بررسی خط و ربط جناحی مردانی که رییسی در سمت‌های مختلف دولت سیزدهم به کار گماشته و البته آن شخصی که به عنوان معاون امور زنان ریاست‌جمهوری منصوب کرده، به روشنی نشان از این دارد که کابینه رییسی خالی است از نیرو‌های منتسب به جناح رقیب جریان حاکم بر دولت.
اعتماد نوشت: ابراهیم رییسی شامگاه سه‌شنبه میزبان اعضای جامعه روحانیت بود. تشکلی که باید آن را مهم‌ترین نهاد سیاسی- مذهبی جناح راست عنوان کرد که در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری در قالب یکی از دو نهاد اجماع‌ساز اصولگرایان موسوم به شورای وحدت، از ماه‌ها پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم، خود را حامی ابراهیم رییسی معرفی می‌کرد و در ادامه نیز وقتی او بالاخره اعلام کاندیداتوری کرد، این جامعه روحانیت و شورای وحدت بودند که پیشگام حمایت از او در رقابت انتخابات بودند.
حالا رییسی روحانیون عضو جامعه روحانیت را به دولت دعوت کرده و آنطورکه در گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت آمده، موحدی کرمانی و اعضای جامعه روحانیت مبارز نیز در این نشست، «با تجلیل از روحیه انقلابی و مردمی رییسی در رسیدگی به مشکلات مردم و اداره امور کشور بر همراهی و پشتیبانی خود با دولت تاکید کردند.»
این درحالی است که رییسی در این نشست با بیان اینکه «دولت مصمم است از دیدگاه‌ها و نظرات دلسوزانه همه قشر‌ها به‌ویژه روحانیون در پیشبرد امور کشور و رفع مشکلات و دغدغه‌های مردم استفاده کند»، گفته است: «روحانیت همواره مورد اعتماد بوده و مردم همچنان برای رفع مشکلات خود به این جریان اعتماد دارند و باید از این اعتماد برای رفع دغدغه‌های مردم در بخش‌های مختلف اقتصادی و فرهنگی استفاده کنیم.»
آنچه، اما حالا پس از برگزاری این نشست بار دیگر موردتوجه قرار گرفته، کم‌توجهی رییسی به نیرو‌های منتسب به جریان اصلاحات و دیگر جریان‌های سیاسی و فکری است که نهتنها با شعار‌های او پیش از انتخابات در تعارض است، بلکه نسبت به آنچه او در همین نشست به زبان آورده نیز سنخیت ندارد.
میانه هفته‌ای که حالا به تعطیلات پایانی‌اش رسیده‌ایم، ابراهیم رییسی برای دومین‌بار در این حدود ۷۰ روزی که در قامت رییس‌جمهوری روبه‌روی مرتضی حیدری، مجری صداوسیمای جمهوری اسلامی نشست تا از طریق آنتن زنده شبکه اول سیما با ایرانیان سخن بگوید.
آنچه به عنوان خروجی این نشست تلویزیونی که ظاهرا به عنوان مصاحبه با نفر نخست اجرایی مملکت ترتیب یافته بود، حاصل شد، اما همچون تمامی مصاحبه‌های مشابه با رییس‌جمهوری کنونی و اسلافش و بلکه به مراتب بی‌حس و حال‌تر از اغلب نمونه‌های پیشین، مصاحبه‌ای بود خشک و بی‌روح که اگرچه ظاهرا تریبونی یک‌طرفه برای سخنرانی رییس‌جمهوری نبود و مجری این به اصطلاح مصاحبه، با پرسش‌هایش گفتگو را پیش می‌برد، اما اغراق نیست اگر بگوییم در میان این پرسش‌های متعدد، حتی یک نمونه هم چالش انگیز نبود.
مصاحبه‌ای که حتی در مباحث اقتصادی هم نمی‌خواست جدی و بحث‌انگیز باشد و به طریق اولی، کاری هم نه با موضوعات حساس سیاست داخلی داشت و نه حتی به برخی مباحث چالشی حوزه سیاست خارجی نزدیک می‌شد. با این همه، اما یک جای این گفت‌وگوی مفصل ابراهیم رییسی کمی به مباحث جناحی نزدیک شد و البته آنجا هم سعی کرد تصویری ورای این مباحث از خود ترسیم کند و دولتش را دولتی فراجناحی جلوه دهد. او با پرسش مرتضی حیدری درخصوص تعلل دولت در تعیین‌تکلیف برخی کرسی‌ها مواجه شده و مشخصا می‌خواست به این پرسش پاسخ دهد که چرا آنطورکه «برخی معتقدند»، دولت سیزدهم در «بعضی انتصابات»، به تعبیر حیدری «کُند یا با طمانینه» عمل می‌کند؟
فارغ از اینکه اساسا روشن نیست چرا اقدام توام با «طمانینه» دولت یا رییس دولتی اینچنین محل پرسش قرار گرفته، پاسخ رییسی جالب‌توجه بود: «محور ما برای انتصاب افراد و گزینش همکاران، کارآمدی و دلدادگی به نظام و انقلاب و باور داشتن مردم است.» آنچه، اما رییسی در ادامه گفت، آنطورکه حتی در متن منتشرشده از این مصاحبه ازسوی پایگاه اطلاع‌رسانی دولت هم موردتاکید قرار گرفته، منجر به تعجب مجری شده است. آنطورکه در گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دولت آمده، رییسی ابتدا گفته «برای کابینه کسانی را انتخاب کردم که ممکن است اگر بررسی کنید، اصلا به بنده رای نداده باشند!» و «در پاسخ به ابراز تعجب مجری تاکید کرده است: بله!»
او در ادامه می‌گوید: «بنده یقین داشتم کسی به من رای نداده و برای عضویت در کابینه انتخابش کردم.» رییسی با بیان اینکه «به دوستان در دولت مکرر گفته‌ام که اگر در میان مدیران کسانی کارآمد هستند، حتما تثبیت‌شان کنید تا کارشان را ادامه دهند»، اضافه کرد: «گاهی اشکالاتی به بنده می‌گیرند و می‌گویند فلانی گروه و دسته ندارد؛ بله درست است، بنده واقعا به دنبال شایسته‌سالاری بودم و پس از این هم دنبال شایسته‌سالاری هستم.»
ارزیابی شایستگی دولت سیزدهم البته درحال‌حاضر که هنوز بازه زمانی ۱۰۰ روزه نخست دولت هم به پایان نرسیده، نه معقول است، نه ممکن. اما بررسی خط و ربط جناحی مردانی که رییسی در سمت‌های مختلف دولت سیزدهم به کار گماشته و البته آن شخصی که به عنوان معاون امور زنان ریاست‌جمهوری منصوب کرده، به روشنی نشان از این دارد که کابینه رییسی خالی است از نیرو‌های منتسب به جناح رقیب جریان حاکم بر دولت.
ابراهیم رییسی اگرچه در تشکیل کابینه روی خوشی به اصلاح‌طلبان نشان نداده، نسبت به اصولگرایان هم چندان منعطف نبوده و واقعیت آن است که کابینه و دولت سیزدهم را باید بیش از آنکه دولتی اصولگرا دسته‌بندی کنیم، کابینه‌ای حاکمیتی بنامیم. اصولگرایان، اما نهتنها در بزنگاه انتخابات ۲۸ خردادماه ۱۴۰۰، بلکه از ماه‌ها پیش از روز سرنوشت انتخابات ریاست‌جمهوری سیزدهم، زمانی که رییسی نهتنها اعلام کاندیداتوری نکرده بود، بلکه اینجا و آنجا احتمال حضورش در عرصه انتخابات را رد می‌کرد، پیوسته از این می‌گفتند که برای جناح راست تنها یک اشاره رییسی کافی است تا تمام‌قد پشت او ایستاده و در انتخابات حمایتش کنند؛ اتفاقی که ازقضا وقتی رییسی بالاخره - مطابق انتظار‌ها و برخلاف آنچه پیش‌تر می‌گفت- رسما اعلام کاندیداتوری کرد، رنگ واقعیت به خود گرفت و در شرایطی که دست‌کم دو نهاد موازی در جناح راست به منظور ایجاد اجماع در انتخابات فعال شده و تعارف را کنار گذاشته و علیه یکدیگر اظهارنظر می‌کردند، همین که رییسی وارد گود رقابت شد، اختلاف را کنار گذاشته و اعلام کردند که کاندیدای اول و آخرشان کسی نیست مگر ابراهیم رییسی!
در این میان البته شورای وحدت با محوریت جامعه روحانیت پیشگام حمایت از رییسی بود، اما شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب به ریاست غلامعلی حدادعادل و نقش‌آفرینی چهره‌هایی، چون مهدی چمران که تا مدت‌ها از حمایت از این یا آن چهره شاخص اصولگرا حذر کرده و تلویحا دنبال کاندیداتوری قالیباف بودند، وقتی بالاخره رییسی اعلام کاندیداتوری کرد و نزدیکان قالیباف هم پس از ماه‌ها اظهارنظر‌های ضدونقیض، کاندیداتوری او را به صراحه رد کردند، با شورای وحدت همراه شد و رییسی را گزینه اصلی خود اعلام کرد.
رییسی با حمایت اصولگرایان در انتخاباتی پیروز شد که به باور بسیاری از ناظران بدون این حمایت‌های جناحی هم قادر به عبور سلامت از آن بود. با این همه، اما حالا رییسی در شرایطی که حدود ۷۰ روز گذشته، از نزدیکی به نیرو‌های جناحی پرهیز کرده و حتی در تشکیل کابینه نیز بیش از آنکه از چهره‌ها و احزاب اصولگرا یارگیری کند، نیرو‌های حاکمیتی را گرد خود جمع کرده، در یکی از نخستین جلسات جناحی خود، میزبان روحانیون عضو جامعه روحانیت بوده است.
اینکه او در ادامه مسیر به‌خصوص تا پیش از پایان ۱۰۰ روز نخست دولت، با اصلاح‌طلبان و به‌ویژه روحانیون اصلاح‌طلب عضو مجمع روحانیون مبارز که سال‌هاست با محوریت سیدمحمد خاتمی فعالیت دارند، دیدار خواهد کرد یا نه، پرسشی است که برای یافتن پاسخ آن باید یک ماهی دیگر دندان روی جگر بگذاریم.
