کدام واکسن‌های کرونا برای دُز چهارم مناسب‌ترند؟

دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید۱۹ با اشاره به عوامل موثر در تعیین نوع دز چهارم واکسن کرونا، گفت: اینکه قبلا چه واکسنی را تزریق کردیم، برای تصمیم‌گیری درباره نوع واکسن یادآور کرونا مهم است، اما مهمتر از آن این است که اکنون چه واکسنی در دسترس‌مان است.

دکتر مسعود یونسیان در گفتگو با ایسنا، درباره نوع واکسنی که باید به عنوان دز یادآور واکسن کرونا تزریق شود، گفت: باید توجه کرد که هیچ کجای دنیا واکسن متناسب با این ساب‌واریانت فعلی را ندارند. اگر واکسن متناسب با این ساب‌واریانت وجود داشت، طبیعتا بهترین انتخاب بود و اساسا شاید مقرون به صلاح هم نباشد که قرار باشد چنین واکسنی را بسازند. زیرا ممکن است تا زمان انجام مطالعات آن، واریانت دیگری بروز کند. در حال حاضر گزارش شده که در هند ساب‌واریانتی با عنوان BA.۲.۷۵ شناسایی شده و نمی‌دانیم رفتار آن چگونه خواهد بود؛ بنابراین واکسن‌هایی که به طور اختصاصی برای هر واریانت یا ساب‌واریانت ساخته شده باشند، به نظر می‌رسد که یک ایده‌آل دور از دسترس است.

مولفه‌های مهم در تعیین نوع دز چهارم واکسن کرونا

وی افزود: درباره اینکه چه واکسنی را برای دز چهارم، تزریق کنیم، باید توجه کرد که این موضوع مولفه‌های متغیری دارد؛ یکی اینکه چه واکسنی را به عنوان دو دز اول تزریق کردیم، نکته دوم اینکه چه واکسنی را در دسترس داریم. در هر کشور بر اساس واکسن‌هایی که در اختیار دارند، دستورالعمل‌شان را تدوین می‌کنند. در کشور ما که بیشتر به واکسن‌های ساخت داخل دسترسی داریم، پروتکل‌ها بر این اساس تدوین می‌شود.

یونسیان با بیان اینکه بنابراین شواهد علمی در دنیا برای دز یادآور به صورت متقن نیست، ادامه داد: نکته اول که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که تقریبا در همه مواردی که دُزهای یادآور متفاوت با دُزهای اولیه تزریق کردند، منجر به پاسخی برابر یا بهتر از این شده که از همان واکسن استفاده کنند. نکته دوم این است که در عین حال توصیه می‌کنند که اگر قرار است، از واکسن‌های متفاوت برای دز یادآور استفاده شود، با اینکه همه واکسن‌ها نمره قبولی را آوردند، اما از آنجایی که کارایی واکسن‌ها متفاوت است، توصیه شده که واکسنی که به عنوان یادآور تزریق می‌شود، از پلتفرمی باشد که کارایی بالاتری داشته باشد، در غیر این صورت همان واکسن قبلی را تزریق کنند. به عنوان مثال اگر کسی دو دُز واکسن آسترازنکا تزریق کرده است برای دز یادآور باید سراغ واکسنی رود که کارایی بالاتر یا هم‌سطح خودش دارد مثلا به سراغ پاستوکووک برود.

واکسیناسیون علیه کرونا را به تاخیر نیندازید

وی گفت: نکته آخر هم این است که ما چه واکسن‌هایی را در اختیار داریم. شاید ایده‌آل این باشد که روی فلان واکسن، واکسن دیگری را تزریق کنم، اما زمانیکه وجود ندارد، بنابراین می‌روم واکسن دیگری تزریق می‌کنم. بر این اساس ما به دلیل یک ایده‌آل که البته خیلی هم شواهد متقن علمی پشت آن نیست، نباید تزریق واکسن را به تاخیر اندازیم؛ بنابراین در مجموع باید توجه کرد که بهترین واکسن برای دز یادآور، واکسنی است که در سریع‌ترین فرصت در اختیار ما قرار گیرد.

یونسیان گفت: باید توجه کرد که کسی که قبلا یک یا دو دُز واکسن تزریق کرده، اگر اکنون واکسن یادآور را تزریق کند، در عرض کمتر از دو هفته ایمنی‌اش تقویت می‌شود و می‌تواند در همین موج جلوی شدت بیماری و مرگ را بگیرد، اما کسی که اصلا واکسن تزریق نکرده و تازه بخواهد واکسیناسیون را انجام دهد، ممکن است در این موج واکسن خیلی به او کمک نکند. زیرا تا زمان تزریق دز اول و دوم و ایجاد ایمنی، زمان چند هفته‌ای نیاز است، اما به این افراد هم توصیه می‌کنیم که واکسن را تزریق کنند؛ زیرا هم تا حدودی تاثیرات مثبت این موج را خواهند دید و در عین حال کسی تضمین نکرده که موج دیگری در پیش نباشد؛ بنابراین ضمن اینکه وزارت بهداشت اعلام کرد که سبد نسبتا متنوعی از واکسن‌ها را ارائه کردند، اما اگر به هر دلیلی واکسنی را که مطلوب‌مان است، در اختیار نداریم، واکسنی را که در اختیار است، تزریق کنیم. در شرایط فعلی «زمان» از «نوع واکسن» تعیین کننده‌تر است.

وی تاکید کرد: امروز نیازمند تقویت واکسیناسیون‌مان هستیم، نه یک ماه دیگر؛ بنابراین هرچند اینکه قبلا چه واکسنی را تزریق کردیم، برای تصمیم‌گیری درباره نوع واکسن یادآور مهم است، اما مهمتر از آن این است که اکنون چه واکسنی در دسترس‌مان است؛ بنابراین اگر امکان انتخاب داشته باشیم، واکسنی را به عنوان دز یادآور تزریق می‌کنیم که کارایی بالاتری نسبت به واکسن قبلی داشته یا همان واکسن را تزریق کنیم و اگر امکان انتخاب نبود، هر واکسنی که در دسترس بود، تزریق می‌کنیم. باید توجه کرد که همه واکسن‌ها کارایی دارند و تزریق واکسن بسیار موثر خواهد بود.