فرارو- در کانیاما یک سکونتگاه برنامه ریزی نشده در پایتخت زامبیا دو کودک در حالی که یکدیگر را به چالش میکشند تا کیسهای پلاستیکی را از دم یک موش مرده عبور دهند جیغ میکشند. یک کودک نوپای دیگر به تماشای آنان نشسته و در حال جویدن یک حلبی دندانه دار و خالی است.
به گزارش فرارو به نقل از دیلی تلگراف، اواسط صبح است و بچهها همراه با دهها تن از همسالان شان باید در مدرسه باشند. تحصیل در این کشور در جنوب آفریقا رایگان است، اما بیش از یک میلیون نفر به کلاس درس نمیرسند. یک دختر نه ساله به پاهای برهنه خود نگاه میکند. او به خبرنگار "دیلی تلگراف" میگوید:" خانواده ام نمیتوانند هزینه کفشها را بپردازند. برای رفتن به مدرسه به کفش نیاز دارید".
در "لوساکا" در مسیری که با خودرو سی دقیقه دورتر از آنجاست تجار و گردشگران بین المللی حضور دارند که برای تورهای سافاری و تماشا و عکسبرداری از مناظری مانند آبشار ویکتوریا سفر کرده اند.
زامبیا یکی از بالاترین نرخهای نابرابری در جهان را دارد. تخمین زده میشود که ۵۸ درصد از ۱۸ میلیون زامبیایی زیر خط فقر زندگی میکنند. این رقم در کشورهای جنوب صحرای آفریقا ۴۱ درصد است.
بر اساس گزارش یونیسف، ۳۵ درصد از کودکان زامبیا به دلیل تغذیه ناکافی دچار کمبود رشد میشوند و ۲۹ درصد از زنان ۲۰ تا ۲۴ ساله در کودکی ازدواج کرده اند که یکی از بالاترین نرخهای ازدواج دختران در سنین پایین در آفریقا محسوب میشود.
"توئیوه سیواله" اقتصاددان سیاستگذاری در مرکز رشد بین المللی میگوید:"در زامبیا اساسا یک طبقه متوسط در حال ظهور وجود دارد که میتواند به مشاغل رسمی و خوب دسترسی پیدا کند و احتمالا ۱۰ درصد جمعیت آن کشور را شامل میشود و بقیه جمعیت زامبیا از طریق کشاورزی زنده میمانند. تفاوت در استانداردهای زندگی کاملا فاحش و بسیار وحشتناک است".
در گزارشی که سال گذشته منتشر شد بانک جهانی اعلام کرد که در فاصل سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ میلادی هرگونه رشد اقتصادی زامبیا تنها به نفع خانوادههای ثروتمند بوده و فقیرترین خانوارهای روستایی از نظر درآمدی و کیفیت زندگی در وضعیتی "عقب مانده" به سرمی برند. به گفته آن نهاد عوامل زیادی در افزایش شدید نرخ فقر نقش داشته اند از جمله سالهای متوالی خشکسالی شدید و تشدید بحران بدهی.
با این وجود، بخشی از نابرابری نیز ناشی از شکوفایی صنعت استخراج از معادن است. سیواله میگوید که سود حاصل از استخراج مس به فقیرترین افراد جامعه به ویژه آنهایی که در مناطق روستایی زندگی میکنند نمیرسد و در نقاطی که آن صنعت رونق یافته نرخ نابرابری نیز با افزایش همراه بوده است.
سیواله میگوید:"بخش معدن ۳۰ درصد از درآمد زامبیا را تامین میکند. این درآمد به بودجه عمومی وارد میشود، اما دولت زامبیا میتواند اقدامات بیش تری برای هدف و اولویت قرار دادن سیاستگذاریها در قبال فقیرترین افراد و رهایی مردم از فقر انجام دهد".
در کانیاما نرخ فقر و بیکاری به طور خاص بالاست. تقریبا ۴۰۰۰۰۰ نفر در خانههای کوچک یک طبقه انباشته شده اند و به طور میانگین ۳۷ خانواده از یک توالت استفاده میکنند.
"مرسی" افسر ارتقای سلامت میگوید:"ما در ماه آوریل در اینجا دو خواهر و برادر شش ساله مبتلا به وبا داشتیم. آنان به شدت بیمار بودند. ما موارد ابتلا به اسهالهای غیر خونی زیادی داشتیم که ناشی از آلودگی آب و بهداشت ضعیف بودند. نوزادان میمیرند. بدن آنان برای زنده ماندن بیش از اندازه کم آب است".
تخمین زده میشود که صدها کودک در آنجا به مدرسه نمیروند و به دنبال آن بیکاری یک معضل اساسی محسوب میشود.
"جان" یک ساکن بومی ۶۵ ساله در آنجا میگوید:"زندگی قدری دشوار است. اکثر مردم به تجارت و فروش در بازار وابسته هستند. اما بسیاری از مردم کاری برای انجام دادن ندارند. هیچ شغل رسمیای وجود ندارد.
در نتیجه، جوانان شروع به خرید و فروش مواد مخدر میکنند و برخی از آنان خود به دلیل سوء مصرف بیش از اندازه مواد مخدر فوت میکنند".
او میافزاید:"شیوع کرونا بر ناراحتیهای ما افزود. اکثر مردم به دلیل این که پول کافی نداشتند از کار بیکار شدند. آنان شروع به انجام کارهای بد برای کسب درآمد کردند".
گروهی از مردان جوان که مست کرده اند میگویند:"ما میتوانیم اعضای بدن ات را بفروشیم. در همین حال، بسیاری از کودکان فقیرتر که به مدرسه میروند آموزش کافی را دریافت نمیکنند.
به گفته "جو بورن" مدیر ارشد فنی مشارکت جهانی برای آموزش در حال حاضر یک کودک زامبیایی که در سن چهار سالگی مدرسه را شروع میکند به طور متوسط هشت سال تحصیل میکند، اما تنها پنج سال آموزش میبیند.
او میگوید:" کودکی زامبیایی که در سال ۲۰۲۰ میلادی متولد شده باشد در صورت دریافت آموزش کامل و سلامت کامل تنها ۴۰ درصد بازدهی خود را خواهد داشت". بانک جهانی ماه گذشته زامبیا را به عنوان کشوری با درآمد متوسط پایین طبقه بندی کرد و اشاره داشت که نسبت درآمد متوسط پایین آن کشور کاهش یافته است.
در آن فهرست نام لبنان نیز دیده میشد. سیواله میگوید که قرار گرفتن زامبیا در چنین جایگاهی در رتبه بندی ناشی از سوء مدیریت اقتصاد کلان دولت قبلی است.
او میافزاید:" در طول هشت تا ده سال گذشته، وضعیت اقتصاد کلان بدتر شد. دولت پیشین زمانی که زامبیا به عنوان کشوری با درآمد متوسط پایین در فاصله سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ میلادی طبقه بندی شد وامهای زیادی را دریافت کرد. این وامها به دولت امکان دسترسی به بازارهای مالی را داد. آنان وام گرفتند، اما برنامه ریزی درستی برای نحوه بازپرداخت نداشتند. تورم افزایش و نرخ ارز کاهش یافت و کالاها و خدمات گرانتر شدند".
بسیاری از کارشناسان از جمله "سیواله" معتقدند که دولت تازه تحت ریاست "هاکاینده هیچیلما" که خود از ثروتمندترین مردان زامبیا محسوب میشود در حال پیشرفت برای تغییر وضعیت در مخمصه قرار گرفته زامبیا است.
او در بدو در قدرت قرار گرفتن گفت مقادیر "هولناک" پولی را کشف کرده که به سرقت رفته و نسبت به فساد هیچ گونه تحمل و چشم پوشی را از خود نشان نخواهد داد. از زمان قدرت گیری او هتلها و بالگردهای زیادی در جریان مبارزه علیه فساد توقیف شده اند.
یک آژانس گردشگری در زامبیا میگوید که اکنون به شدت در حال بازاریابی برای جذب گردشگر به آن کشور است. پیش از شیوع کرونا بیش از یک میلیون گردشگر از زامبیا بازدید میکردند که ۳.۵ درصد از تولید ناخالص ملی را تشکیل میداد. هفته گذشته دولت زامبیا ۱.۶ میلیارد دلار وام چین را در در تلاش برای کنترل بدهی خود لغو کرد.
سیواله میگوید:" زامبیا با انتخاب دولت جدید در مسیر مثبتی قرار دارد". با این وجود، او هشدار داد که حتی اگر چنین سیاستهایی امروز اجرا شوند دههها به طول خواهد انجامید تا فقیرترین افراد از فقر خارج شوند.
او میافزاید:"مسئله کماکان اعمال سیاستهایی است که از فقرا حمایت کنند. زمانی که به نحوه کاهش نرخ فقر در طول زمان نگاه میکنم این موضوع در طول دههها محقق شده است. بله، زمان زیادی به طول خواهد انجامید".