داده‌های رسمی نشان می‌دهد هر آن چیزی که به تولید گوشت و پروتئین منجر می‌شود از سال ۹۷ تا الان، افزایش‌های چند صد درصدی داشته است. قیمت گوشت قرمز در دی ماه سال ۹۶ حدود ۴۴ هزار تومان بود که در سال جاری و در بازار به حدود ۱۸۰ تا ۱۹۰ هزار تومان رسید؛ افزایش ۳۳۲ درصدی.
قیمت یک پرس چلوکباب از ۳۰ هزار تومان در سال ۹۷ به حدود ۱۰۰هزار تومان در سال جاری رسیده است. یعنی در این ۵ سال بیش از ۲۳۰ درصد رشد کرده است. تعجبی هم ندارد. پیش از این درباره قیمت برنج، به عنوان یکی از اجزای چلوکباب نوشته بودیم که چگونه در این ۳ سال بیش از ۳۰۰ درصد رشد کرده است. اما در هفته‌های گذشته با به هم ریختگی در بازار برخی کالا‌های اساسی، این‌بار نوبت به گوشت قرمز رسیده تا با افزایش قیمت مواجه شود.
به گزارش اعتماد، مطابق معمول، بخش بزرگی از گرانی گوشت قرمز تقصیر دلالان و واسطه‌هاست که ظاهرا کسی آن‌ها را نمی‌بیند و جلودارشان نیست. دسته‌ای هم می‌گویند که «مافیای گوشت، چون به دنبال واردات گوشت قرمز است، دست به افزایش قیمت زده است.» این دسته معتقدند که نباید بازی خورد و بهتر است از منابع داخلی بازار را اشباع کرد.
داده‌های رسمی نشان می‌دهد دامداری سنتی، پرورش گوسفند و گوساله و به‌طور کلی هر آن چیزی که به تولید گوشت و پروتئین منجر می‌شود از سال ۹۷ تا الان، افزایش‌های چند صد درصدی داشته است. قیمت گوشت قرمز در دی ماه سال ۹۶ حدود ۴۴ هزار تومان بود که در سال جاری و در بازار به حدود ۱۸۰ تا ۱۹۰ هزار تومان رسید؛ افزایش ۳۳۲ درصدی.
بر اساس آخرین مصوبات کارگروه تنظیم بازار محصولات کشاورزی، «عرضه اینترنتی گوشت منجمد تنظیم بازاری از پنجشنبه آغاز شده و قرار بود گوشت گرم تنظیم بازاری هم از دیروز در میادین میوه و تربار توزیع شود که حداکثر قیمت ۱۰۵ تومان درنظر گرفته شده است»؛ آیا این تغییرات می‌تواند راهگشای بازار پرنوسان و پرچالش گوشت باشد؟
آمار‌های موجود می‌گوید خیر، چراکه تورم سالانه منتهی به پاییز سال جاری دامداری سنتی ۳۹.۲ و تورم نقطه‌ای آن نیز ۳۴.۸ درصد اعلام شده؛ این در حالی است که تورم سالانه و نقطه‌ای منتهی به سال ۹۸ سه رقمی بوده و به نظر می‌رسد در دو سال اخیر از آن اعداد فاصله گرفته شده با این وجود هیچ کس دقیق نمی‌داند در فاصله پاییز ۹۹ تا پاییز ۱۴۰۰ چه اتفاقاتی برای بخش دامداری سنتی رخ داده که باعث شده قیمت گوشت هر روز تغییر کند و کار به جایی برسد که محمد مخبر، معاون رییس‌جمهور شبانه به وزارت جهادکشاورزی برود تا معضل بازار گوشت را حل کند؟
بر اساس داده‌های رسمی در سال ۹۹ حدود ۱.۳ میلیون بهره‌بردار دارای دام در کشور وجود داشت. در اواخر پاییز سال گذشته کل دام‌هایی که این ۱.۳ میلیون بهره‌بردار به پرورش و نگهداری از آن‌ها می‌پرداختند به ترتیب «۶/۴۶ میلیون راس «گوسفند و بره» ۷/۱۶ میلیون راس «بز و بزغاله» و ۳/۵ میلیون راس «گاو و گوساله»» بود.
نکته در این است که بر عرضه گوشت قرمز از دی ماه سال ۹۹ به بیش از ۴۰ هزار تن در ماه رسید و تا آذر سال جاری نیز به حدود ۵۵ هزار تن افزایش یافت و جز در مهر سال جاری، در مابقی ماه‌ها روندی صعودی داشته است.
مقدار عرضه گوشت قرمز در آذرماه سال جاری، نسبت به دوره‌های مشابه از سال ۹۶، در بالاترین سطح خود بوده به گونه‌ای که نسبت به آذر ۹۹ افزایشی بیش از ۵۲ درصدی را ثبت کرده است. عرضه بسیار بیشتر گوشت قرمز آن هم در شرایطی که قیمت بالا این کالای خوراکی در کنار تنزل شدید ارزش پول ملی و افت قدرت خرید، باعث شده که عرضه بیشتر از تقاضا باشد.
در این شرایط بالا رفتن گاه و بی‌گاه قیمتش بسیار عجیب است، چراکه با استناد به تعاریف اقتصادی، عرضه بیشتر از تقاضا اگر به کاهش قیمت نینجامد، افزایش آن را موجب نمی‌شود. پس چه چیزی باعث شده که قیمت‌ها همچنان بر مدار صعودی باشند و از هیچ دستور، فرمان و حضور ناگهانی در وزارت جهاد کشاورزی تبعیت نکنند؟
در تابستان سال جاری خبری مبنی بر کشتار بیش از ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار راس دام مولد همچنین افزایش یک میلیون راسی این نوع از دام، در رسانه‌ها بازتاب یافت، چراکه این اتفاق بالاترین نرخ کشتار دام بوده و دلیل آن نیز «بالا رفتن هزینه نگهداری» اعلام شده بود. دلیلی که نه تنها عجیب و غریب نیست بلکه مقدمه‌ای بر جهش‌های دیگر در فصول آتی بود.
بررسی سیر زمانی تغییرات تورم در گروه‌های دامداری سنتی، پرورش بز و بزغاله، پرورش گاو و گوسفند نشان می‌دهد که از سال ۹۷ افزایش تورم برای این گروه‌ها آغاز و در انتهای همان سال سه رقمی شد. به گونه‌ای که در فصل زمستان سال ۹۷ تورم نقطه‌ای دامداری سنتی ۱۲۳.۴ درصد، پرورش بز و بزغاله حدود ۱۳۸ درصد، پرورش گاو و گوساله و گوسفند نیز به ترتیب ۱۴۲.۳ و ۱۵۰ درصد اعلام شده بود.
با وجود اینکه تورم سه رقمی برای برخی از این گروه‌ها تا سال ۹۸ نیز تداوم یافت، اما در سال ۹۹ و پاییز سال جاری تورم نقطه‌ای برای گروه‌های گفته شده، به زیر ۴۰ درصد رسید. با توجه به اینکه از شتاب تورم تولیدکننده در بخش‌های مربوط به دامداری سنتی و پرورش دام‌ها کاسته شده، اما بازار هیچ زمانی شاهد کاهش یا حتی ثبات قیمت گوشت قرمز نبود.
این امر شائبه‌هایی در خصوص احتمال حضور برخی افراد یا گروه‌ها در بازار گوشت را تقویت کرد و گفته‌های رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران نیز مهر تاییدی بر این شائبه‌ها بود.
سید احمد مقدسی، رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی گاوداران ایران می‌گوید: «واقعا مشخص نیست که به چه علت قیمت گوشت ناگهان از ۱۴۰ هزار تومان به حدود ۱۹۰ هزار تومان رسیده و چه توجیهی برای این مساله وجود دارد؟» البته که مقدسی معتقد است که با یک مافیا در این حوزه مواجه هستیم که در حال زمینه‌چینی برای واردات هستند. او در ادامه گفته حدود ۲۰۰۰ هزار راس دام سبک از کشور صادر شده که رقم بالایی نیست، اما منجر به همهمه و سر و صدای دلالان شده است.
پیش از این بازار گوشت مرغ با به هم ریختگی‌هایی همراه بود و بالاخره مرغداران و شبکه توزیع توانستند حرف خود را به کرسی بنشانند و قیمت هر کیلو مرغ را تا ۳۰ هزار تومان نیز بالا ببرند. آیا بازار گوشت قرمز در آستانه سال نو با شوک جدیدی روبه‌رو است؟ با افزایش قیمت برنج ایرانی تا سطح نزدیک به صد هزار تومان، مصرف این کالای اساسی تا سطح ۲۰ درصد کاهش پیدا کرد.
در واقع مردم با کاهش قدرت خرید، اولین انتخاب را کردند و سمت تقاضا خالی شد. این‌بار در بخش گوشت قرمز، این اتفاق در حال تکرار است. واردات برای تنظیم بازار نخستین گزینه دم‌دست دولت است. هرچند مزه کباب ایرانی با گوشت‌های منجمد خارجی جور در نمی‌آید.
