آیا نفت و گاز آفریقا می‌تواند جایگزین انرژی روسیه شود؟

فرارو- تولیدکنندگان عمده انرژی در قاره آفریقا آماده کمک به تامین تقاضای اروپا هستند، اما فاقد ظرفیت و سرمایه‌گذاری لازم هستند.

به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، رهبران اروپایی هدف خود را برای پایان دادن به اتکای‌شان به نفت و گاز روسیه پیش از سال ۲۰۳۰ میلادی تعیین کرده‌اند که می‌تواند منجر به دستاورد‌های تازه‌ای در بازار نیجریه، آنگولا، لیبی و الجزایر در حوزه عرضه گاز طبیعی مایع شود.

«کندی چگ» پژوهشگر در حوزه حقوق نفت و گاز می‌گوید: «به نظر می‌رسد آفریقا در حال حاضر قابل اعتمادترین جایگزین برای تامین انرژی به کشور‌های اروپایی است. این اساسا فرصت بزرگی را برای کشور‌های آفریقایی فراهم می‌سازد تا وارد بازار‌ها شده و معاملات را به سرعت انجام دهند». منابع انرژی زیادی در قاره آفریقا وجود دارد، اما تولیدکنندگان برتر زیرساختی ندارند که بتواند به سرعت شکاف را برطرف کند.

«لیندا مابهنا –اولاگونجو» مدیر عامل گروه منابع انرژی DLO یک تامین کننده مستقل برق در آفریقای جنوبی به «فارین پالسی» می‌گوید: «بزرگترین چالش تامین مالی است».

در میانه تاکید جهانی بر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری خارجی در زیرساخت‌های هیدروکربنی آفریقا وجود ندارد. در این زمینه، نیجریه به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت قاره آفریقا بر سرمایه گذاران محلی مانند بانک صادرات و واردات آفریقا به منظور تامین منابع مالی جایگزین فشار می‌آورد. این کشور دارای بزرگترین ذخایر گاز شناخته شده در آفریقا است. «تیمیپر سیلوا» وزیر منابع نفت نیجریه می‌گوید: «ما قصد داریم یک خط لوله گاز از سراسر صحرا بسازیم تا گاز کشورمان را به الجزایر و اروپا برساند». با این وجود او هشدار می‌دهد: «هیچ ظرفیت اضافه‌ای وجود ندارد که بتوانیم فورا به اروپا برسانیم».

طرح‌هایی برای خط لوله ۴۰۲۳ کیلومتری گاز ترانس صحرا در سال ۲۰۰۹ امضا شدند. هدف آن طرح ارسال گاز از شمال نیجریه به نیجر، الجزایر و در نهایت به اروپا بوده است. با این وجود، این پروژه زیربنایی تنها در سال گذشته با کاهش اختلاف بین الجزایر و نیجر احیا شد.

الجزایر که در حال حاضر حدود ۱۱ درصد از گاز اروپا را تامین می‌کند شاید بهترین موقعیت را برای سود بردن از صادرات انرژی داشته باشد. علیرغم مسدود شدن خط لوله آن کشور به اسپانیا به دلیل تنش با مراکش، صادرات گاز الجزایر به ایتالیا در سال گذشته ۷۶ درصد افزایش یافت و به ۲۱ میلیارد متر مکعب رسید و ظرفیت صادرات ۱۰ میلیارد متر مکعب دیگر را نیز دارد. ماه گذشته، ایتالیا از قصد خود را برای افزایش بیشتر واردات از الجزایر خبر داد.

اتحادیه اروپا هم چنین از حمایت مالی از خط لوله مدیترانه شرقی خبر داده که این منطقه را به میادین گازی در مصر متصل می‌سازد، اما با مشکلات ژئوپولیتیکی با ایالات متحده مواجه شده است که در ژانویه از این پروژه خارج شد چرا که از دید امریکا سرمایه‌گذاری در پروژه‌هایی که سبز نیستند و به تقویت انرژی پاک کمکی نمی‌کنند ضرورتی ندارد.

برخی از بزرگترین تاسیسات تولید انرژی آفریقا در مناطقی با چالش‌های امنیتی عمده واقع شده‌اند. موزامبیک سومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی آفریقا را در اختیار دارد. با این وجود، درگیری‌های مسلحانه در استان شمالی کابو دلگادو پروژه‌های گازی ۵۰ میلیارد دلاری را به تاخیر انداخته است. میادین گاز و نفت لیبی از طریق خطوط لوله به ایتالیا متصل می‌شوند، اما بار‌ها با مشکل تحت محاصره قرار گرفتن مواجه شده اند.

مابهنا - اولاگونجو می‌گوید: «از یک طرف کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد اعلام کرده که ما از سوخت‌های هیدروکربنی دور می‌شویم، اما واقعیت امروز نشان می‌دهد که برای تامین تقاضای کنونی بیش از هر زمان دیگری به تولید نفت و گاز نیاز داریم».

کارشناسان به «فارین پالیسی» گفته‌اند که این ایده که گاز آفریقا می‌تواند بلافاصله جایگزین انرژی روسیه شود یک تصور اشتباه است. به عنوان مثال، سهمیه تولید ماهانه نیجریه در اوپک از ماه آوریل به ۱.۷۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافت، اما این کشور ماه‌ها برای رسیدن به سطح تولید تعیین شده نفت تلاش کرده است و اعلام کرده تمرکز فوری خود را بر تامین سهمیه فعلی قرار داده است.

سیلوا می‌گوید: «ما در حال حاضر حدود ۶۰۰ هزار بشکه ظرفیت خالی داریم، اما نیاز به سرمایه‌گذاری وجود برای تامین آن وجود دارد». به طور مشابه، «توفیک هاکار» مدیر اجرایی شرکت دولتی انرژی الجزایر سوناطراک پیشنهاد کرد که تولید بر تامین تقاضای رو به رشد بازار داخلی و تعهدات فعلی به مشتریان متمرکز خواهد شد.

با این وجود، در درازمدت تحریم‌ها علیه روسیه فرصتی را برای رهبران آفریقایی فراهم می‌سازند تا به سرعت در زیرساخت‌های مورد نیاز برای عرضه مقادیر قابل توجهی گاز آفریقایی به بازار‌های اروپایی سرمایه‌گذاری کنند.