آنچه «فرهاد» دارد و «یحیی» نه

‌رقابت‌های لیگ برتر ایران در شرایطی به نیم‌فصل رسید که استقلال با صدرنشینی به کار خود پایان داد. شاگردان فرهاد مجیدی در هفته پانزدهم موفق شدند با ارائه یک بازی سراسر هجومی با سه گل از سد نفت مسجدسلیمان در دیداری خارج از خانه عبور کنند و در نهایت با ۳۵ امتیاز به صدرنشینی‌شان ادامه دهند. پیروزی استقلال برابر رقیب مسجدسلیمانی در شرایطی خارج از خانه رقم خورد که آبی‌پوشان تهرانی علاوه بر کسب صدرنشینی موفق شدند بهترین عملکرد خارج از خانه را هم داشته باشند و در مقایسه با سایر تیم‌ها، در این زمینه هم پیشتاز شوند.

پرسپولیس هم در هفته پانزدهم در دیداری خانگی از سد فجر سپاسی با یک گل عبور کرد تا این تیم هم با کسب ۳۲ امتیاز به کارش در نیم‌فصل با ایستادن در رتبه دوم جدول رده‌بندی پایان دهد. حالا حتی اگر کمیته استیناف رأی ۳ برصفر شدن بازی استقلال مقابل گل‌گهر را هم برگرداند، باز این تیم فرهاد مجیدی است که با اختلاف یک امتیاز در مقایسه با پرسپولیس صدرنشین لیگ برتر باقی می‌ماند.

در این میان، اما اتفاقاتی رخ داده که فاصله دو تیم استقلال و پرسپولیس را در جدول رده‌بندی بیش از یک و حتی سه امتیاز کرده است؛ در واقع با وجود آنکه اختلاف این دو تیم در جدول رده‌بندی فقط سه امتیاز است، اما استقلال به وضوح تیم برتری در مقایسه با پرسپولیس در نیم‌فصل نشان داده است. این برتری که الزاما در کسب امتیاز نمود چندانی نداشته، چندین دلیل روشن دارد که در زیر به تعدادی از آن‌ها اشاره شده است. به عبارت دیگر فرهاد مجیدی و تیمش در این ۱۵ هفته، عواملی را داشته‌اند یا توانسته‌اند به وجود بیاورند که پرسپولیس با یحیی گل‌محمدی در خلق آن ناتوان نشان داده است.

انسجام

این قابل‌رؤیت‌ترین فاکتور موجود است؛ استقلال بهترین خط دفاعی و بهترین خط حمله لیگ را در اختیار دارد و تنها تیم بدون شکست لیگ تا به اینجای رقابت‌هاست. اینکه استقلال موفق شده به کارش با ایستادن در صدر جدول پایان دهد، بدون تردید، مدیون خط دفاعی است. تمرکز بر گل‌نخوردن در ابتدا و گشودن دروازه رقیب در فرصت مناسب، همان فرمولی است که پرسپولیس را پنج فصل پیاپی قهرمان لیگ کرده است. فرهاد این فرمول را در این ۱۵ هفته از پرسپولیس کِش رفته و حالا مزدش را هم گرفته است.

استقلال با خوردن تنها پنج گل در ۱۵ بازی، بهترین خط دفاعی را داشته و متعادل‌تر از پرسپولیس در این زمینه بوده است. درست است که پرسپولیسی‌ها در خط حمله عملکردی مشابه با استقلال داشته‌اند (بدون درنظرگرفتن رأی کمیته انضباطی)، ولی در خط دفاعی به مراتب از رقیب ضعیف‌تر عمل کرده و تا به اینجا تاوانش را هم داده‌اند.

بازیکن

دیگر برتری‌ای که فرهاد مجیدی در مقایسه با یحیی گل‌محمدی در نیم‌فصل نخست داشته، بازیکن است. برخلاف فاکتور قبلی، در این بند، فرهاد مجیدی به مراتب از یحیی گل‌محمدی عملکرد بهتری داشته به طوری که بعد از ۱۵ هفته می‌شود به صراحت از ضعف یحیی گل‌محمدی در امر خرید بازیکن نوشت. فرهاد برای استقلالِ این فصل قریب به ۱۲ بازیکن جدید خرید که بیش از نیمی از آن‌ها تبدیل به ستاره این تیم شده‌اند. علیرضا رضایی، عارف آقاسی، جعفر سلمانی، زبیر نیک‌نفس، کوین یامگا و رودی ژستد در این فصل در ترکیب اصلی استقلال به میدان رفته و هر بار که یکی از آن‌ها قادر به بازی نبوده‌اند، جایگزین این نفرات آن‌قدر خوب کار کرده‌اند که فرهاد مجیدی در این زمینه دغدغه‌ای نداشته باشد.

در پرسپولیس، اما این بخش به طرز ناباورانه‌ای بد و بدون نتیجه پیاده شده است. رضا اسدی، حامد پاکدل، رضا دهقانی، علیرضا ابراهیمی و علی نعمتی بازیکنان جدیدی بودند که به پرسپولیس آمدند، ولی به غیر از علی نعمتی، بقیه توفیقی که نداشتند هیچ، بلکه گره‌ای از کار یحیی به عنوان بازیکن ذخیره هم باز نکردند؛ ضمن اینکه رضا دهقانی هم خیلی زود از پرسپولیس جدا و راهی تراکتور شد. شاید عده‌ای دست‌بسته پرسپولیس در خریدن بازیکن خارجی را بهانه کنند، ولی واقعیت این است که به غیر از دو بازیکن خارجی استقلال، بقیه بازیکنان فرهاد مجیدی از جمله بازیکنان فولاد و سایپا در فصل پیش بودند که همگی در زمره برترین‌های این تیم از آب درآمدند و چنین بازیکنانی از چشم یحیی گل‌محمدی دور ماندند.

خلاقیت

دیگر موردی که رأی به برتری فرهاد مجیدی در مقایسه با یحیی گل‌محمدی در ۱۵ هفته اخیر داده خلاقیت تاکتیکی است. درست است که استقلال با سیستم پایه ۲-۵-۳ بازی‌ها را پیش برده، ولی هر بار که نیاز داشته این سیستم را بدون نگرانی به شیوه‌های دیگر از جمله ۲-۴-۴، ۲-۱-۴-۳ و یا ۳-۴-۳ تغییر داده است. در پرسپولیس، اما هرگز چنین خلاقیت تاکتیکی وجود نداشته است؛ تنها در یک مقطع از فصل این تیم در تلاش به تغییر سیستم تیم به ۲-۵-۳ بود که نتیجه لازم را نگرفت و به همان سیستم همیشگی‌اش برگشت.

اینکه یحیی ابزار لازم برای استفاده از تغییر سیستم را ندارد یا دانش لازم برای انجام چنین تغییراتی، یکی از موضوعات مورد بحث در این زمینه است. به هر روی، عمده‌ترین مشکلی که در این فصل پرسپولیسِ گل‌محمدی با آن روبه‌رو بوده شکل یکنواخت بازی‌ها و حتی تعویض‌ها بوده است به طوری که کار را برای تیم رقیب جهت آنالیز این سبک از بازی راحت‌تر کرده بود.

شجاعت

این یکی هم کفه ترازو را کاملا به نفع فرهاد مجیدی سنگین می‌کند. سرمربی استقلال در این فصل و البته فصول قبل نشان داده هراسی از بازی‌دادن به بازیکنان جوان ندارد. در ترکیب همین فصل استقلال بازیکنان جوانی به میدان رفته‌اند که گل سرسبد آن‌ها امیرحسین حسین‌زاده است؛ ستاره‌ای که بدون تردید پدیده این روز‌های لیگ برتر ایران است. فرهاد مجیدی پیش‌تر هم علاقه‌اش را به بازیکنان جوان نشان داده و هربار حس کرده آن‌ها به سطح بازی‌کردن در ترکیب استقلال رسیده‌اند، درنگ نکرده است.

یحیی گل‌محمدی، اما اعتقادی به چنین موضوعی ندارد. او در استفاده از بازیکنان جوان تردید زیادی دارد و اصولا هم اگر بازیکن جوانی به خدمت بگیرد که نمونه‌اش بسیار کم و محدود است آن‌قدر آن‌ها را از فهرست خارج نگه می‌دارد تا در‌های خروج از پرسپولیس به رویشان باز شود. یحیی کلا در هیچ فصلی از دوران حضورش در پرسپولیس علاقه‌ای به میدان‌دادن به بازیکنان جوان نداشته و بعید است که این نکته منفی به زودی از کارنامه مربیگری‌اش در دنیای فوتبال پاک شود.

انگیزه

ناگفته پیداست که فرهاد مجیدی و استقلال انگیزه بیشتری برای قهرمان‌شدن در لیگ برتر دارند. برخلاف پرسپولیس و یحیی گل‌محمدی که شاید برای قهرمانی انگیزه لازم را از دست داده باشند، استقلال تلاش زیادی می‌کند به ناکامی‌اش در فتح لیگ برتر از سال ۱۳۹۲ تاکنون پایان دهد. شاید فرهاد مجیدی در انتقال این حس انگیزشی به بازیکنانش تا به اینجا بهتر از یحیی گل‌محمدی و کادرش عمل کرده باشد.

مدیر

برخلاف ادعای وزیر ورزش، نمی‌شود دستاورد فنی را فقط به بازیکنان ربط داد و نقش مدیریت را نادیده گرفت. وضعیت مدیریت استقلال در رقابت‌های این فصل لیگ برتر خیلی زود سروسامان داده شد و فرهاد مجیدی با تیمش بدون دغدغه فقط به رقابت‌های لیگ برتر پرداخته‌اند. در پرسپولیس، اما این اتفاق درست تا قبل از هفته پانزدهم رخ نداد و فرصت‌سوزی زیادی شد. یحیی گل‌محمدی انرژی زیادی را در این فصل هدر داد تا بتواند نارضایتی بازیکنان از وضعیت مالی، نداشتن امکانات تمرینی مناسب و سایر موارد را مدیریت کند. شاید اگر وضعیت مدیریت پرسپولیس زودتر سروسامان می‌گرفت، یحیی و پرسپولیس حداقل از لحاظ امتیازی، تفاوتی با استقلال در جدول رده‌بندی نداشته و یا حتی بالاتر از آن‌ها نیم‌فصل را به پایان می‌رساندند.