آیا سرطان بیماری ژنتیکی است؟

محققان دانشگاه آلبرتا در مطاله اخیرشان اظهار کرده‌اند که سرطان یک بیماری کاملا ژنتیکی نیست.

به گزارش ایسنا و به نقل از اس اف، آیا واقعا ژن‌های خانواده شما می‌توانند تعیین کننده این موضوع باشند که شما به سرطان مبتلا می‌شوید یا خیر؟ اخیرا گروهی از محققان دانشگاه آلبرتا به صورتی دقیق‌تر و جامع‌تر به انجام تحقیقات در این باره پرداخته‌اند.

نویسندگان این مطالعه اظهار کرده‌اند، در حالی که گسترش سرطان بدون شک به ژن‌های فرد مرتبط است عوامل محیطی و متابولیک دیگری نیز در این امر نقش دارند.

"دیوید ویشارت" (David Wishart) استاد دانشکده علوم زیستی و علوم محاسباتی دانشگاه آلبرتا اظهار کرده تقریبا تمام نظریه‌های رایج در مورد منشا سرطان را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد: ژنتیکی، محیطی یا متابولیک.

تئوری‌های سرطان ژنتیکی بر روی ژنوم افراد (مجموعه مشخصی از دستورالعمل‌های ژنتیکی که هر فرد با آن متولد می‌شود) متمرکز است، در حالی که نظریه‌های محیطی بر روی اکسپوزوم/مواجهه کلی (هر چیزی که یک فرد در طول زندگی خود در معرض آن قرار می‌گیرد) تمرکز دارد. در نهایت، رویکرد‌های متابولیک به سرطان، متابولوم را تجزیه و تحلیل می‌کنند. متابولوم نیز تمام محصولات جانبی شیمیایی مرتبط با فرآیند متابولیسم است.

از این سه، رویکرد متابولیک کمترین توجه به آن شده است و تحقیقات چندانی درباره آن انجام نشده است. نویسندگان مطالعه بر این باورند که هر سه (ژنوم، اکسپوزوم و متابولوم) با هم کار می‌کنند و با ایجاد و رشد سرطان، یک حلقه بازخوردی تشکیل می‌دهند.

علاوه بر این، طبق داده‌های مربوطه سرطان‌های ارثی تنها پنج تا ۱۰ درصد از کل سرطان‌های تشخیص داده شده را تشکیل می‌دهند. باقی سرطان‌ها توسط عوامل مرتبط با اکسپوزوم که جرقه جهش‌های ژنتیکی را ایجاد می‌کنند، ظاهر می‌شوند.

به نظر می‌رسد متابولوم برای فرآیند توسعه سرطان حیاتی است. سلول‌های سرطانی جهش یافته از نظر ژنتیکی در واقع توسط متابولوم مخصوص سرطان حفظ و پشتیبانی می‌شوند.

پروفسور ویشارت در این باره گفت: سرطان ژنتیکی است، اما اغلب خود جهش کافی نیست. سرطان با توسعه و گسترش در بدن، محیط خاص خود را ایجاد می‌کند و متابولیت‌های خاصی را ایجاد می‌کند. همین موضوع سبب شد تا سرطان به عنوان یک اختلال متابولیک واقعا مهم شناخته شود.

درک کردن بهتر سرطان و دریافتن این موضوع که سرطان یک بیماری چندوجهی است ممکن است در آینده به توسعه درمان‌های موثرتری بی‌انجامد.

برای مثال، در حال حاضر دانشمندانی که صرفا بر دیدگاه ژنتیکی سرطان تمرکز می‌کنند، در حال تجزیه و تحلیل جهش‌های خاص هستند. با این حال، یک مشکل وجود دارد. تقریبا هزار ژن وجود دارد که با جهش می‌توانند سرطانی شوند.

معمولا برای رشد سرطان باید دو جهش مختلف در این سلول‌ها رخ دهد. بنابراین، این بدان معناست که به معنای واقعی کلمه یک میلیون جفت جهش مهم وجود دارد. محققان می‌گویند که این چنین موضوعاتی باعث می‌شود تلاش‌ها بی پاسخ بمانند.

با این حال، اگر دانشمندان سرطان را از منظر متابولیک‌تری تجزیه و تحلیل کنند، تنها چهار نوع متابولیک اصلی برای انتخاب وجود دارد. این بدان معناست که پزشکان می‌توانند نوع متابولیک یک بیمار سرطانی را بسیار ساده‌تر تعیین کنند و بلافاصله بهترین درمان سرطان ممکن را برای آن بیمار خاص انتخاب کنند.

در مجموع، پروفسور ویشارت خاطرنشان کرد که پزشکان هنوز به انواع روش‌های درمانی برای درک سرطان نیاز دارند. علاوه بر این، درک بهتر متابولوم و نقش آن در حلقه بازخوردی سرطان ضروری است.

یافته‌های این مطالعه در مجله "Metabolites" منتشر شده است.