زمزمه‌های حذف ارز ترجیحی برخی کالا‌های اساسی و نهاده‌های دامی موجب شده برخی تولیدکنندگان و فعالان صنفی از تاثیر اجرای این طرح بر کمبود و افزایش شدید قیمت این گونه کالا‌ها خبر دهند. در مقابل تولیدکنندگان و مسئولان دولتی با اتکا به ذخایر مطمئن و تداوم روند واردات نهاده‌های تولید، ضمن تاکید بر رشد تولید و عرضه کالا‌های اساسی شائبه‌های مطرح‌شده را در مورد کمبود و گرانی این کالا‌ها تا پیش از تغییر نرخ ارز مرجع دولتی واردات نهاده‌های تولید به نیمایی رد می‌کنند.
به گزارش همشهری، در چند روز گذشته برخی صنایع مانند سندیکای تولیدکنندگان کنسرو از تعلل ۴۰ روزه وزارت جهاد کشاورزی در تخصیص روغن مورد نیاز این صنایع و تاثیر منفی آن بر تولید و اشتغال این بخش خبر دادند، علاوه بر آن وابستگی ۹۰ درصدی صنعت روغن نباتی به واردات روغن خام و دانه‌های روغنی موجب شده تا برخی افراد از احتمال سهمیه‌بندی شدن روغن نباتی در صورت افزایش نرخ ارز مرجع واردات این نهاده‌ها خبر دهند.
دبیر سندیکای صنایع کنسرو ایران با بیان اینکه وزارت کشاورزی از ۴۰ روز پیش در اعطای روغن به انجمن‌های تولیدکننده صنعت کنسرو تعلل و این موضوع تولیدکنندگان را با چالش‌های جدی مواجه کرده است، گفت: مسئولیت تنظیم بازار بعد از روی کار آمدن دولت جدید از وزارت صمت به وزارت کشاورزی تفویض شد و همین جابه‌جایی مسئولیت باعث شد که تولیدکنندگان در تامین مواد اولیه خطوط تولید با چالش مواجه شوند. محمد میررضوی با اشاره به این که تغییر و تحولات باعث وقفه در تحویل روغن به انجمن‌های تولیدی شده، افزود: پایه تولید کنسرو‌های گوشتی و غیرگوشتی و محصولاتی، چون شیرینی و شکلات، روغن است؛ کنسرو‌های گوشتی مانند ماهی‌تن، انواع خورشت‌ها و کنسرو‌های غیرگوشتی مانند کنسرو لوبیا، کنسرو بادنجان و ... همگی برای تولید به روغن نیاز دارند.
او افزود: جلساتی با مدیران ارشد وزارت کشاورزی برگزار کرده‌ایم، آن‌ها دستورات لازم را در این زمینه داده‌اند که امیدواریم این دستورات ترتیب اثر داشته باشد و شاهد توزیع بموقع روغن به اتحادیه‌ها باشیم. میررضوی در مورد تاثیر اصلاح نظام یارانه‌ای بر بازار روغن، گفت: تولیدکنندگان به‌خوبی این مسئله را لمس کردند که ارز ۴۲۰۰ تومانی در سال‌های اخیر رانت و فساد در بدنه اقتصاد ایجاد کرده و لازم است که ارز تک‌نرخی شود تا فساد ایجاد شده از این مسئله حل و فصل شود. اما حذف یکباره این ارز تبعات دیگری هم دارد. به نظر من حذف دفعی ارز ۴۲۰۰ تومانی در نهایت توان خرید این محصول را برای مصرف‌کنندگان کاهش می‌دهد.
او افزود: امیدوارم که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات روغن پلکانی صورت گیرد تا آسیب کمتری متوجه مصرف‌کنندگان نهایی شود. این احتمال وجود دارد که تا پایان سال جاری ارز ترجیحی برای واردات روغن خانوار‌ها ادامه یابد تا خانوار‌ها بتوانند با آسودگی نیاز خود را در این بخش تهیه و تامین کنند. میررضوی گفت: از زمانی‌که کنسرو ماهی‌تن از گروه کالای یک خارج شد قیمت این محصول از ۱۰هزار تومان به بالای ۳۰هزار تومان رسید. این قیمت به معنی کاهش مصرف این محصول از سوی مصرف‌کنندگان آسیب‌پذیر جامعه بود. در واقع با افزایش قیمت کنسرو ماهی‌تن سهم فروش برخی از تولیدکنندگان که کارخانه‌های تولیدی کوچکی داشتند کاهش پیدا کرد و آن‌ها از چرخه تولید خارج شدند.
یک عضو هیات مدیره انجمن صنایع روغن نباتی ایران گفت: تولید روغن نباتی در ۹ ماه امسال، نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۳۰ درصد افزایش یافته و از یک میلیون و ۲۵۰ هزار تن به یک میلیون و ۶۵۰ هزار تن رسیده است. رشید عزیزپور افزود: در حوزه روغن‌های صنعتی نیز نسبت به سال گذشته رشد داشتیم به طوری که در ۹ ماه پارسال ۴۵۰ هزار تن روغن صنعتی تولید شده بود که امسال میزان تولید به ۶۶۰ هزار تن افزایش یافته است.
او افزود: امسال در حوزه واردات و تولید روغن خوراکی با مشکل خاصی مواجه نبوده‌ایم و به واسطه شرایط کنترلی که ایجاد شده، میزان عرضه و تقاضا کاملا رصد می‌شود. اگرچه در برخی از برهه‌های سال، شاهد کمبود‌هایی در بازار روغن مصرفی خانوار بودیم، اما این موضوع بیشتر ناشی از جو روانی و انتشار اخبار کذب در فضا‌های مجازی بود که موجب شد مصرف‌کنندگان به بازار هجوم برده و بیشتر از نیاز خود، روغن نباتی خریداری و در منزل انبار کنند، اما خوشبختانه از ابتدای سال، کاهشی در تولید و واردات این کالای مصرفی رخ نداده است.
عضو هیات مدیره اتحادیه تولید کنندگان و صادرکنندگان روغن نباتی در گفتگو با همشهری با بیان اینکه مطالب مطرح‌شده در مورد سهمیه‌بندی یا کمبود روغن نباتی مورد نیاز صنایع و بازار صحت ندارد و میزان تولید و عرضه از نیاز بازار پیشی گرفته است، گفت: تناژ تولید هیچ یک از کارخانه‌های روغن نباتی کاهش نیافته، قیمت مصوب این کالای اساسی نیز تغییر نکرده و نه تنها توزیع این کالا به روال عادی ادامه دارد بلکه برخی کارخانه‌های روغن نباتی برای فروش محصولاتشان تخفیف‌هایی را در نظر می‌گیرند.
عبدالرحیم گلستانی افزود: در حالی که نیاز بازار یک میلیون و ۹۰۰ هزار تن است، در ۹ ماه امسال ۲ میلیون تن روغن نباتی تولید و عرضه شده است. او گفت: چیزی در مورد کمبود و گرانی روغن نباتی نشنیده‌ایم، زیرا هنوز ارز مرجع واردات مواد اولیه یا قیمت این کالا تغییری نکرده است.
او با بیان اینکه هنوز دولت تصمیمی برای تغییر نرخ ارز مرجع یا افزایش قیمت مصوب روغن اتخاذ نکرده است، گفت: هیچ مشکلی برای تخصیص ارز و تامین روغن خام مورد نیاز صنایع روغن نباتی وجود ندارد، اغلب روغن خام دپو شده در بنادر تخصیص یافته است. در این چارچوب تا کنون ارز مورد نیاز ۹۱۰ هزار تن روغن خام موجود در گمرک تامین شده و ذخیره روغن خام صنایع روغن نباتی نیز ۸۰ تا ۹۰ هزار تن است که میزان روغن خام موجود در کشور را به یک میلیون تن افزایش می‌دهد. گلستانی با بیان اینکه دولت بر همه مراحل تخصیص روغن خام، تولید و قیمت‌گذاری روغن نباتی از طریق سازمان حمایت و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط نظارت دارد، گفت: تولیدکنندگان وجه خرید روغن خام در سامانه را با مهلت زمانی تدوین شده برای تولید و عرضه روغن نباتی پرداخت می‌کنند و این رویه‌ای معقول برای تولید روغن است.
عضو هیات مدیره اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان روغن نباتی مطالب مطرح‌شده در مورد کمبود روغن مورد نیاز برخی صنایع کنسروسازی را رد کرد و گفت: این اخبار کذب است و روغن مورد نیاز این صنایع بر اساس درخواست آن‌ها تامین می‌شود، اما صنایع کنسروسازی که حواله سهمیه روغن را دریافت کرده‌اند باید برای پرداخت وجه خرید این کالا، به دلیل ظرفیت محدود مصرف، درخواست خود را به گونه‌ای ارائه کنند که امکان دریافت مابه‌التفاوت قیمت روغن این صنایع با اعلان دولت برای میزان موجودی صنایع روغن نباتی وجود داشته باشد. گلستانی افزود: باید تولیدکنندگان نامه‌ای بدهند که در صورت تغییر ارز مرجع یا نرخ روغن مورد نیازشان، مابه‌التفاوت قیمت روغن خریداری شده‌ای که قادر به جذب آن نبوده‌اند را به صنایع روغن نباتی پرداخت کنند. او افزود: متاسفانه برخی صنایع کنسرو مانند تولیدکنندگان کنسرو ماهی تن یا حتی قنادی‌ها، روغن مورد نیاز خود را با نرخ مصوب دریافت، اما کالای نهایی را به قیمت ارز آزاد صادر می‌کنند یا به مردم می‌فروشند. گلستانی افزود: کارخانه‌های روغن نباتی ملزم به تحویل روغن مورد نیاز صنایع بر اساس حواله‌های شرکت بازرگانی دولتی یا صنایع هستند، اما این صنایع باید مابه‌التفاوت احتمالی قیمت که صنایع روغن نباتی به دولت پرداخت می‌کنند را به کارخانه‌های روغن نباتی پرداخت کنند. او افزود: متأسفانه با آزاد شدن احتمالی نرخ ارز روغن خام برخی صنایع سعی در افزایش قیمت‌ها دارند، اما با وجود افزایش قیمت مثلا ماهی تن، نرخ روغن نباتی تغییری نکرده است. با این وجود قیمت روغن نباتی تابع نرخ ارز واردات روغن خام است.
