داستان پرواز یک «قلب»؛ چرا بالگرد وسط بزرگراه ارتش فرود آمد؟

قلب جوان یزدی که بر اثر سانحه رانندگی دچار مرگ مغزی شده بود در عملیاتی پیچیده در کمتر از ۳ساعت با هواپیما، بالگرد و آمبولانس از یزد به تهران منتقل و به بیمار نیازمند پیوند زده شد. این عملیات نفس گیر در شرایطی اجرا شد که فرود بالگرد حامل قلب در وسط بزرگراه ارتش تعجب شهروندان را برانگیخت.

به گزارش همشهری، صاحب این قلب، جوانی ساکن شهر یزد بود که چند روز قبل در جریان یک تصادف رانندگی به‌شدت آسیب دید و وقتی به بیمارستان منتقل شد، پزشکان اعلام کردند که سطح هوشیاری او پایین است.

هرچند تیم پزشکی تلاش‌های زیادی برای نجات این جوان انجام دادند، اما سرانجام او دچار مرگ مغزی شد. این حادثه تلخ مرد جوان در شرایطی رقم خورده بود که هنوز قلبش می‌تپید و سایر ارگان‌های بدنش نیز کار می‌کرد.

در این شرایط بود که اعضای تیم فراهم آوری اعضای پیوندی با خانواده او وارد مذاکره شدند تا آن‌ها را برای پیوند اعضای بدن بیمار مرگ مغزی شده به بیماران نیازمند راضی کنند.

اعضای این خانواده هرچند داغدار بودند، اما خیلی زود پاسخ مثبت دادند و بلافاصله مقدمات جداسازی و پیوند اعضای بدن آغاز شد. قلب، عضوی است که بعد از جداسازی در فاصله کوتاهی باید به گیرنده عضو پیوند زده شود و امکانات پیوند قلب فقط در تهران وجود دارد.

از چندی قبل به همت سازمان‌های مختلف مثل ارتش، نیروی انتظامی، سازمان اورژانس و... قلب بیماران مرگ مغزی شده با استفاده از هواپیما، بالگرد و اورژانس از شهرستان‌ها به تهران منتقل می‌شود. این بار نیز تیم ویژه‌ای برای انتقال قلب بیمار مرگ مغزی یزدی تشکیل شد و اعضای این گروه صبح پنجشنبه سوار بر یک هواپیمای جت متعلق به ارتش از تهران به‌سوی یزد پرواز کردند.

آن‌ها ساعتی بعد در بیمارستان حضور یافتند و بعد از جداسازی قلب از بیمار مرگ مغزی، آن را در محفظه‌ای مخصوص قرار دادند. از آن به بعد شمارش معکوس برای انتقال قلب به بیمارستان مسیح دانشوری تهران آغاز شده بود. آن‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن، خود را به فرودگاه یزد رسانده و سوار بر هواپیما به فرودگاه مهرآباد تهران رسیدند.

روی باند فرودگاه یک فروند بالگرد متعلق به فراجا منتظر قلب پیوندی و تیم انتقال بود. آن‌ها سوار بر این بالگرد به‌سوی بیمارستان مسیح دانشوری حرکت کردند.

این بیمارستان که پوشیده از درختان بلندی است، فضایی برای فرود بالگرد ندارد. به همین دلیل طبق هماهنگی که از قبل با پلیس راهنمایی و رانندگی شده بود، مأموران راهور برای لحظات کوتاهی بزرگراه ارتش را مسدود کردند تا بالگرد بتواند در آنجا فرود آید.

بالگرد در مقابل چشمان بهت زده شهروندان درست وسط بزرگراه فرود آمد و اعضای تیم انتقال، قلب اهدایی را دوان دوان به آمبولانسی که در آنجا منتظر بود رساندند تا آخرین مرحله انتقال طی شود. آن‌ها ۶دقیقه بعد قلب را در اتاق عمل بیمارستان مسیح دانشوری تحویل تیم جراح دادند تا عمل پیوند انجام شود.

دکتر ساناز دهقانی، رئیس گروه فراهم آوری و پیوند اعضای مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت با اعلام جزئیات این عملیات  گفت: صاحب قلب، جوانی ۲۹ساله بود که بر اثر سانحه رانندگی در یزد دچار مرگ مغزی شده بود که با موافقت خانواده‌اش قلب او به تهران منتقل شد و به بیماری ۳۹ساله که مدت‌ها از بیماری قلبی رنج می‌برد اهدا شد. در این عملیات سازمان‌ها و ارگان‌های مختلفی همکاری داشتند که باید از همه آن‌ها تشکر کرد. قلب در زمانی کمتر از ۳ساعت به تهران منتقل شد.

او درباره وضعیت دریافت‌کننده قلب نیز گفت: بعد از پایان عملیات پیوند، این بیمار به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل شد و هم‌اکنون به لطف خدا و تلاش پزشکان وضعیت خوبی دارد.

به‌گفته وی، علاوه بر قلب، کبد و کلیه بیمار مرگ مغزی شده نیز در یزد به چند بیمار اهدا شد.

کاپیتان مصطفی کریمی، خلبان همان بالگردی است که روز پنجشنبه در انتهای بزرگراه ارتش فرود آمد تا عملیات انتقال قلب از یزد به بیمارستان مسیح دانشوری سریع‌تر انجام شود. او  جزئیات بیشتری از این ماجرا را بازگو کرد.

درباره مسیری که انتقال قلب از فرودگاه مهرآباد تا بیمارستان مسیح دانشوری برعهده شما بود صحبت کنید.

طبق منویات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه نیرو‌های مسلح هم در این امر انسان دوستانه سهمی داشته باشند، نیرو‌های مسلح هم همراه با سایر ارگان‌ها از سال۸۰ تاکنون سهیم هستند و بیش از ۱۰۰مورد انتقال قلب از سال۸۴ تاکنون انجام شده است. اتفاقا من در نخستین پرواز انتقال قلب که از بیمارستان ارتش تا بیمارستان بقیه‌الله انجام شد و ۹۰ثانیه طول کشید شرکت داشتم. روز پنجشنبه هم وقتی به محل کارم رفتم باخبر شدم که قرار است قلبی از یزد به بیمارستان مسیح دانشوری منتقل شود. با هماهنگی که از قبل انجام شده بود به محض اینکه دوستان همراه با قلب از یزد پرواز کردند ما در مهرآباد آماده شدیم. وقتی هواپیمای فالکون ارتش که حامل قلب بود در باند فرودگاه مهرآباد نشست ما قلب را تحویل گرفتیم و در کمتر از ۲دقیقه به انتهای بلوار ارتش رسیدیم.

توضیح دهید که چرا بالگرد به جای بیمارستان در بزرگراه فرود آمد؟

بیمارستان مسیح دانشوری محل فرود بالگرد ندارد و به همین دلیل در انتهای بزرگراه ارتش که فضای بازی دارد و به بیمارستان نیز نزدیک است فرود آمدیم و قلب با آمبولانس به بیمارستان منتقل شد.

وقتی در بزرگراه فرود آمدید مردم تعجب کرده بودند. اصلا فرود بالگرد در بزرگراه تا چه حدی معمول است؟

قطعا فرود آمدن در چنین جا‌هایی سخت است و ممکن است حادثه‌ای پیش بیاید، اما بیمارستان مسیح دانشوری متأسفانه به‌دلیل قدیمی بودن جای فرود بالگرد ندارد و ما مجبور هستیم در نزدیک‌ترین مکان به آنجا که انتهای بزرگراه ارتش است فرود بیاییم که این کار با هماهنگی و مساعدت پلیس راهور انجام شد و از مردم تشکر می‌کنم که هنگام فرود بالگرد صبوری کردند.