دوربین روی تلی از رنگ زردی که روی زمین پهن شده، میچرخد. ماجرا دوربین و رنگ زرد، جوهای دپو شدهاند در بندر چابهار. جوها بیسر پناه زیر باران حسابی خیس خوردهاند. گزارشگر این ویدئو که در فضای مجازی حسابی دستبهدست شده از سبز شدن جوهای دپو شده میگوید. «تا عید یه میدون چمنی بزرگ اینجا داره.»، «چندهزار تن جو رو بارون زده، شده چمن.»، «به دامدار نمیدن، میگن نداریم، نیست کمه.»
به گزارش شهروند، این ویدئو چند ثانیهای هجمهای از انتقادات را به سوءمدیریت نگهداری و توزیع غلات به راه انداخته. این ویدئو در حالی بازنشر میشود که این روزها نهادهای دامی حاشیههایی به خود میبیند و گرانی و در دسترس نبودنش دردسرهایی به وجود آورده است. این روزها بارها گلایه دامداران در تامین نهادهها خبرساز شده است. نهادهای دامی یکی از کالاهای اساسی است که ارز ۴۲۰۰ تومانی به آن اختصاص مییابد.
اما پشت صحنه این دوربین هم ماجراهایی به خود میبیند. گفته میشود محموله دپو شده متعلق به شرکت پشتیبانی امور دام است، اما وزارت جهاد کشاورزی آن را رد کرده. در این میان برخی مدعی شدند محموله متعلق به بخش خصوصی است. عدهای به این فرضیه دامن میزنند که صاحب کالا، محموله را نگه داشته تا قیمت بازار آزاد بالا برود. اگرچه گمرک اعلام کرده محموله مربوط به شرکت پشتیبانی امور دام است.
جوهای سبز شده بازار تایید و تکذیب را داغ کرده، سرپرست دفتر خدمات بازرگانی معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در صف تکذیبهاست. حسن عباسیمعروفان گفته محموله جو متعلق به وزارت جهاد نیست.
ماجرای جوهای بارانزده و نامهنگاریهای مربوط به آن به یک هفته قبل برمیگردد. قبل از بارندگیها به گفته سخنگوی گمرک ایران، گمرک شفاهی و کتبی به شرکت پشتیبانی امور دام تذکر داده است.
سیدروحالله لطیفی گفته این تذکرها شامل حال مقامهای استانی و معاونت مرتبط در اداره کل بنادر سیستان و بلوچستان شده. از اداره بنادر سیستان و بلوچستان به عنوان مرجع تحویلگیرنده خواسته شده تمهیدات لازم را برای جلوگیری از خسارت احتمالی ناشی از شرایط جوی داشته باشد.
لطیفی گفته بود حداقل کالا باید به انبار مسقف منتقل میشد، ولی با وجود خالی بودن دو انبار این اتفاق نیفتاده است. «روی جوها حتی نایلون و چادر هم کشیده نشده است. بخشی از این حجم ۱۵ هزار تنی، در بارندگی اخیر و با توجه به رطوبت بالای چابهار، سبز و فاسد شده است.»
به اعتقاد سخنگوی گمرک ایران، شرکت پشتیبانی امور دام با وجود عدم اخذ کدرهگیری به انبارهای خارج از اقدام کند. «شرکت به دلیل دولتی بودن، میتوانست برای انتقال کالا به انبارهای خارج از بندر و تحت کلید گمرک اقدام کند.» لطیفی با اشاره به دولتی بودن محموله و نیاز کشور به این کالا شرکت میتوانست برای ۱۰ درصد باقیمانده درخواست تعیینتکلیف بدهد. «متأسفانه شرکت مذکور هیچیک را انجام نداده است.»
مجموع واردات حدود ۱۳۵ هزار تن جو بوده که نزدیک به ۱۲۰ هزار تن آن از محل مصوبه ترخیص ۹۰ درصدی، ترخیص شده. از ۱۵ هزار تن باقی مانده حدود ۱۳ هزار و ۵۰۰ تن، همان ۱۰ درصدهای باقی مانده است که باید با صدور کدرهگیری ترخیص میشده. اگرچه با گذشت دوماه هنوز هیچ اقدامی از سوی شرکت پشتیبانی امور دام برای ترخیص صورت نگرفته است. به گفته روابطعمومی اداره کل بنادر و دریانوردی چابهار این جوها باری سازمان نهادههای دامی است.
به گفته مسلم بارکزهی از زمان ورود کشتی به بندر تنها مجوز خروج ۹۰ درصد محموله صادر شده است. «حدود ۱۵ هزار کیلو باقی مانده بود.» بارکزهی میگوید: «قبل از بارندگی روی جوها پلاستیک کشیده شده بود، اما قسمت پایین محموله دچار آبگرفتگی شده.» به گفته او کمتر از هزار کیلو خیس شده و بخش جوانهزده کمتر از این مقدار است. «کارگران با بیل قسمتهای جوانهزده را داخل گونی کردند. در مجموع کمتر از ۵۰۰ کیلو بود.» روابطعمومی اداره کل بنادر و دریانوردی چابهار همین میزان هدررفت گندم، جو، ذرت در بارگیریها و در مسیر همیشه اتفاق میافتد. «مدیرکل سازمان بازرسی و دادستان دیوان محاسبات برای بازدید آمدند.»
بندر شهیدبهشتی چابهار چندصباحی است تصمیم گرفته انبارهایش را تعمیر کند. «سه انبار بالای ۱۰۰ هزار ظرفیت در حال تعمیر هستند.» انبارها در حال تعمیر هستند و نمیشود کالایی در آنها دپو کرد. «یک سیلوی صدهزار تنی هم در حال ساخت است. ۲ کندو ساخته شده و ۱۰ کندوی دیگر در حال ساخت است.»
شاید دوای درد بندر و چاره راه توسعهاش ورود بخش خصوصی به موضوع انبارداری بندر باشد. سازمان غله و نهادههای دامی کالایش را به بندر میسپارد و این میشود بهانهای برای کسب درآمد نبدر. «بیشترین درآمد بنادر از انبارداری است. اگر بخش خصوصی ورود پیدا کند هم اشتغالزایی میشود هم باعث توسعه منطقه.»
۱۰ درصد از کالاهای اساسی از بندر شهیدبهشتی چابهار توزیع میشود. «این مساله از نظر حقوقی ربطی به بندر ندارد.» وظایف بندر خلاصه شده در چسباندن کشتی به اسکله، تخلیه و بارگیری کالا. «بقیه مسئولیتهات به عهده صاحب کالاست و در این مورد به بندر تعهد میدهد.» صاحب محموله جو میگوید تنها مجوز ترخیص ۹۰ درصد از کالا را داشته، اما کمگر اصرار دارد مجوزها را داده است. «این اولینبار نیست. بهترین راهکار برای تکرار نشدن مسائلی از این دست این است مجوزها سریع صادر شوند. اگر ۱۰ درصد باقیمانده مجوز داشت ۲ روزه از بندر خارج میشد.»