اومیکرون شاید خطرناکترین جهش کرونا! همان روزهای اول شناسایی این سویه جدید در آفریقایجنوبی، دانشمندان و متخصصان اذعان میکردند که شناخت کافی نسبت به آن ندارند و نیست، منتها هرچه جلوتر آمدیم، زوایای جدیدتری از اینگونه بهشدت مهاجم نمایان شد که تمام معادلات را بههم ریخت.
به گزارش فرهیختگان، یکی از اصلیترین و مهمترین خصوصیات این سویه، انتشار و سرایتپذیری بینهایت بیشتر آن نسبت به سایر سویههای قبلی است که متاسفانه کمتر از آن یکی ویژگیاش، یعنی شدت و حدت کمتر، شنیده شد و توجهات را به خودش جلب و جذب کرد. با همه این اوصاف حالا اُمیکرون تمام دنیا را درنوردیده و در هر جمع و گروهی هم که وارد میشویم، حداقل یکی یا چند نفر به این سویه جدید مبتلا شدهاند. همین دو روز پیش، یکی از دوستانم در تشریح سرایتپذیری امیکرون نوشته بود که در یک جمع ۶ نفره، فقط یک نفر ماسک نداشت و همان یک نفر هم گویا به این سویه مبتلا بود. او آن شب اول نیز علائمش ظاهر شد و فردای آن روز تمام آن پنج نفر دیگر هم مبتلا شده بودند. البته اطلاعات دیگری هم درباره این سویه نوشته و منتشر شده است، مثلا اینکه تا حدود ۲۰۰ ساعت روی پوست دست و سطوح زنده میماند و کلی چیزهای دیگر، اما به هرشکل، همچنان نه چشماندازی از آینده داریم و نه سلاحی برای جنگیدن، جز واکسن و رعایت پروتکلهای بهداشتی. اگر این دو را انجام دادیم و رعایت کردیم، حتما تلفات کمتری خواهیم داشت و اگر نه، اُمیکرون بهمراتب بیشتر از سویههای قبلی کشته روی دست ما خواهد گذاشت و خانوادههای زیادتری را داغدار خواهد کرد.
به رسم گزارشهای کرونایی این دو سال اخیر، ابتدا آخرین آمار اعلامی از سوی وزارت بهداشت در ارتباط با موارد ابتلا و مرگومیر کروناییها را با هم مرور میکنیم. از ۸ تا ۹ بهمن ۱۴۰۰ و براساس معیارهای قطعی - تشخیصی، ۱۱ هزار و ۷۳۱ بیمار جدید مبتلا به کووید-۱۹ در کشور شناسایی شدند که ۷۵۴ نفر از آنها بستری شدند. مجموع بیماران کووید-۱۹ در کشور به ۶ میلیون و ۳۲۲ هزار و ۱۸۳ نفر رسید. متاسفانه در طول این ۲۴ ساعت، ۲۴ بیمار کووید-۱۹ جان خود را از دست دادند و مجموع جانباختگان این بیماری در کشور به ۱۳۲هزار و ۳۸۰ نفر رسید. خوشبختانه تاکنون ۶میلیون و ۹۸ هزار و ۶۷۵ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستانها ترخیص شدهاند. هزار و ۳۶۲ نفر از بیماران مبتلا به کووید-۱۹ در بخشهای مراقبت ویژه بیمارستانها هستند. تاکنون ۴۴ میلیون و ۶۰۷ هزار و ۹۱ آزمایش تشخیص کووید-۱۹ در کشور انجام شده است. درحال حاضر هفت شهرستان در وضعیت قرمز، ۴۳ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۲۱۷ شهرستان در وضعیت زرد و ۱۸۱ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند. علیرغم وخامت اوضاع کرونایی در کشور و رشد تصاعدی ابتلا و مرگومیر ناشی از سویه جدید، طبق اعلام وزارت بهداشت، همچنان ۶ میلیون نفر از واجدان شرایط دریافت واکسن، هنوز برای تزریق واکسن کرونای خود مراجعه نکردهاند! همچنین نزدیک به ۶.۵ تا ۷ میلیون نفر هم نوبت اول را تزریق کرده، اما برای تزریق نوبت دوم تاخیر دارند. تعداد موارد سرپایی مثبت شناساییشده کرونا در صدویکمین هفته کرونایی در کشور ۳۱۲۹۲ نفر بوده است. همچنین تعداد موارد بستری جدید در کشور ۲۷۰۹ نفر و تعداد موارد فوتی جدید طی این هفته در کشور ۱۵۶ نفر بوده است.
بدون نگاه به آمارهای جهانی، همین روند تصاعدی ابتلا و مرگومیر ناشی از کرونا در کشور، بهخوبی نشان میدهد امیکرون، تفاوتهای چشمگیری با سویههای قبلی دارد و از آن مهمتر اینکه واکسن هم نتوانست آنطور که باید جلوی ابتلا را بگیرد، فقط واکسنزدهها، خصوصا آنهایی که دز سوم را زدند، سبکتر از باقی مبتلایان، مبتلا شدند. القصه اینکه، امیکرون با این وضع و این سرکشی که میکند، احتمالا بهزودی رکورد دلتا را همانطور که در ابتلا شکست، در مرگومیر هم خواهد شکست. نگاهی به نمودار ابتلا و مرگومیر ناشی از کرونا در کشورهای مختلف دنیا در جریان شیوع دوسویه دلتا و امیکرون میاندازیم تا درک بهتری نسبت به وضعیت خودمان، طی روزهای آینده داشته باشیم.
ناظر به نمودار ابتلا و مرگومیر کروناییها در سایر کشورها، میتوان فهمید اُمیکرون چندین برابر بیشتر از سایر سویههای کرونا، قدرت سرایت دارد و همین مساله باعث افزایش موارد ابتلا و بهتبع آن افزایش موارد مرگومیر میشود.
با توجه به روند تصاعدی ابتلا به اُمیکرون در کشور باید منتظر ماند و دید اعداد و ارقام تا کجا بالا میروند. پیرو همین موضوع و ارائه تحلیل نسبت به روزهای آینده، گفتوگویی با بابک عشرتی، متخصص اپیدمیولوژی انجام دادهایم. او در ارتباط با وضعیت شیوع اُمیکرون در ایران گفت: «من فکر میکنم الان تازه در شروع افزایش موارد ابتلا هستیم و این ادامه پیدا خواهد کرد. در کشورهای مختلف اتفاقات متفاوتی افتاده، مثلا در آفریقایجنوبی بیماری خیلی سریع بالا رفت و خیلی سریع هم پایین آمد، اما در ترکیه اصلا این اتفاق نیفتاد و هنوز بالاست. سه، چهارهفته است که موارد ابتلایش کاهشی نشده است. من فکر میکنم کشور ما هم بهفرض آنکه خیلی سریع بالا برود و خیلی سریع پایین بیاید حداقل دو، سههفته درگیر آن هستیم و علت تفاوت سرعت بیماری در نقاط مختلف دنیا فقط محدودیتها نبوده است. ما به خیلی از رفتارهای ویروس آشنا نیستیم یا اینکه به نژادهای مختلف چگونه پاسخ میدهند یا ایمنی جمعی آنجا چگونه است. اینها همه مطرح است و ما همچنان باید به دستورالعملها پایبند باشیم و این درست است که فکر کنیم اُمیکرون سبکتر است، اما چون تعداد بیشتری از افراد را درگیر میکند قدر مطلق مرگومیر ممکن است بالا برود، چون تعداد بیماران خیلی بالاتر خواهد بود، تعداد مرگومیر هم بالاتر خواهد رفت، حتی ممکن است از دلتا هم بیشتر شود، چون موارد ابتلای آن بیشتر خواهد بود.»
این اپیدمیولوژیست در ارتباط با زمان رسیدن ایران به نقطه اوج این پیک خاطرنشان کرد: «براساس اطلاعات آزمایشگاهیمان روند صعودی بیماری با عوارض بالا را حداقل تا سههفته دیگر داریم. خیلی بعید است که ظرف دوهفته آینده موارد ابتلا پایین بیاید، اما در مورد اینکه چقدر بالا میرود، فکر میکنم هنوز در ابتدای راه هستیم. مناطقی که درگیر شدهاند نسبت به پیکهای قبلیشان دو تا سهبرابر بیشتر بوده. ما هنوز با نقطه اوج فاصله داریم که البته بهسرعت انتشار هم مرتبط است، اگر خیلیزود بالا برود میتوانیم امیدوار باشیم زودتر هم پایین بیاید که خیلی بعید است.»
عشرتی در مورد اثرگذاری دز سوم واکسن کرونا هم گفت: «به نظر من مراکز نسبت به قبل شلوغتر شده است، اما نسبت به دز دوم هنوز باید خیلی سرعتمان را بالا ببریم و نسبت به آن اهتمام ویژه داشته باشیم. تا الان هم خیلی زمان از دست دادهایم. واکسیناسیون بعد از سههفته به نقطه اوج ایمنی خود میرسد، درحالیکه ما الان در روند صعودی بیماری هستیم. فکر میکنم باید همگی روی واکسیناسیون تاکید داشته باشیم تا تزریق دز سوم انجام شود. من میبینم خیلی از مردم دنبال نوع خاصی از واکسن هستند، اما نوع واکسن خیلی مهم نیست، مهم این است که دز سوم را بزنیم. بهتاخیر انداختن واکسن برای اینکه فلان واکسن به دستمان برسد، بسیار اشتباه است. اگر قرار باشد این تعداد ابتلا به بستری شدن در بیمارستان منجر شود، قطعا جوابگو نیست، اما دستاندرکاران حوزه درمان باید به مردم آموزش دهند که با هر علامت و شرایطی به بیمارستان مراجعه نکنند یا بیمار در شرایطی که حال عمومی خوبی دارد و بیماری زمینهای ندارد، مثلا باردار نیست یا جوان است در منزل بماند و تلفنی درخواست مشاوره بگیرد. درمورد اعمال محدودیتها هم این موضوع پیچیده است و پاسخ دادن به آن ساده نیست. ایدهآل ما در بهداشت این است که مردم از خانه بیرون نیایند. افراد ناقل و بیمار با افراد سالم تماس نداشته باشند، ولی رعایت آن هزینههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی زیادی بههمراه خواهد داشت، خود آحاد جامعه باید دستورالعملها را اجرا کنند و تصمیمگیری درمورد محدودیتها با ستاد ملی مقابله با کروناست.»