فرارو- درخت مقدس خرما باارزش‌ترین و قدیمی‌ترین درخت میوه شناخته شده در زندگی انسان است. تقریبا از تمامی قسمت‌های درخت خرما می‌توان به روش‌های مختلفی استفاده کرد. از گذشته‌های دور تا به امروز میوه خرما یکی از اصلی‌ترین میوه‌ها در سبد غذایی به شمار می‌رود. شیره خرما، حلوا خرما و بسیاری از دسر‌ها و چاشنی‌ها از میوه خرما تامین می‌شود. هسته‌های خرما نیز پس از مصرف میوه دور ریخته نمی‌شوند. از هسته‌های خرما برای ساخت تسبیح و انواع کاردستی‌ها بهره می‌برند. علاوه بر این برگ‌های درخت خرما جایگاه مهمی در ساخت صنایع دستی، چون انواع زیرانداز‌های حصیری و ظرف‌های حصیری دارد. همچنین در گذشته از تنه خشکیده این درختان به عنوان ستون یا تیر سقف استفاده می‌کردند تا خانه‌هایشان را با آن مسقف کنند.
به گزارش فرارو، اما کاربرد این درخت ارزشمند به این موارد ختم نمی‌شود. طارونه یکی دیگر از فرآورده‌های مهم درخت خرماست که ارزش دارویی و غذایی فراوانی دارد. غلاف اطراف گل‌های خرما یا طارونه جز معطرترین و خوش طعم‌ترین عرقیات گیاهی محسوب می‌شود که در کشورمان زیاد شناخته شده نیست. تاکنون متخصصان طب سنتی فواید درمانی برای عرق طارونه ذکر کرده‌اند. در ادامه قصد داریم به معرفی و شناخت "طارونه" درخت خرما و فواید ناشناخته آن بپردازیم.
طارونه یا تارونه (به عربی ماء طلع النخیل) غلاف چوبی و معطر اطراف گل‌ها یا شکوفه‌های درخت خرما است. این غلاف مانند محافظی دسته گل‌های خرما را تا زمان شکوفایی درون خود نگه می‌دارد. درختان خرما مانند بیشتر درختان دارای جنسیت نر و ماده هستند. طارونه درخت ماده نسبت به نخل نر رایحه قوی‌تری دارد. طارونه درخت نر در فصل بهار و هنگام گرده افشانی و لقاحِ گل‌های ماده از درخت جدا می‌شود.
برای مصرف این چوب معطر عصاره و عرق آن را تهیه می‌کنند. برای عرق‌گیری بیشتر از غلاف گل‌های درخت خرمای نر بهره می‌برند. عرق طارونه بسیار خوشبو و خوش‌طعم است. مردم جنوب کشور از عرق طارونه برای عطر دادن به چای، بستنی، فالوده و شربت استفاده می‌کنند. در استان فارس عرق طارونه (به محلی طالونه) شناخته شده و پر کاربرد است. مراحل برداشت و عرق‌گیری طارونه معمولا در تمامی مناطق جنوبی کشور انجام می‌شود.
طبع طارونه
چوب تازه طارونه و عرق آن طبیعتی گرم دارد.
ارزش غذایی
طارونه دارای مواد مغذی و انواع ویتامین‌های مورد نیاز بدن از جمله ویتامین A، ویتامین C، ویتامین E، منیزیم، روی، کلسیم و آهن است؛ همچنین ترکیبات کربوهیدراتی، اسید‌های آمینه و آنتی‌اکسیدانی (فلاونوئیدها) در عصاره طارونه یافت می‌شود.
نکته
عرق طارونه را باید پس از خرید در محیط خنک (یخچال) و دور از نور خورشید نگهداری کرد. همچنین می‌توان تکه‌های چوب طارونه تازه را درون محفظه بسته در فریزر بسته‌بندی نمود.
فواید طارونه
متخصصان طب سنتی برای طارونه فواید بسیاری ذکر کرده‌اند. تقویت قوای جنسی، درمان ناباروری و مقوی معده از مهم‌ترین فواید عرق گیاهی طارونه به شمار می‌رود.
طارونه ضد باکتری
عصاره طارونه دارای مقدار قابل توجهی از ترکیبات پلی‌فنولیک است. این ترکیبات می‌توانند از رشد باکتری‌ها و قارچ‌های بیماری‌زا در بدن انسان جلوگیری کنند. علاوه بر این بر اساس تحقیقات صورت گرفته عصاره طارونه در نگهداری مواد غذایی به عنوان یک ماده طبیعی نگهدارنده نیز عمل می‌کند.
آرامش اعصاب و رفع بی‌خوابی
عرق طارونه با رایحه بی‌نظیر خود برای تسکین اضطراب، بی‌قراری عصبی و بی‌خوابی موثر است. تاکنون تحقیقات علمی این موارد را تایید نکرده است، اما طبق تجربه و نظر متخصصان طب سنتی طارونه در افرادی که دچار اختلال در خواب هستند، موثر عمل می‌کند.
طارونه برای تقویت قوای جنسی
از عرق طارونه در طب سنتی برای درمان ناباروری مردان استفاده می‌شود. اگر دچار ضعف قوای جنسی هستید، مصرف عرق طارونه را فراموش نکنید. این گیاه دارویی یک محرک قوی و اسپرم ساز است. برای این منظور به مدت ۴۰ روز کمی عرق طارونه را با یک قاشق عسل ترکیب کرده و روزانه میل کنید.
رفع عطش و گرمازدگی
گرمازدگی یکی از مشکلات فصل تابستان است که بر اثر قرار گرفتن در معرض گرمای شدید و افزایش بیش از حد دمای بدن ایجاد می‌شود. پزشکان برای جلوگیری از گرمازدگی و درمان آن همواره نوشیدن مقدار زیادی از مایعات را توصیه می‌کنند. شربت طارونه یکی از نوشیدنی‌های گیاهی موثر در رفع عطش و گرمازدگی است. عطر و طعم شربت طارونه شما را برای بیشتر نوشیدن ترغیب می‌کند. برای تهیه شربت کمی عرق طارونه و شکر را به یک لیوان آب خنک اضافه کنید. می‌توان برای تاثیر بیشتر این نوشیدنی در رفع گرمازدگی از ترکیب خاکشیر یا تخم شربتی با شربت طارونه نیز استفاده کرد.
رفع نفخ معده با طارونه
برای برخی گذشتن از نوشیدنی مثل چای سخت و غیر ممکن است؛ اما بسیاری از افراد با نوشیدن چای سیاه دچار نفخ معده می‌شوند. چای موجب تحریک انقباض‌های روده می‌شود و نفخ معده و روده‌ها را تشدید می‌کند. عرق طارونه ضد نفخ است. در جنوب کشور به خصوص استان فارس از تکه‌های چوب تازه طارونه یا عرق طارونه برای معطر کردن چای استفاده می‌کنند. با ترکیب چای و طارونه نوشیدن چای لذت‌بخش خواهد بود و معده کمتر دچار نفخ می‌شود.
طارونه مفید برای رماتیسم
روماتیسم بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی بدن را دچار اختلال می‌کند. این بیماری انواع مختلفی دارد که روماتیسم مفصلی یکی از آن‌هاست. طب سنتی خوردن میوه‌ها و سبزیجات دارای طبع سرد را برای بیماری روماتیسم منع کرده است. طارونه دارای طبیعت گرمی است که از قدیم برای درمان یا کاهش علائم روماتیسم مصرف می‌شده است.
طارونه مقوی قلب
عرق طارونه برای افرادی که مشکلات قلبی، نارسایی قلبی و تپش قلب دارند بسیار موثر است. برای بهره‌مندی از خواص عرق طارونه می‌توانید آن را با عرق بهار نارنج یا بیدمشک ترکیب کنید و روزانه به صورت نیم لیوان آب و نیمی دیگر عرق طارونه یا بیدمشک میل کنید.
روغن طارونه برای تقویت مو
از طارونه در روش‌های سنتی روغنی برداشت می‌کنند که در درمان موخوره، ریزش، شوره و شکستی مو موثر است. این روغن با ترکیبات موثر خود موجب تقویت ریشه مو و درخشش و استحکام مو‌ها می‌شود. برای گرفتن روغن طارونه باید چند تکه از چوب تازه طارونه را که در فصل بهار برداشت می‌شود، در بطری کوچک حاوی روغن زیتون ریخت. بطری را در مقابل آفتاب به مدت یک هفته قرار دهید. در طول این یک هفته بطری را روزانه بار‌ها به هم بزنید. پس از این روغن را صاف کرده و هرشب مو‌ها را از ریشه آغشته نمایید.
از فواید دیگر طارونه
• طارونه خوشبو کننده طبیعی هواست که موجب آرامش می‌شود. اگر عطر طارونه را می‌پسندید، برای تاثیر بیشتر کمی عرق آن را بر روی پوشا‌ل‌های کولر آبی بریزید تا هوای داخل خانه را معطر کند.
• در طب سنتی عرق طارونه را برای رفع تنبلی تخمدان موثر دانسته‌اند.
• طارونه برای زردی پوست بسیار موثر است.
• تقویت کننده معده، درمان یبوست، نفخ و ترش کردن معده ازجمله خواص عرق طارونه خرما است.
عوارض مصرف بیش از حد طارونه و فرآورده‌های آن
تاکنون عوارض خاصی در مورد استفاده بیش از حد عرق طارونه و فرآورده‌های دیگر آن گزارش نشده است؛ اما ممکن است مصرف بیش از حد عرق این چوب موجب سرگیجه، تهوع، درد معده و مسمومیت شود. در مواردی توصیه شده است که افراد مبتلا به فشار خون بالا و مشکلات قلبی؛ همچنین زنان باردار و شیرده در خوردن این محصول احتیاط نمایند و قبل از مصرف با پزشک متخصص مشورت کنند.
تهیه شربت و چای طارونه
در اکثر شهر‌های جنوبی کشورمان و بسیاری از کشور‌های عربی طارونه خرما را برای ترکیب با چای، شربت، بستنی و فالوده برداشت می‌کنند. به نظر می‌رسد که ایرانیان نخستین کسانی بودند که از طارونه عصاره یا عرق تهیه کرده‌اند. عطر خاص و طعم لذیذ طارونه بسیار اشتهاآور است. عرق طارونه طبع گرم و خواص دارویی بسیاری دارد و شیرازی‌ها از دیرباز برای طعم و عطر دادن به بستنی و فالوده از آن استفاده می‌کردند. در جنوب کشورمان تکه‌های تازه طارونه را که در بهار برداشت می‌کنند، در چای می‌ریزند.
چای طارونه تازه چنان خوش‌طعم و لذت‌بخش است که از نوشیدن آن هیچ‌گاه سیر نخواهید شد. شربت معطر طارونه که با خاکشیر یا تخم شربتی تهیه می‌شود، در تابستان معجزه‌ای برای رفع یا درمان گرمازدگی است. برای تهیه این شربت کافی است نیمه یک لیوان را در ۱ و نیم لیتر آب حل کنید و به مقدار دلخواه به آن شکر و خاکشیر بیافزایید.
طارونه را از کجا تهیه کنیم؟
طارونه تازه را تنها در فصل بهار و از نخلستان‌های جنوب کشور می‌توان تهیه کرد. عرق طارونه که کاملا با چوب آن هم عطر و بوست، در بیشتر عطاری‌ها یا سوپرمارکت‌ها به فروش می‌رسد. با این حال هنوز در خیلی از شهر‌ها به‌خصوص مناطق کوهستانی با این عرق گیاهی آشنایی ندارند و دسترسی به آن مشکل است. در این صورت می‌توانید عرق طارونه اصل را از طریق فروشگاه‌های اینترنتی معتبر سفارش دهید.
