بر اساس یک پژوهش جدید برخی ویژگی‌های خاص شخصیتی ممکن است عامل تعیین‌کننده‌ای در بروز آسیب‌های شناختیِ خفیف در سن بالا شوند. نتایج این پژوهش در مجله‌ی شخصیت و روانشناسی اجتماعی منتشر شده است (آوریل ۲۰۲۲).
پیش‌بینی شده است که در شخصیت‌های برون‌گرا و وظیفه‌شناس، احتمال آسیبِ شناختیِ خفیفْ کمتر و در افراد مبتلا به روان‌رنجوری احتمال زوالِ شناختی بالاتر باشد.
به گزارش فرادید به نقل از سی ان ان، تومیکو یونِدا دانشجوی فوق‌دکتری روانشناسی می‌گوید: ویژگی‌های شخصیتی بازتابِ الگو‌های نسبتاً پایدارِ تفکر و رفتار هستند که ممکن است در مجموع بر مشارکت فرد در رفتار‌های سالم و ناسالم و الگو‌های فکری در طول زندگی او اثر بگذارند.
پس مجموعِ تجربیات زندگی یک فرد احتمالاً با مستعد بودن او به بیماری‌ها یا اختلالات خاص ارتباط دارد مثلاً اختلال شناختی خفیف یا تفاوت‌های فردی در تواناییِ مقاومت در برابر تغییرات عصب‌شناختی مرتبط با سن.
در این پژوهش شخصیت‌ِ حدودِ ۲۰۰۰ نفر تحلیل شد که در یک مطالعه‌ی طولی روی بزرگسالان مسن‌تر شیکاگو که از سال ۱۹۹۷ آغاز شده بود مشارکت کرده بودند.
در این پروهش نقشِ سه ویژگی شخصیتی کلیدی یعنی وظیفه‌شناسی (باوجدان بودن)، برون‌گرایی، روان‌رنجوری بر نحوه‌ی مقابله‌ی مردم با زوال شناختی در سنین بالاتر (یا سالمندی) بررسی شد
روان‌رنجوری یک ویژگیِ شخصیتی است که بر چگونگی رویاروییِ فرد با استرس اثر می‌گذارد. رویکردِ افرادِ روان‌رنجور به زندگی توام با اضطراب، خشم و خودآگاهیست و این افراد معمولاً ناامیدی‌های جزئی را بطور ناامیدکننده‌ای طاقت‌فرسا یا تهدیدکننده می‌بینند.
افراد وظیفه‌شناس معمولاً سطوح بالایی از انضباط فردی دارند، سازمان‌یافته و هدفمند هستند، در حالی که برون‌گرا‌ها مشتاق زندگی و معمولاً جسور و اهل معاشرت هستند. احتمالِ ابتلا به اختلال شناختیِ خفیف در طول پژوهش در افرادی با نمره‌ی وظیفه‌شناسی بالا یا رتبه‌ی روان‌رنجوری پایین بطور قابل‌توجهی ضعیف بود
هر شش امتیاز اضافه‌ای که فردی در مقیاس وظیفه‌شناسی به دست می‌آورد با ۲۲ درصد ریسک کاهش‌یافته‌ی گذار از عملکرد شناختی نرمال به اختلال شناختی خفیف همراه بود به این معنا که یک فرد ۸۰ ساله با وظیفه‌شناسی بالا در قیاس با فردی که نمره‌ی وظیفه‌شناسی پایینی دارد دو سال بیشتر بدون مشکلات شناختی عمر می‌کند.
ظاهراً برون‌گراتر بودن و مشارکت‌های اجتماعیِ بیشتر یک سالِ بدونِ زوال عقل را به عمر فرد می‌افزاید به علاوه تواناییِ بهبود و بازگشتن به عملکرد شناختیِ نرمال را پس از تشخیص اختلال شناختی خفیف تقویت می‌کند و دلیل آن شاید معاشرت و اجتماعی شدن باشد.
با این حال، با افزایش سطوحِ روان‌رنجوری، خطرِ گذار به زوالِ شناختی هم افزایش می‌یابد: هر ۷ امتیاز اضافه در مقیاس همراه با ۱۲ درصد ریسک افزایش‌یافته بود به معنای از دست دادنِ حداقل یک سال از شناخت سالم!
این نخستین پژوهشی نیست که ارتباط بین شخصیت و عملکرد مغز را نشان می‌دهد. تحقیقات پیشین نشان داده است که افرادی که با آغوش باز از تجربیات زندگی استقبال می‌کنند، وظیفه‌شناس‌تر هستند و روان‌رنجوری کمتری دارند به لحاظ شناختی عملکرد بهتری در آزمون‌ها دارند و با گذشت زمان زوال شناختی کمتری را تجربه خواهند کرد.
