فرارو- وزیر بهداشت ضمن تشریح وضعیت بیماری کرونا در کشور، بر لزوم به روز شدن دستورالعملهای مرتبط با این بیماری تاکید کرد و گفت: اقداماتی مانند عدم تردد شبانه، مسافرت نرفتن، عدم خروج ماشینها و... نمیتواند همیشه ادامه داشته باشد و با توجه به وضعیت موجود برایش فکری کرده و تغییر دهیم.
بهرام عیناللهی در جلسه کمیته کشوری علمی کووید۱۹، گفت: تحقیقات مستند و معتبری که همه به آن ارجاع میدهند، مقالههای کشور ما است که نشان میدهد ما در بحران با استفاده از دانشمندانمان توانستیم کار کنیم؛ بنابراین تاریخ نشان میدهد که این توان را داریم. در بحث سلولهای بنیادین، جزو چند کشور اولی بودیم که روی سلولهای بنیادی در مرکز رویان کار کردیم و در دنیا موفق عمل کردیم و اکنون سرآمد هستیم؛ بنابراین ما به صورت بالقوه در کشور توان علمی لازم را داریم و این موضوع را تاریخ ثابت کرده است.
وی ضمن تشکر از همه دانشمندانی که در میدان کرونا کار کردهاند، افزود: بسیاری از افرادی که در کرونا تلاش کردند، خودشان گرفتار بیماری شدند و ناآشنا از بیماری نیستند. این افراد هم با بیماران سروکار داشتند و هم خودشان دچار شدند و ایثار و فداکاری کردند که قابل تقدیر است.
باید توجه کرد که اهمیتی که در اسلام به علم و دانش داده میشود، شاید در خیلی از مذاهب نباشد. حضرت علی (ع) میفرمایند «العلم و سلطان» مقام معظم رهبری هم مرتبا به این موضوع تاکید دارند؛ بنابراین ما مهمترین مسالهمان بحث علم و دانش و استفاده از دانشمندان است. در عین حال وضعیت علمی ما هم در منطقه و جهان ممتاز است.
ما بعد از انقلاب، از نظر نیروی انسانی بسیار قوی عمل کردیم و در تمامی رشتهها دانشمندان صاحبنظری داریم که مقالات متعددی داده و کار میکنند. یک زمانی مردم کشور ما برای درمان به خارج از کشور میرفتند، اما اکنون برعکس شده و همه از خارج برای درمان به ایران میآیند که نشان میدهد دانشمندان ما توانستند در وضعیت خوبی کار انجام دهند و خدماتی که به مردم ارائه میشود، در سطح بالایی قرار دارد.
عیناللهی با بیان اینکه اقدامات و تصمیمات کمیته علمی باید کاربردی شود، گفت: از سوی دیگر ما باید مرتبا اقداماتمان را بهروز کنیم. به عنوان مثال باید تغییراتی در زمینه قرنطینه و لاکداونی که در کشور اعمال میشود، ایجاد کنیم و این موضوع نمیتواند تا آخر به همین صورت باشد. اقداماتی مانند عدم تردد شبانه، مسافرت نرفتن، عدم خروج ماشینها و... نمیتواند همیشه ادامه داشته باشد و با توجه به وضعیت موجود برایش فکری کرده و تغییر دهیم. نه اینکه یک چیزی را به عنوان دستورالعمل قرار داده و روی آن بایستیم.
وی با بیان اینکه تا امروز بیش از ۵۰ درصد مردم را واکسینه کردیم، گفت: در حوزه واکسیناسیون به حدود ۴۵ میلیون رسیدهایم و دیگر وضعیت دارد فرق میکند و تا دو سه هفته دیگر شاید به ۷۰ درصد هم برسیم؛ بنابراین دیگر لازم نیست که دستورالعملهایی که قبلا داشتیم را اجرا کنیم، بلکه باید آنها را بهروز کنیم. مثلا لاکداون هوشمند را ایجاد کنیم و مطالب را بهروز بتوانیم انجام دهیم.
عین اللهی ادامه داد: در دستورالعملهای درمانی هم همینطور است. زمانیکه خودم به کرونا مبتلا شدم، انواع و اقسام داروها اعم از کلروکین و... را روی من امتحان کردند. هرچیزی باید بهروز شود. اگر به این نتیجه رسیدیم که دیگر رمدسیویر لازم نیست، دیگر نباید آن را تجویز کنیم؛ بنابراین اولا نباید تعصب داشته باشیم و روی هر چیزی که اجماع میشود، بایستیم و درمانها را بهروز کنیم. مهمترین مسالهای که همه دانشمندان باید نسبت به آن تاکید کنند، واکسیناسیون است.
عیناللهی ادامه داد: جالب است که تا یک تا دو ماه قبل همه سایتها و عناصر بیگانه میگفتند این چه مملکتی است که کسی واکسن تزریق نکرده و اکنون میگویند چرا واکسن میزنید؛ بنابراین در بحث واکسیناسیون اصرار داریم که همه صحبت کنند. امروز در هجمه وحشتناکی از عدم واکسیناسیون قرار گرفتیم که یک عده جاهلاند و عدهای هم مغرضند که خودشان میدانند واکسن خوب است، اما به دلایلی علیه آن صحبت میکنند.
همه دوستان باید درباره واکسیناسیون کمک کنند و صحبت کنند. این روی مردم موثر است. تکلیف است که در رابطه با اهمیت واکسیناسیون و اثرات آن صحبت کنیم. ما اینقدر هزینه میکنیم و بیمار به بیمارستان میآید که میزان زیادی برای بیمار و سیستم هزینه دارد و بعد هم بیمار ریه و کلیهاش دچار مشکل میشود.
بر این اساس خواهش ما این است که در جهت آگاهی دادن به مردم کمک کنند. از روابط عمومی وزارت بهداشت هم اعلام کردیم که میزگردهای مختلفی در این زمینه داشته باشند و درباره واکسیناسیون کودکان و... و. صحبت شود و در جهت امیدوار کردن مردم کار کنیم.
وزیر بهداشت با بیان اینکه باید روی روشهای تقویت سیستم ایمنی هم کار کنیم، گفت: مباحثی مثل تغذیه مناسب، استفاده از طب سنتی برای تقویت سیستم ایمنی و... و. استفاده کرد. از نظر من تنها مرجع علمی اظهارنظر درباره کرونا کمیته علمی کشوری است؛ بنابراین به هیچ وجه نظرات دیگر را قبول نمیکنیم، مگر اینکه در این کمیته باشد.
البته افراد خارج از کمیته هم میتوانند داخل کمیته مستند صحبت کنند و مطالبشان را بگویند، اما اینکه در بیرون و در فضای آشفته مجازی که مردم را به اشتباه میاندازد، صحبت کنند، درست نیست. هر کس که باعث شود مردم خسارت ببینند، گناه بزرگی است.
وی افزود: مرگ و میر روزانه ۶۰۰ و ۷۰۰ نفری که میبینیم، واقعا فاجعه است. اکنون هر کس در جهت نادرست تشویق کند، دارد جنایت میکند. مقصر فقط وزارت بهداشت نیست، بلکه همه عوامل دخیل اگر مردم را به گمراهی بکشانند، مقصرند. در عین حال خواهشم این است که مطالب مختلف را به جامعه نکشانند، هرچه هست در همین کمیته صحبت شود و اجماع شود. در هیچ جلسهای ۱۰۰ درصد افراد موافق نیستند، بلکه همیشه موافق و مخالف وجود دارد، اما وقتی به نتیجه رسیدید، همه به آن نتیجه احترام گذاشته و در بیرون مخالف آن را نگوییم. این درست و اخلاقی نیست.
یک صدا باید از کمیته علمی بلند شود و آن صدایی است که اکثریت به آن نتیجه میرسند. در بحثهای علمی هیچ گاه نمیتوان ۱۰۰ درصدی صحبت کرد و هر کس با توجه به تجربیاتش نظر دارد، اما وقتی کمیته علمی و کشوی میشود باید هماهنگی وجود داشته باشند. در عین حال خواهشم این است که افراد به عنوان عضو کمیته، نظر خلاف شورا را ندهند و این قابل قبول نیست. تنها چیزی که مصوب جلسه باشد، قبول میکنیم. مخالفین هم در هیمنجا بحث کنند.
عیناللهی گفت: بحث دیگری که میخواهم انجام دهید، رصد بهروز و به ثانیه درباره مطالب علمی بینالمللی است که باید مرتبا رصد کنیم. ممکن است این مطالب مرتبا بهروز شود. البته دانشگاهها تا حدی خوب هستند، اما اگر مشکلی وجود دارد، ما حاضریم کمک کنیم که دسترسی به مقالات و منابع ایجاد شود و بالا رود تا بتوانند در خانه و ... به سرعت به منابع دسترسی داشته باشند. مطالب بهروز در اختیار دوستان قرار داده شود.
مهمترین مساله کمیته علمی منابع است و حتی مطالعات داخلی را هم مورد توجه قرار دهید. سامانهای برای این کار در نظر بگیرید. ما هم حاضریم برای این موضوع هزینه کنیم. سامانهای که بتواند مطالب بهروز ارائه دهد. در عین حال یک اقدامی که میخواهیم انجام دهیم، این است که امتیاز مقالات مرتبط با کرونا را در ارتقاء دو برابر میکنیم. مانند مقالههای دفاع مقدس که اگر کسی در زمینه جنگ مقاله ارائه دهد، امتیازش دو برابر است. این موضوع را در هیات مرکزی ارتقاء مصوب میکنیم و تشویقی میشود که افراد در کرونا تحقیق کنند.
به هر حال تحقیقات باید باتوجه به نیاز باشد. امروز هم نیاز ما کرونا است و باید همه تحقیقات را فعال کنیم. منتها تحقیقات باید ارزشیابی شوند و واقعی و درست و مستند باشند و چاپ شود؛ بنابراین برای مقالات معتبر در حوزه کرونا دو برابر امتیاز میدهیم. در عین حال نتایج این تحقیقات باید کاربردی هم شود.
وی افزود: اکنون شاهدیم که در برخی استانها، میزان ابتلا به کرونا بالاست و میزان مرگ و میر پایین است، چه اتفاقی افتاده که این نتیجه حاصل شده است؟. حال در برخی استانها میزان ابتلا بالاست، مرگ و میر هم بالاست، چرا این اتفاق افتاده؟. این قاجعه است. کمیته علمی ابزرا علمی و تیمهای دانشمند تعیین کنند.
ما در هر دانشگاه بالای ۱۰۰۰ هیات علمی داریم. اینها باید بروند و بررسی کنند. طبق بررسی که انجام دادیم، دیدیم در آن استان اولا بیمارستانها را به خوبی توزیع نکردند و همه بیمارستانها را درگیر کرونا کردند. کیفیت کار و میزان اکسیژن پایین بوده و... و؛ و همین دلایل منجر به مرگ و میر بالا در آن استان شده است. شما در مراکز پیشرفته کشور فعال هستید، اما فکر نکنید همه جا مانند مسیح دانشوری و بقیهالله و ... است.
همه جای کشور اینگونه نیست، بلکه به سادگی افراد را اینتوبه میکنند. من ۹ استان را رفتم و تمام آیسییوهای آن را دیدهام. اوضاع بسیار خراب است. پروتکلهایی که زحمت کشیده میشود و داده میشود، اجرا نمیشود. مهمترین مساله برای بیمار کرونا نگهداری و اکسیژن او است. بیشتر مرگها هم در عصر و شب یعنی در مواقعی که پرسنل درست رسیدگی نمیکنند، اتفاق میافتد. انتظار دارم که این گزارشات داده شود و کار شود.
وزیر بهداشت گفت: موضوع دیگر این است که باید به همه دانشمندان میدان دهیم و به صورت خوشهای عمل کنیم. به طوری که این امکان وجود داشته باشد که همه بتوانند نظرشان را اعلام کنند و دانشگاهها هم در این موضوع دخیل شوند. عمده ظرفیتمان را هم باید در پیشگیری ببریم.
جلسات هم دستورکار، وقت، برنامه و هدف مشخص داشته باشد. در عین حال شاید لازم باشد که در مناطق دیگر کنفرانسهای یکی دو روزه بگذارید و کارگروههای مختلف را تشکیل دهید. برخی اقدامات باید تخصصی شود و کارگروههای مختلف تشکیل شود و در کمیته علمی نتیجه کار را اعلام کنند.
عیناللهی با اشاره به لزوم نظارت و سفر اعضای کمیته علمی به میدانهای عملی، گفت: من وقتی به مشهد رفتم، واقعا فاجعه بود. وقتی به بیمارستان امام رضا رفتم، واقعا گریهام گرفت. بیش از ۸۰ درصد از بیماران اینتوبه بودند. هیچ مرکزی در آیسییوهای کشور به جز مراکز مرکزی، هموپرفیوژن و پلاسما فرزیس را انجام نمیدهند و میگویند اعتقاد نداریم. برای اینکه کارش سخت است و کسی دنبالش نمیروند. این مجموعه نباید فقط نظری باشد، بلکه باید عملیاتی باشد و تقسیم کار باشد.
وی گفت: موضوع دیگر بحث آموزشهای کوتاهمدت هم برای پرسنل پرستاری و نگهداری بیمار و هم برای پزشکان است که نیاز است. چرا فورا بیماران اینتوبه میشوند؟. باید این آموزشها داده شود. ما همه جا که فوق ریه و آیسییو و... نداریم، باید به پرسنل آموزش کوتاه مدت دهیم که میتواند امتیازات بالا داشته باشد.
در بحث توانبخشی و فیزیوتراپی هم باید کار جدی انجام دهیم. اوضاع در توانبخشی بسیار خراب است و بیماری که دچار مشکل ریوی میشود، بعد به یک معلول بدل میشود. در حالی که اگر درست توانبخشی کند، میتواند به جامعه برگردد. باید در این زمینه هم دستورالعمل داشته باشیم.
عیناللهی ادامه داد: درباره مشکلات روانپزشکی هم چه قبل از بیماری، چه در حین بیماری و چه بعد از بیماری، مهم است. اکنون مشکلات روانپزشکی کرونا از خود کرونا بیشتر است. اکنون وقتی به افراد واکسن میزنیم، انگار آب روی آتش است. یعنی اینقدر از نظر روانی برای مردم مفید و موثر است.
در زمینه خودباروری و جامعهنگری هم باید کار کنیم. درست است که ما همه درمانها و روشها را میخوانیم، اما در کشور خودمان باید اینها را چگونه ارائه کنیم؟. در کردستان یک وضعیت است، در خوزستان یک وضعیت است و هر جای کشور وضعیت خاص خود را دارد. ما با توجه به وضعیت خودمان باید انتخاب کنیم؛ بنابراین بحث جامعهنگری و بومی کردن دانش از مطالب مهمی است که باید انجام شود.
وی افزود: امیدواریم این جلسات با فوریت بیشتر برگزار شود و ما هم در این زمینه وقت میگذاریم و بیشتر رصد میکنیم. از دوستان میخواهم که همدلی و همصدایی را حفظ کنند و رسانهها هم حتما مطالب را از کمیتههای علمی دریافت کنند. هرچیزی را باید از اهل فن بپرسید. مطالب باید علمی به مردم داده شود و منجر به آشفتگی و سردرگمی مردم نشود.
امروز آنچه که متاسفانه در بین مردم از دست دادهایم، اعتماد است. من به عنوان وزیر مردم به حرفم اعتماد ندارند. زیرا فرد دیگری مخالف آن را میگوید. باید اعتماد را به مردم بازگردانیم و بدانند که صحبتها از یک مجموعه علمی و کارآمد بیرون آمده است.
وی همچنین در بحث واکسن نیز گفت: وزارت امور خارجه، هلال احمر و بانک مرکزی دنبال یک خط هستند و همدلی وجود دارد که این موضوع باعث شده واکسن به اندازه کافی وارد کشور شده است. باید توجه کرد که ما به عنوان وزارت بهداشت توان این میزان از واکسیناسیون را نداشتیم، اما مردم پای کار آمدند. نزدیک به ۱۱۰۰ پایگاه تجمیعی در کشور وجود دارد که عمدتا از مردم هستند. در جاهایی مثل حسینهها و ورزشگاهها واکسیناسیون انجام میشود.
عیناللهی گفت: رکورد واکسیناسیون در هفته را شکستیم و در هفته پیش بیش از هشت میلیون دز واکسن تزریق شد که این هفته میزان بهتر خواهد شد؛ بنابراین حرکت مردمی و اعتماد مردمی ایجاد شده است. در آینده لاک داون هوشمند ایجاد میکنیم. به طوری که کسی که مدرسه میرود یا در مراکز دیگر میرود، واکسن زده باشد.
کسی به هتل میرود که واکسن زده باشد و کسی در مراکز جمعی مانند استادیوم و ... میرود که واکسن زده باشد. بر این اساس بسیاری از محدودیتها برداشته میشود تا به زندگی عادی بازگردیم، اما با این حال مواردی مانند ماسک و رعایت فاصله و تهویه و ... باید انجام شود.
وی در پایان صحبتهایش تاکید کرد: جلسات کمیته علمی با دانشمندان صاحبنظر، با ساعات و کمیتههای متنوع تشکیل شود و منجر به بیانیه و دستورالعمل شود. به طوری که راهگشا باشد و ما نیز به آن عمل میکنیم.