خزعلی که شب گذشته در برنامه‌ای تلویزیونی درباره حواشی ایجاد شده نسبت به سخنانش در دیدار اخیر خود با دختران دانش آموز روزه اولی مبنی بر اینکه "از الان برای تشکیل خانواده برنامه ریزی کنید"، اظهار کرد: این نیست که اگر بخواهیم حرکتی انجام دهیم بگذارند آرام برویم. اگر قطاری حرکت می‌کند باید منتظر سنگ‌ها باشد و اگر می‌خواهیم تحولی ایجاد کنیم باید بدانیم این ریل گذاری و تحول هزینه دارد وهزینه‌هایش را بپذیریم.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری درباره حواشی ایجاد شده نسبت به سخنانش در دیدار اخیر خود با دختران دانش آموز روزه اولی مبنی بر اینکه "از الان برای تشکیل خانواده برنامه ریزی کنید"، گفت: تحریف، تهمت و تقطیع در این سخنان وجود دارد و از داخل و خارج به شدت تلاش می‌کنند اقدامات این دولت را تحریف و تقطیع کنند.
به گزارش ایسنا، انسیه خزعلی که شب گذشته در برنامه‌ای تلویزیونی به منظور ارائه گزارش عملکرد معاونت امور زنان و خانواده دولت سیزدهم طی ۲۰۰ روز گذشته حاضر شده بود، درباره حواشی ایجاد شده نسبت به سخنانش در دیدار اخیر خود با دختران دانش آموز روزه اولی مبنی بر اینکه "از الان برای تشکیل خانواده برنامه ریزی کنید"، اظهار کرد: این نیست که اگر بخواهیم حرکتی انجام دهیم بگذارند آرام برویم. اگر قطاری حرکت می‌کند باید منتظر سنگ‌ها باشد و اگر می‌خواهیم تحولی ایجاد کنیم باید بدانیم این ریل گذاری و تحول هزینه دارد وهزینه‌هایش را بپذیریم. تعبیر آقای رئیس جمهوری این بود که زنان و خانواده مورد هجوم دشمن هستند و این حقیقتی است که دشمن برای اینکه نگذارد این حرکت پا گیرد و به جهان معرفی شود، سرمایه گذاری می‌کند.
وی با اشاره به حدیثی از حضرت علی (ع)، ادامه داد: حضرت علی (ع) می‌فرمایند که اگر حرفی بزنم می‌گویند حرص بر دنیا دارد و اگر حرفی نزنم می‌گویند ترسیده است. اکنون نیز هرچه ما انجام دهیم چیزی از آن در می‌آورند. در این سخنان تحریف، تهمت و تقطیع وجود دارد و از داخل و خارج به شدت تلاش می‌کنند اقدامات این دولت را تحریف و تقطیع کنند.
خزعلی تصریح کرد: دختران روزه اولی گفتند ما می‌خواهیم "سلیمانی" باشیم، ما به این دختران گفتیم شما هم می‌توانید "سلیمانی" باشید و هم پرورش دهنده "سلیمانی" باشید و باید در افق دور تمام جنبه‌ها و ابعاد وجودی خود را ببینید. تاکید کردیم جنبه‌های فردی خود را ببینید که این جنبه‌های فردی باید رشد کنند تا یک فرد به آن قله کمال خود برسد.
تاکید کردیم جنبه‌های فردی و خانوادگی و اجتماعی خود را ببینید و بهره‌مند شوید. همچنین باید در جامعه و خانواده به مزیت نسبی که دختران دارند و عنایتی که خدا به دختران کرده است تاکید شود. شغل مادری چیز کمی نیست، مادری با تولید مثل متفاوت است. مادری یک مقام مقدس است که می‌تواند تاثیر گذار باشد.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری در بخش دیگر سخنان خود با دادن این خبر که این معاونت در حال تدوین لایحه‌ای برای کودکان فاقد هویت است، گفت: در حال تدوین لایحه و ارائه آن به هیات دولت برای بچه‌ها و مادران بدون هویت هستیم. در استان‌های مختلف نظیر سیستان و بلوچستان، قم، یزد و خراسان با این امر مواجه هستیم. برخی از این مادران و کودکان از کشور همسایه و برخی ایرانی اما اسناد هویتی ندارند و همین امر موجب شده نتوانند از آموزش و بهداشت مناسب برخوردار شوند.
وی با بیان اینکه بخشی از امورات این مادران و کودکان بی هویت از طریق کمک‌های خیرین می‌گذرد، افزود: این لایحه در مراحل نهایی تدوین است و پس از آماده شدن آن را به هیات دولت ارائه می‌کنیم. این لایحه به گونه‌ای تدوین شده است که بتوانیم برای این مادران و کودکان راهکاری ارائه دهیم که اگر شناسنامه هم دریافت نکردند به گونه‌ای شناسایی شوند و به آنها کد داده شود و تحت پوشش قرار گیرند. این کار بین دستگاهی است و طبیعتا پس از اینکه این لایحه به دولت رود دستگا‌های مختلف باید درباره آن نظر دهند.
خزعلی همچنین در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اقدامات این معاونت در راستای "عدالت جنستی"، توضیح داد: عدالت را چطور معنی می‌کنیم؟. آیا عدالت را تساوی می‌دانیم؟، آیا عدالت را انصاف می‌دانیم؟، یا عدالت را تناسب می‌دانیم؟، همه این‌ها می‌تواند معنی شود. من معتقدام هر کدام از این معانی می‌تواند جای خود را داشته باشد و معنی شود. برخی جا‌ها وقتی شرایط مساوی است عدالت واقعا "تساوی" است. جا‌هایی عدالت باید به "انصاف" معنی شود چراکه شرایطی را در طرف مقابل می‌بینم که انصاف حکم می‌کند متفاوت عمل کنیم یا متناسب با شرایط فیزیولوژی، کاری و موقعیتی که در آن قرار گرفته باید حکم کنیم و عدالت را باید با این سه وجه ببینم.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری با بیان اینکه مشکلی که در نگاه لیبرالی و غربی وجود دارد این است که تنها تساوی زن مرد و وجه کمی را می‌بینند و به مسائل کیفی و ویژگی‌های منطقه، آداب و رسوم، اعتقادات و شرایط خاص توجه نمی‌کنند، درباره شاخص‌های عدالت جنسیتی مصوب دولت قبل نیز افزود: این شاخص‌ها در ۸ محور اصلی، ۲۵ مولفه و ۱۷۷ شاخص که زیر شاخه‌های این ۱۷۷ شاخص تا ۵۰۰ تا هم میرسد، تدوین شده است. عمدتا این شاخص‌ها کمی هستند و همین کمی بودن باعث می‌شود در تحلیل بِلنگند. به دلیل اینکه بسیاری از موارد به گونه‌ای تنظیم شده که گزارش گیری از این شاخص‌ها سخت است. خیلی از دستگاه‌ها همکاری لازم را ندارند و خیلی‌ها می‌گویند برای این شاخص‌ها ما نیاز به بودجه و اعتبار داریم.
وی ادامه داد: نهایتا مجموعا تمام دستگاه‌ها ۶۰ درصد گزارش این شاخص‌ها را به ما داده اند، اما تحلیل درستی نمی‌توان روی آن گذاست. تعداد فارغ التحصیلان و تعداد بیکاران و ... (آمار‌های مربوط به این شاخص‌ها) باید با شرایط و با موقعیت و با انصاف سنجیده شوند. اینکه فقط آمار را کنار هم بگذاریم و بگوییم برابری وجود دارد یا خیر قابل تحلیل است؟. برابری با عدالت جنسیتی فرق می‌کند.
خزعلی همچنین با اشاره به تاکید خود بر "عدالت فراگیر"، یادآور شد: اینکه ما عدالت فراگیر را مطرح کردیم به این علت است که فقط نمی‌خواهیم به دو جنس نگاه کنیم و نگاه به این باشد که جنس زن و مرد برابر شده‌اند یا خیر؟، حتما باید عدالت خانواده و حتی کودکان خانواده را فراگیرد تا جامع باشد. البته عدالت جنسیتی به طور خاص جزو وظایف معاونت است و باید در دستور کار باشد.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که طی ۲۰۰ روزی که مسئولیت معاونت امور زنان و خانواده را بر عهده داشته اید، چه اقداماتی انجام داده‌اید؟، به شرح اقدامات این معاونت پرداخت و اظهار کرد: در همان روز‌های اولیه استقرار دولت بحث منع دادن کارنامه دانش آموزان به مادران پیش آمد که با دستور رئیس جمهوری آیین نامه آن اصلاح شد. از جمله اقدامات ما در این راستا دورکاری مادران دارای فرزند زیر شش سال در ایام پاندمی کووید ۱۹ بود که می‌تواند پس از آن نیز ادامه یابد، اما لازمه‌اش همکاری مدیران است. امیدوارم مدیران اجرایی دستگاه‌ها شرایط خانم‌های دارای فرزند زیر شش سال را درک کنند و در مشاغلی که امکان دورکاری در آنها هست، همکاری کنند.
به گفته خزعلی، تدوین چشم انداز و ماموریت معاونت امور زنان، فعالیت ستاد ملی زن و خانواده و بازآرایی ساختارها، تدوین طرح‌هایی در ارتباط با اشتغال بانوان و آسیب‌های متوجه خانواده از جمله طلاق، تدوین برنامه‌ای برای مشاوره رایگان زوجین در سال‌های اول ازدواج، ارتقاء ساختار و جایگاه مشاورین امور زنان دستگاه‌ها و تشکیل و فعالیت شورای فقهی و حقوقی در معاونت امور زنان و خانواده بخشی از اقدامات ۲۰۰ روزه این معاونت در دولت سیزدهم است.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری همچنین این خبر را هم داد که شورای فقهی حقوقی این معاونت در صدد تدوین و تصویب لایحه‌ای درباره بحث اختیارات حاضن است.
به گفته خزعلی، آسیب زدایی در بخش‌های مختلف و در استان‌ها از جمله آسیب اعتیاد، فرار از منزل، خودکشی و زنان زندانی مورد توجه این معاونت است.
وی درباره زندانیان زن نیز تاکید کرد: قاچاق و اعتیاد برخی از این زندانیان را گرفتار کرده و البته تعداد زندانیان زن بسیار کم است، اما همین مقدار هم برای ما زیاد است و باید به‌صورت جدی پیگیری شود. در صدد هستیم زمینه آزادی زندانیان غیر عمد را با کمک خیرین فراهم کنیم. در این زمینه برای پشتیبانی خانواده‌ها و زندانیان زن آسیب دیده با کمک خود زنان و با همکاری بانوان خیر طرح "زنان برای زنان" را داریم که بحث آن فقط مسائل اقتصادی و مالی نیست. بلکه طی آن، زنان برای "تکفل فرهنگی" گرفتن این زندانیان و خانواده‌هایشان اعلام آمادگی می‌کنند تا از این‌ها آسیب زدایی شود.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری همچنین به "طلاق" به عنوان یک "مساله جدی" نیز اشاره کرد و با بیان اینکه آمار طلاق به شدت بالا رفته است، این را هم گفت که این معاونت وظیفه دارد برای انس خانواده‌ها و مشاوره‌های قبل، حین و پس از ازدواج تلاش کند.
وی در ادامه درباره عوامل موثر در افزایش طلاق، افزود: بخشی از عموامل طلاق به مسائل اقتصادی باز می‌گردد؛ اما بخش مهمی از آن اجتماعی و فرهنگی است و ما با کار کردن بر این امر به خصوص در دوره‌های مدرسه و دانشگاه می‌توانیم ذهنیت گرمی و محبت و ساختار یک خانواده صمیمی را در بین بچه‌هایی که هنوز تشکیل خانواده نداده‌اند و در آینده می‌خواهند تشکیل خانواده دهند، ایجاد کنیم.
وی در بخش دیگر این گفتگو در پاسخ به این سوال که به نظر شما مهم‌ترین دغدغه‌ای که زنان و خانواده در جامعه ایران دارند چه است؟، عنوان کرد: در مجموع دغدغه تمام زنان مسائل فرهنگی است، اینکه جایگاه و موقعیت و شرایط آنها دیده و درک شود. به نسبت طبقات مختلف ممکن است درخواست‌ها متفاوت باشد، شاید کارمندان نگاهشان این باشد که عدم تعادل بین کار بیرون از خانه و داخل خانه را دولت پوشش دهد، اما بخشی از جامعه زنان سرپرست خانوارند که رسیدگی به وضعیت آنها تکلیف ما در قانون است.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری درباره مشکلات زنان سرپرست خانوار توضیح داد: از جمله مشکلات جدی این است که تعداد این‌ها به علت کم شدن ازدواج و تجرد قطعی افزایش یافته است، تعداد این زنان در برنامه ششم توسعه سه میلیون و خورده‌ای دیده شده که حدودا یک میلیون و ۲۰۰ زن سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امدادند و ما باید برای باقی این زنان پوشش دهی داشته باشیم. تعداد خود سرپرست‌ها افزایش یافته و این دغدغه است چراکه عدم مسئولیت پذیری بخشی از جامعه را نشان می‌دهد. از سوی دیگر نشان دهنده گسترش فردگرایی و بالا رفتن طلاق و کم شدن ازدواج است که زنگ خطری است که باید جدی گرفته شود. باید برنامه‌ای برای بازگشت هویتی و نگاه خانواده محوری را مد نظر قرار دهیم.
خزعلی همچنین در بخش دیگر سخنان خود درباره توجه سند تحول به موضوع زن و خانواده، ادامه داد: سند تحول در حوزه زنان و خانواده نگاه تحول گرایانه دارد. در این سند، زنان پیشرو و پیشران هستند به جای اینکه حمایت پذیر باشند. این سند زمینه نشان دادن توانمندی زنان را فراهم می‌کند تا این امکان برای زنان فراهم شود که هویت اسلامی ایرانی و الگوی سوم زن را به جامعه ارائه دهند و بحث‌های خوبی برای جمعیت و خانواده و به طور خاص زنان دارد. بانوان را به عنوان کسانی که می‌توانند حرکت ساز و تحول آفرین باشند مطرح کرده است و به الگو بودن آنها برای جهان اشاره کرده است.
وی با اشاره به بند "ت" ماده ۸۰ قانون برنامه ششم توسعه، ادامه داد: مطابق این بند باید برنامه جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار توسط معاونت تهیه و به تصویب مجلس رسیده و اجرایی می‌شد که به علل مختلف در سال‌های گذشته به تعویق افتاد و تا آخر دولت قبل نیز به تصویب مجلس نرسیده و اجرایی نشده است. برای رفع نقص‌های این برنامه جامع، طرحی شروع شده که اواخر کار خود را طی می‌کند و می‌توانیم به زودی آن را به مجلس ببریم. در این طرح توانمندسازی در جنبه‌های مختلف و نه فقط جنبه شغلی در نظر گرفته شده است. برخی از این زنان سرپرست خانوار در جنبه‌های حقوقی و فرهنگی و اجتماعی و می‌توانند خودشان حلقه‌های میانی باشند و کمک کننده زنان دیگر باشند تا این توانمندی را به دست آورند. برخی از این زنان کارآفرین اند و از آنها برای پشتیبانی زنان دیگر کمک می‌گیریم چراکه این کار باید به صورت شبکه‌ای انجام گیرد.
به گفته معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری، این معاونت در حوزه کارآفرینی، کسب و کار‌های پایدار خانواده محور را راه اندازی کرده است که وارد مرحله اجرای شده است.
وی افزود: برای کارآفرینی زنان منتظر آماده شدن طرح جامع نماندیم چراکه تا تصویب این طرح در مجلس و تبدیل به قانون زمان می‌برد. در این راستا برای زنان سرپرست خانوار خانوار تمام استان‌هایی که سفر کرده ایم اعتباری دیده شده و مشغول به کار شده اند و کارآفرینان آنها را تحت پوشش قرار داده اند.
وی در میان سخنان خود با بیان اینکه تصویب هر قانونی مراحل سختی را طی می‌کند، به لایحه "حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت" به عنوان نمونه‌ای از مراحل سخت تصویب قانون و زمان بر بودن آن نیز اشاره کرد و گفت: تصویب هر قانونی مراحل سختی را طی می‌کند، نظیر لایحه "حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت" که ۱۰ سال است به نتیجه نرسیده و در مجلس است. با اینکه این لایحه با قید دو فوریت در مجلس است، اما نمی‌دانیم کار تصویب چقدر طول می‌کشد.
درصد تجرد در روستا‌ها بیشتر از شهر است
خزعلی با اشاره به تجرد متولدین دهه ۶۰، در بخش دیگر سخنان خود تصریح کرد: از جمله مسائلی که فرزندآوری را با مخاطره مواجه می‌کند، متولدین دهه شصت هستند که اگر در سال‌های آینده ازدواج نکنند ممکن است دوره فرزندآوری آنها از دست برود. از این رو امتیازاتی را برای زوجین دهه ۶۰ روستایی در نظر گرفتیم، چراکه در این زمینه روستا‌ها وضعیت بدتری نسبت به شهر‌ها دارند و درصد تجرد آنها بیشتر از شهر است. درصد تجرد روستا‌ها ۱۲ در هزار و درصد تجرد شهر‌ها ۵ در هزار است چراکه آقایان روستا به شهر‌ها مهاجرت کرده و در شهر ازدواج می‌کنند و تعداد دختران مجرد در روستا بیشتر است.
وی با اشاره به تسهیلات پرداختی برای ازدواج زوجین متولد دهه ۶۰ روستایی، در سال ۱۴۰۰، گفت: امیدواریم با هماهنگی با دستگاه‌ها بتوانیم در سال ۱۴۰۱ نیز این تسهیلات را داشته باشیم. از سوی دیگر از جمله اقدامات ما برای حمایت از فرزندآوری دادن زمین به خانواده‌های صاحب چهارقلو و بیشتر بود که در سال ۱۴۰۰ تعداد این‌ها ۲۶ خانواده بود. در این راستا مکاتبه کرده ایم، اما اجرای آن با وزارت مسکن است. خانواده چهار قلو‌ها با آمدن چهار فرزند دچار شوک اقتصادی می‌شوند و اکثرا از طبقات محروم هستند که گاهی هزینه آنها از خیرین تامین می‌شود. اکثریت این‌ها فاقد مسکن هستند و دادن زمین یا مسکن آرامش خاطری به آنها می‌دهد که سعی می‌کنیم در این راستا خانواده سه قلو‌ها را در ۱۴۰۱ در دستور کار قرار دهیم.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری در بخش دیگر سخنان خود در پاسخ به سوالی مبنی بر فعالیت این معاونت در حوزه بین الملل، با بیان اینکه متاسفانه وضعیت زن ایرانی به گونه دیگری در دنیا معرفی شده و این تبادل با سایر کشورها می‌تواند وضعیت زن ایرانی را به گونه‌ای که هست به سایر کشورها آشنا کند، یادآور شد: در نشست کمیسیون مقام زنان در نیویورک، با حدود ۱۶ کشور ملاقات داشتیم که از ارتباط با ایران استقبال کردند. در ضیافت شامی که معاون زنان قطر ترتیب داده بود همراه با کشور‌هایی که در آن ضیافت شرکت کردند قرار شد گروه "ضد فساد" را تشکیل دهیم تا این گروه بتواند برخی نیاز‌های زنان را تامین و در مجامع بین المللی مسائل را پیگیری کند. در بخش اداری در تمام کشورها فساد‌های اخلاقی وجود دارد که ما بسیار کمتر از سایر کشورها با این فساد مواجه‌ایم، اما خیلی از کشورها، از این مساله رنج می‌برند.
خزعلی ادامه داد: در بخش بین المللی کارگروه "آیورا" و توانمندسازی زنان به ایران سپرده شد که برای آن برنامه ریزی کردیم و آن را از استرالیا تحویل گرفتیم. تعهد نامه‌ها و قوانین را بومی کردیم و بخش بین الملل ما با کشور‌های مختلفی در این راستا رایزنی کرد تا بتواند آیین‌نامه و تعهدنامه را مطابق ارزش‌های خود تنطیم کنیم که توانستیم موافقت همه را بگیریم و آن را تصویب کردیم که کار راحتی نبود. تاکید داریم این آموزش و توانمندسازی توسط خود زنان برای زنان انجام شود.
وی در پایان سخنان خود شرکت در مجامع بین المللی را برای تصحیح تصویر مخدوش زنان ایرانی را بسیار موثر دانست و تاکید کرد: شرکت در مجامع بین‌الملی و پاسخ دادن به سوالات و شبهات در این راستا موثر است، برای مثال در نشست کمیسیون مقام زن مسئول اجرایی سازمان ملل چند شبهه بابت تساوی زنان و مردان را مطرح کرد، توضیحاتی به او ارائه دادیم که توضیحات ما را قبول کرد و گفت معتقدم نباید تمام افراد را یکپارچه دید و گفت قائل به چند جانبه گرایی هستم و باید آداب و رسوم و سنت‌ها و فرهنگ بومی مناطق در این امر دیده شود؛ بنابراین شرکت در این مجامع و صحبت کردن و منطق و دلیل آوردن برای این شبهات می‌تواند این افراد را قانع کند.
