جنجال سرعت اینترنت؛ مشکل چگونه حل می‌شود؟

فرارو- سایت اسپیدتست که مرجع سنجش سرعت اینترنت در جهان است، در آخرین رتبه بندی رسمی، کیفیت سرعت اینترنت ثابت در ایران را در سال ۲۰۲۱، نامطلوب و کیفیت سرعت اینترنت تلفن همراه را قابل قبول‌تر ارزیابی کرده است. این موضوع حالا به محل جدالی میان برخی از رسانه‌ها و وزارت ارتباطات بدل شده است.

به گزارش فرارو، جدال از آنجا آغاز شد که بخش فارسی زبان یورو نیوز به کاهش ۷ رتبه‌ای سرعت اینترنت ایران پرداخت و پس از آن برخی از سایت‌های خبری به مقایسه سرعت اینترنت داخلی با افغانستان پرداختند. در این رابطه روزنامه جمهوری اسلامی با تیتر «سرعت اینترنت در ایران، هم‌رده با افغانستان» از کیفیت اینترنت در کشور انتقاد کرد.

اما پس از آن، وزیر ارتباطات به سرعت در برابر این انتقاد موضع گرفت و هم رده بودن سرعت اینترنت ایران با افغانستان را تکذیب کرد. زارع پور گفته که ما ۱۰۰ پله از افغانستان بالاتر قرار داریم، در واقع رتبه افغانستان ۱۸۳ است و ما ۷۷.

او در نهایت رسانه‌های منتقد را به دروغ‌گویی و برچسب زنی متهم کرده است.

هر چند در نهایت صادق عباسی شاهکوه، معاون وزیر ارتباطات عقب ماندگی اینترنت ایران در بخش ثابت را تایید کرد و گفت که سرعت دانلود و آپلود حوزه موبایل، به میانگین جهانی نزدیک است، اما سرعت اینترنت ثابت در ایران واقعا نامناسب است.

اینترنت ایران در چه وضعیتی قرار دارد؟

بررسی آخرین اطلاعات منتشر شده در سایت اسپیدتست در ژانویه ۲۰۲۲، نشان می‌دهد که متوسط جهانی سرعت دانلود اینترنت تلفن همراه ۲۹.۶۲ مگابایت است، که ایران در این بخش با سرعت ۲۳.۱۰ مگابایت، در رده ۷۷ جهان قرار دارد که قدری از متوسط جهانی پایین‌تر است.

در این قسمت، امارات، نروژ و قطر به ترتیب با سرعت دانلود ۱۳۵ و ۱۱۸ و ۱۰۹ مگابایت در رتبه‌های اول تا سوم جهان در حوزه سرعت اینترنت موبایل قرار گرفته اند.

در بخش اینترنت ثابت نیز متوسط جهانی سرعت دانلود ۵۹.۸۴ مگابایت است که ایران در قسمت هم با ۱۰.۳۹ مگابایت در رده ۱۴۱ جهان قرار دارد. این عدد نشان می‌دهد که ایران با ایده آل جهانی فاصله چشمگیری دارد.

موناکو، سنگاپور و شیلی در این بخش به ترتیب ۱۹۲.۶۸ و ۱۹۲.۰۱ و ۱۸۹ مگابابیت در رده اول تا سوم بهترین‌های جهان در بخش اینترنت ثابت قرار دارند.

اینترنت در چه حالتی به شرایط مطلوب می‌رسد؟

به اعتقاد مسئولان وزارت ارتباطات سرعت اینترنت تلفن همراه در حال حاضر وضعیت مطلوب تری نسبت به اینترنت ثابت دارد. اما همچنان با چالش کندی سرعت و قطعی‌های مکرر روبرو است. آن‌ها علت این مسئله را افتادن بار کندی سرعت اینترنت ثابت روی دوش اینترنت موبایل می‌دانند.  

به زبان ساده تر، بخش اعظم مردم وقتی با کندی سرعت اینترنت خانگی مواجه می‌شوند، به ناچار از اینترنت موبایل استفاده می‌کنند. اما ظرفیت باند فرکانسی این شبکه محدود است و باید لایه‌های جدیدی به باند فرکانسی افزوده شود. البته یک هفته قبل، وزیر ارتباطات از بهره‌برداری باند فرکانسی ۲۳۰۰ برای ارتباطات سیار خبر داد تا چالش بخش اینترنت موبایل در شرایط فعلی حل شود.

هر چند این یک راهکار موقت است و برای حل چالش باید همزمان با توسعه باند‌های فرکانسی در بخش اینترنت موبایل، توسعه پهنای باند اینترنت ثابت نیز باید مورد توجه قرار گیرد.

اما در بخش اینترنت ثابت مشکل بسیار بزرگ‌تر است. مسئولان وزارت ارتباطات چالش این بخش را مشکل زیرساختی در شبکه و عدم توسعه زیرساخت‌های پهن‌باند ثابت در کشور می‌دانند. آن‌ها می‌گویند که شبکه ارتباطی ثابت خانگی قادر به ارائه خدمات پرسرعت و با کیفیت نیست، به این دلیل که بخش بزرگی از شبکه ارتباط اینترنت ثابت خانگی کشور در حال حاضر از طریق کابل‌های مسی انجام می‌شود و باید با کابل‌های فیبر نوری جایگزین شود.

برای حل چالش این بخش نیز، زارع پور گفته که اگر مردم صبور باشند تا پایان دولت سیزدهم (۳.۵ سال آینده) ۲۰ میلیون پورت فیبر نوری پرسرعت را به مردم می‌رساند. پروژه‌ای که طبق گفته ۶۰ هزار میلیارد اعتبار نیاز دارد.

با این حال گرچه این پروژه می‌تواند به بهبود وضعیت اینترنت ثابت ایران کمک کند، اما طرحی بلند مدت است و حتی در صورت پیگیری دولت سیزدهم، اجرای آن تا سال ۱۴۰۴ طول خواهد کشید. با این وجود به نظر می‌رسد که همچنان بار استفاده اینترنت همچنان بر دوش شبکه تلفن همراه و باند‌های فرکانسی باشد. در چنین شرایطی اگر توسعه پهنای باند و پورت‌های فیبر نوری با سرعت بیشتری انجام نشود، در سال آینده اوضاع اینترنت موبایل و خانگی به مرحله اضطرار خواهد رسید.