت تائید، به صورت آزمایشی اجرا خواهد شد.

کاربران و فعالان شبکه های اجتماعی از روز چهارشنبه به تندی از تصمیم مجلس انتقاد کردند.

پس از موج عظیم انتقادات و از صبح روز پنج شنبه برخی نمایندگان در پی توضیح طرح برآمدند. 

محمدباقر قالیباف رییس مجلس که در سوریه به سر می‌برد و در جلسه تصویب تصمیم مجلس حضور نداشت با انتشار یادداشتی اینستاگرامی درباره طرح پارلمان توضیحاتی ارائه کرد. 

او نوشت که "عمده ادعا‌ها درباره طرح خلاف واقع است. مسدودسازی اینستاگرام و واتس‌اپ برنامه مجلس نیست."

قالیباف همچنین گفت که مذاکرات کمیسیون ویژه برای بررسی طرح "علنی" و "شفاف" خواهد بود. او «مدیریت عقلانی فضای مجازی» که «منافع مردم را تامین کند» را یک ضرورت دانست. 

در کنار توضیحات قالیباف مرکز پژوهش‌های مجلس نیز با انتشار توضیحاتی به چند سوال درباره طرح جنجالی «صیانت» پاسخ داد. در توضیحات مرکز پژوهش ها نیز تاکید شده است که با این طرح کسب و کارهای اینترنتی محدود نمی‌شوند. 

مرکز پژوهش ها همچنین مسدود شدن شبکه های اجتماعی  و سرویس‌های واتساپ، اینستاگرام و گوگل و... را رد کرد. 

برخی نمایندگان مجلس هم در شبکه های اجتماعی تلاش کردند به بحث‌ها و انتقادات پاسخ دهند. 

علیرضا زاکانی نماینده قم و رییس مرکز پژوهش‌های مجلس که ظاهرا از طراحان این طرح است در این باره در توئیتی نوشت: «فیلترینگ بیراهه‌ای است که حکایت از بی‌اطلاعی از فضای مجازی سایبر دارد.»

او تاکید کرد که "مدیریت فضای مجازی در همه جهان خصوصاً ایران حیاتی است و تعارضی با بهره مندی از مواهب آن ندارد." 

زاکانی افزود: "مصوبه مجلس طبق اصل ۸۵ آغاز بررسی های عمیق تر کارشناسی و گفتگو با فعالان عرصه در تضمین حقوق کاربران است. اقناع افکار عمومی ضروری است."

نظام‌الدین موسوی نماینده تهران نیز در این‌باره در رشته توئیتی سعی کرد به شائبه‌ها پاسخ دهد.

او در این باره نوشت: «فعلاً طرح حمایت از حقوق کاربران در مجلس تصویب نشده و برای تصویب راهی طولانی در پیش دارد و احتمالاً طی بررسی در کمیسیون مشترک دستخوش تغییر و تحولات قابل توجهی بشود. فلذا برخی تحلیلها در این باره با عنوان "مصوبه مجلس درباره اینترنت و فضای مجازی" نادرست است.»

این نماینده مجلس تاکید کرد: «"قطع کردن اینترنت" بر اساس این طرح، بزرگترین دروغی است که این روزها به خورد خلق الله می‌دهند.»

افزایش جست‌وجوی کلمه «مهاجرت» در گوگل 

ادامه مخالفت ها و انتقادات از طرح «صیانت»

با وجود اینکه نمایندگان مجلس سعی می‌کنند بگویند طرح ارائه شده منجر به تحدید و بسته شدن فضای اینترنت نمی‌شود اما ناظران، کارشناسان و مردم دیدگاه متفاوتی دارند. 

محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات در یادداشتی تلگرام درباره طرح مجلس و تبعات آن تاکید کرد که این طرح احتمال فیلترینگ را به شدت افزایش می‌دهد.

او نوشت: «به نظر نمی‌رسد در کوتاه مدت (چند ماهه) شبکه‌های اجتماعی فیلتر شوند اما مکانیزم پیش بینی شده در این پیش‌نویس و ترکیب کمیسیون‌ها و کارگروه‌های تعریف شده در آن احتمال اعمال محدودیت گسترده بر پهنای باند پیام‌رسانها و حتی اعمال فیلتر را به شدت افزایش داده است. بالا رفتن هزینه اینترنت هم از خروجی‌های دیگر این طرح است. البته در کنار آن نباید افزایش تمایل کاربران ایرانی به سمت اینترنت‌های ماهواره‌ای را هم نادیده گرفت.»

منتقدان طرح مجلس معتقدند که این طرح منجر به «کانالیزه» کردن اینترنت، افزایش حاکمیت برخی نهادهای نظامی بر «تنظیم» اینترنت، افزایش احتمال نقض آزادی‌های مدنی و اجتماعی، فیلترینگ گسترده در صورت ایجاد زیرساخت‌های داخلی،  ایجاد قوانین دست و پاگیر برای گوگل، اینستاگرام و... (احتمالا این سرویس‌ها زیر بار اجرای قوانین نمی‌روند) و... می‌شود.

در روزهای اخیر بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با ناامیدی از تصمیم خود برای "مهاجرت" سخن می‌گویند. جست‌وجوی کلمه «مهاجرت» در گوگل  روز پنج شنبه ۷۰۰ درصد افزایش یافته است. 

جست‌وجوی عبارات «مهاجرت به ترکیه»، «مهاجرت به کانادا» و... نیز افزایش مشابهی داشته‌اند. 

بررسی نتایج جستجوها در گوگل حاکی از این است که بسیاری از کاربران به دنبال پیدا کردن راه‌‌های سریع و فوری برای خارج شدن از ایران هستند. هشتگ «مهاجرت» در توئیتر داغ شده است.

از نکات جالب توجه این است که انتقادات زیادی از طرح_صیانت توسط فعالان اصولگرا مطرح شده و همچنان ادامه دارد. 

یک کاربر روحانی در این باره نوشته است: "این که می‌گویند مشکل طرح صیانت عدم اقناع است، همان قدر صحیح است که مشکل طرح بنزینی آبان، عدم اقناع بود‌. مسئله، چالش ذاتی‌‌ این طرح‌ها با عدالت و آزادی است. متوجهید؟"

برخی فعالان اصولگرا معتقدند مرکز پژوهش‌های مجلس به ریاست علیرضا زاکانی نقش کلیدی در ارائه این طرح و تصمیم روز چهارشنبه پارلمان داشته است. 

اکانت خیزران در توئیتر در این باره مدعی شده است: «سیر طرح صیانت در مرکز پژوهش‌ها را پیگیری کردم. برخلاف آیین نامه داخلی این مرکز، پنج تا معاون این مرکز اصلا امضا نکردن و‌ برخی‌شون ندیدن طرح را. فقط معاون فرهنگی، آقای فیاضی، عقل منفصل آقای زاکانی پیگیری کرده و امضا کرده. کلا فیاضی همه کاره این طرح است زاکانی هم گوش به فرمان ایشان.»

فرد دیگری که فعالان اصولگرا می‌گویند در تدوین طرح نقش مهمی داشته است، روح‌الله مومن‌نسب از مخالفان تندرو شبکه‌های اجتماعی است که برخی اظهارات او در سال‌های اخیر بسیار حاشیه‌ساز شده است. 

عده‌ای از اصولگرایان امیدوارند شورای نگهبان این طرح را رد کند اما برخی دیگر می‌گویند از شواهد پیداست که شورای نگهبان با آن موافق است.

انتقادات از طرح مجلس حتی به برخی مقامات قضایی هم رسیده است. معاون فضای مجازی دادستان عمومی و انقلاب شهرستان قم در گفتگو با ایرنا گفت: "طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی مصداق از چاله درآمدن و درچاه افتادن است."

حجت الاسلام ابوالفضل تحریری این طرح را "شتاب‌زده" دانست