با نگاه به اتفاقاتی که در یکی، دو سال اخیر در اصفهان در حوزه ورزش زنان رخ داده، نمیشود زیاد هم متعجب بود که چرا مثلا فعالیت بدنسازی برای زنان اصفهانی ممنوعیت دارد در حالی که زنان دیگر شهرها و کلانشهرها با چنین مشکلی مواجه نشدهاند.
اصفهان در طول تاریخ یکی از شهرهای مهم ایران بوده و همواره در مرکز توجهات سیاسی و فرهنگی قرار داشته است. این شهر البته از جنبه اقتصادی و توریستی هم نقش بسزایی در بین شهرهای ایران ایفا کرده و این وظیفه را همچنان به دوش میکشد. حال با توجه به موقعیت و جایگاه این کلانشهر در بین شهرهای ایران، اتفاقات رخداده در سایر حوزهها هم زیر ذرهبین میرود و بعضا تعدادی از آنها بحثبرانگیز میشود.
در سالهای اخیر اتفاقات سیاسی، فرهنگی و مذهبی زیادی در این شهر رخ داده که بازتاب وسیعی داشته و همچنان تعدادی از آنها مورد توجه است. با این وجود، اما اصفهان هم از حواشی رخدادهای ورزشی – اجتماعی در امان نمانده و در سه سال اخیر، همواره با اتفاقهایی در این زمینهها روبهرو بوده که جنجالبرانگیز هم شده است.
تازهترین موضوعی که اصفهان و به طور ویژه ورزش زنان این شهر را زیر سؤال برده، مربوط به ممنوعیت فعالیت زنان در رشتههای پاورلیفتینگ، فیتنس و مچاندازی است. این سوژهای است که روز گذشته خبرگزاری ایسنا به آن پرداخته و نوشته «این ممنوعیت در حالی است که بانوان از سال ۹۲ مجوز حضور در کلاسهای آموزشی و سمینارهای رشته بدنسازی را داشتهاند و از سال ۹۵ نیز میتوانستند در رشته مچاندازی به فعالیت حرفهای بپردازند تا جایی که امسال اولین اعزام بانوان ایران به رقابتهای آسیایی مچاندازی انجام شد و بانوان ایران موفق به کسب عنوان سوم آسیا شدند. همچنین سال گذشته نیز مجوز رسمی فعالیت بانوان در رشته پاورلیفتینگ از سوی وزارت ورزش و جوانان صادر شد و از سال جاری نیز بانوان فعالیت رسمی خود را در رشته فیتنسچلنج آغاز کردند و حتی اولین دوره مسابقات این رشته نیز شهریور سال جاری برگزار شد. مشخص نیست که چرا این ممنوعیت مشخصا در استان اصفهان اعمال شده و آیا در سایر استانها هم اجرائی خواهد شد یا خیر؟».
اتفاق اخیر در شرایطی در شهر اصفهان رخ داده که هنوز خبری از اجرای این قانون بحثبرانگیز در سایر شهرهای ایران نیست. بهویژه اینکه چند زیرشاخه از رشتههای بدنسازی زنان به صورت رسمی مجوز گرفتهاند و الان چند سالی میشود که زیر نظر نهادهای رسمی برگزار میشود. بدیهی است که وقتی این رشتهها به صورت رسمی مجوز گرفتهاند، ممنوعیتی نباید شامل حالشان شود. البته با نگاه به اتفاقاتی که در یکی، دو سال اخیر در اصفهان در حوزه ورزش زنان رخ داده، نمیشود زیاد هم متعجب بود که چرا مثلا فعالیت بدنسازی برای زنان اصفهانی ممنوعیت دارد در حالی که زنان دیگر شهرها و کلانشهرها با چنین مشکلی مواجه نشدهاند.
مسئولان سیاسی و ورزشی اصفهان مدتهاست که اسیر تناقضاتی از این دست هستند. جنجالیترین پرونده در حوزه ورزش زنان مربوط به ممنوعیت دوچرخهسواری آنها در معابر عمومی است. ابتدا در اردیبهشت ۹۸ بود که دادستانی اصفهان به صورت رسمی دوچرخهسواری را برای زنان اصفهانی فعل حرام نامید و از نیروی انتظامی خواست با زنان دوچرخهسوار در سطح شهر برخورد کند. آن روزها علی اصفهانی دادستان اصفهان درباره برخورد با دوچرخهسواری زنان در گفتگو با ایرنا موضوعاتی را مطرح کرد که با واکنشهای زیادی همراه شد. «بر طبق فتوای علما و همچنین براساس قانون، دوچرخهسواری بانوان در فضای عمومی فعل حرام است. علاوه بر این مدت زیادی بود که ائمه جمعه، جماعات و خانواده شهدا نسبت به دوچرخهسواری بانوان در اماکن عمومی معترض بودند و همچنین تعرضات و مزاحمتهایی برای این بانوان ایجاد شده بود. بر این اساس به نیروی انتظامی اعلام شد که اگر مواردی از دوچرخهسواری بانوان در سطح شهر دیده شد در نوبت اول خیلی محترمانه تذکر بدهند و اگر فرد مدارک هویتی دارد از او بگیرند و در غیر این صورت دوچرخه فرد را توقیف کنند. در این راستا افراد باید به پلیس امنیت مراجعه کنند و پلیس نیز برای بار اول از آنها تعهد میگیرد و بدون مجازات مدارک و یا دوچرخه آنها را بازمیگرداند. اگر این اقدام برای بار دوم و سوم ادامه یابد با فعل حرام صورتگرفته طبق قانون مجازات اسلامی برخورد میشود».
اگرچه آن اظهارات با واکنش متعدد فعالان مدنی مواجه شد، ولی حمایتهای امام جمعه و امام جمعه موقت اصفهان در چندین نوبت از این طرح، نهایتا کار را برای زنان علاقهمند به دوچرخهسواری در اصفهان سخت و سختتر کرد. این ماجرا تا یک سال بعد هم ادامه پیدا کرد تا اینکه مرداد ۹۹ امام جمعه موقت اصفهان به بهانه انتشار تصویری از دوچرخهسواری زنان و مردان در روزنامه اصفهان زیبا بهشدت به این موضوع اعتراض کرد. آیتالله مهدوی امام جمعه موقت اصفهان در آن روز با انتقاد شدیدی از عملکرد روزنامه «اصفهان زیبا» -که متعلق به شهرداری اصفهان است- درمورد ترویج منکرات و فساد به مدیران شهرداری هشدار داد و گفت: «قبل از اینکه مردم متدین شما را وادار به رعایت حدود الهی کنند، خودتان اقدام کنید. گزارشهای متعددی داده میشود؛ این روزنامه که متعلق به شهرداری است با پول بیتالمال ترویج فساد و منکرات میکند».
دو روز بعد از آن اظهارات، آیتالله طباطبایینژاد، نماینده، ولی فقیه و امام جمعه اصفهان هم رسما نسبت به این مورد موضع گرفت و گفت: «رسانهها بهویژه رسانههایی که مربوط به برخی نهادهاست، مباحثی، چون دوچرخهسواری زنان را ترویج نکنند؛ زیرا علمای دین تأکید دارند که دوچرخهسواری بانوان در اماکن عمومی جایز نیست و به طور قطع رسانههایی که چنین اقداماتی میکنند، بدانند که این اقدام نوعی بیدینی است».
این مورد مکررا از سوی این چهرههای سیاسی اصفهان دنبال شد به طوری که بهمن سال گذشته سید ابوالحسن مهدوی، نماینده اصفهان در مجلس خبرگان رهبری در صحبتهایی که خبرگزاری فارس آن را منتشر کرد، گفت که رسما از دوچرخهسواری زنان در اصفهان جان به لب شده است. «جان ما در مقابله با این موضوع به لب رسیده است و سؤال اینجاست که چرا آقایان در برخورد با این پدیده مقابله کردند؛ کسانی که این توهینها را عمدا میکنند باید مدیون خون شهدا باشند و درد ما این است که کسی از دین دفاع نمیکند».
یک ماه بعد از آن، اما محمدتقی رهبر، دیگر امام جمعه موقت اصفهان، هم وارد این کارزار شد و دغدغه دوچرخهسواری زنان در اصفهان را همردیف با دغدغه مردم برای گرانی توصیف کرد: «ائمه جمعه شهرهای مختلف دغدغه مردم دارند و به همین دلیل تمرکزشان را روی مشکلات مردم میگذارند. حالا یک زمانی به بدحجابی و یک زمانی به گرانی حساس میشوند و این روزها هم نسبت به دوچرخهسواری زنان واکنشهایی نشان میدهند؛ یعنی گرانی کالاها نمیتواند باعث بیتفاوتی به مسائل دیگر شود. بالاخره دوچرخهسواری زنان هم مثل گرانی معضل است».
نهایتا، اما کار به جایی رسید که شهرداری هم وارد میدان شد و خبر رسید که دیگر امکان واگذاری دوچرخه به زنان اصفهانی در سطح این شهر وجود ندارد. زنان اصفهانی، اما متحیر از اینکه نمیشود دوچرخهسواری در دیگر شهرها بلااشکال باشد و در اصفهان فقط حرام و ممنوع اعلام شود، درخواست کردند تا دیگر زوایای این دستور هم مورد بررسی قرار بگیرد. امری که البته همچنان هم مبهم مانده و تکلیفش مشخص نشده است.
دوچرخهسواری زنان تنها رشته ورزشی نبود که با انتقاد سیاسیون این شهر روبهرو شد؛ اسفند ۱۳۹۹ امام جمعه اصفهان در اظهارات تندی که «اعتمادآنلاین» بخشی از آن را منتشر کرد با الفاظی عجیب از زنانی که برای صخرهنوردی به کوهستان میروند، انتقاد کرد. او گفت: «۱۰ تا دختر و پنج تا پسر با ماشینهای سواری رفتهاند صخرهنوردی. حالا حساب کنید در ماشین سواری اینهمه آدم، چطوری میشود! خیلی کثافتکاری است! بعد هم صخرهنوردی با کوهنوردی فرق میکند؛ با طناب میروند بالا و میآیند پایین! اکثر اینهایی که در فضای مجازی حرف میزنند، فاسد هستند! نباید آدمهای نجس و کثیف اصفهان بیایند در فضای مجازی با هزار گناه کبیره، بگویند درچهایها فلان بودند و... معلوم شده تشکیلات ورزشی اصفهان، از این کثافتکاریها زیاد دارد؛ ما به مسئولان اخطار میدهیم!».
درست چند ساعت بعد از این اظهارات بود که مهدی نصراصفهانی رئیس هیئت کوهنوردی استان اصفهان در گفتگو با ایمنا، کوهنوردی و سنگنوردی را برای زنان اصفهانی ممنوع اعلام کرد و گفت: «بانوان کوهنورد و سنگنورد فعلا به دلیل حساسیتهای ایجادشده نمیتوانند از سایت سنگنوردی درچه استفاده کنند و باید به سالن شهید حریری مراجعه کنند تا در آیندهای نزدیک بتوانیم با کمک شهرداری درچه مسیر و فضای جدید و متفاوت از مسیر اصلی بسازیم».
دوچرخهسواری، صخرهنوردی و بهتازگی هم بدنسازی؛ اینها ورزشهایی هستند که فعالیت در آنها در بیشتر شهرهای ایران آزاد و بلامانع است، ولی فقط در اصفهان ممنوع اعلام شده است. هرچند که به نظر میرسد تعدادی از آنها تا اطلاع ثانوی باشد.