بحران انرژی پنهان اروپا: مراکز داده

فرارو- بوروکرات‌های اتحادیه اروپا اکنون یک هدف مشترک دارند: آنان در بحبوحه یک بحران انرژی در جستجوی انرژی ارزان و پاک هستند و به زیرساخت‌های فناوری با دیده مهربانی نگاه نمی‌کنند زیرساخت‌هایی که به شدت از شبکه برق استفاده می‌کنند.

به گزارش فرارو به نقل از پولیتیکو، در مواجهه با اعتراض فعالان محلی غول فناروی "منلو پارک" در ماه ژوئیه برنامه ساخت یک مرکز داده در هلند را رها کرد درست زمانی که اتحادیه اروپا در حال نهایی کردن برنامه‌های خود برای سرکوب فناوری‌های انرژی بر بود.

مراکز داده‌های که اپلیکیشن‌های مورد استفاده میلیون‌ها اروپایی را ارائه می‌دهند تشنه انرژی و آب هستند و در سالیان آینده به میزان انرژی بیش‌تری نیز نیاز خواهند داشت. پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ میلادی مراکز داده ۳.۲ درصد از تقاضای برق در اتحادیه اروپا را به خود اختصاص دهند که رشدی ۱۸.۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۸ میلادی را نشان می‌دهد. در عین حال، اروپا برای کاهش تقاضای انرژی به ویژه برای کاهش گاز تحت فشار است.

آب نیز در حال تبدیل شدن به یک منبع کمیاب است. گرم‌ترین تابستان سال ۲۰۲۲ که در تاریخ ثبت شده آبراه‌های بزرگ اروپایی را به پایین‌ترین حد تاریخی خود رساند. کمیسیون اروپا در حال برنامه ریزی برای اعلام برنامه‌ای در پاییز امسال است که اثرات زیست محیطی مراکز داده را بررسی می‌کند. بر اساس پیش نویسی که به دست "پولیتیکو" رسیده مراکز داده می‌توانند تا سال ۲۰۲۵ میلادی برچسبی را دریافت کنند که میزان مصرف انرژی و آب را درست مانند یخچال یا ماشین لباسشویی نشان می‌دهد. در متن پیش نویس کمیسیون آمده است: "مقام‌های دولتی نباید در موقعیتی قرار بگیرند که مجبور باشند بین جذب مراکز داده از یک سو و کسب اطمینان از دسترسی مشاغل و خانوار‌ها به برق از سوی دیگر یکی را انتخاب کنند".

مهار صنعتی که به انرژی و آب نیاز دارد اقدامی متعادل کننده محسوب می‌شود. از آنجایی که کار‌های محاسباتی و ظرفیت‌های ذخیره سازی هر چه بیش‌تر در فضای ابری (یک مدل سرویس رایانش ابری است که به شما امکان می‌دهد داده‌ها و اطلاعات را در مکانی خارج از حافظه‌های فیزیکی مانند رایانه‌ها ذخیره کنید حافظه‌هایی که از طریق اینترنت به آن دسترسی دارید) انجام می‌شوند مراکز داده جایی هستند که مخاطرات گذار به انرژی سبز و گذار دیجیتال در مسیر یکدیگر قرار می‌گیرند.

سیاستگذاران اتحادیه اروپا در حال وارد شدن به بحث در مورد خواسته‌های مراکز داده هستند که موضوع تازه‌ای نیست، اما در حال حادتر شدن است، زیرا تغییرات آب و هوایی بدان معناست که اکثر اروپایی‌ها تابستان‌های بسیار گرم و خشک تری را خواهند داشت.

در همین راستا، تابستان سال جاری متا پلتفرم مالک فیس بوک پس از لابیگری فعالان محلی علیه پروژه بزرگی که در صورت اجرا مصرف کننده انرژی سبزی بود که باید ساکنان از آن بهره می‌بردند از برنامه‌های خود برای ساخت یک مرکز داده در حومه زیوُلده شهری در هلند با ۲۳ هزار نفر جمعیت در نزدیکی آمستردام صرفنظر کرد.

"سوزان شاپ" فعال محلی به "پولیتیکو" می‌گوید: "آنان انرژی سبز را بسیار ارزان می‌خرند. آنان می‌خواهند انرژی تولید شده از مزارع بادی را که در واقع برای ساکنان هلند در نظر گرفته شده به مراکز داده انتقال دهند".

گرمای شدید تابستان امسال مشکلات جدیدی را نشان می‌دهد. به دلیل دما‌های بالاتر از میزان دمای معمول فصلی در ماه ژوئیه در بریتانیا دو واحد مرکز داده اوراکل با قطعی مواجه شدند و بخشی از زیرساخت ابری مجبور به خاموش سازی محافظتی شد. گوگل در بریتانیا با مشکلات مشابهی مواجه شد. دو بیمارستان پیشرو لندن در سیستم‌های فناوری اطلاعات خود با مشکلاتی مواجه شدند که باعث لغو هفته‌ها عملیات و به تعویق افتادن قرار ملاقات‌ها شد. "ریچارد کلیفورد" رئیس بخش نوآوری در مرکز مشاوره "کی سورس" می‌گوید:"مراکز داده برای اولین بار شاهد نقض شرایط طراحی خود بودند و اکنون به "سرزمین‌های ناشناخته"‌ای رسیده‌اند. اگر دما از آن چه مراکز داده برای آن طراحی شده‌اند بیش‌تر باشد هر درجه فراتر از آستانه دمای تحملی می‌تواند به معنای از بین رفتن ۱۰ تا ۱۵ درصد ظرفیت باشد.

در تلاشی برای مهار گرما مراکز داده در بریتانیا کارکنان را به پشت بام‌های خود فرستادند تا واحد‌های خنک‌کننده را با شلنگ اسپری کنند در حالی که در همان زمان ساکنان سراسر قاره اروپا با اقدامات صورت گرفته برای جیره بندی آب مواجه بودند. احتمالا کریسمس امسال این لامپ‌های ساکنان قاره اروپا خواهند بود که برای کاهش مصرف انرژی خاموش خواهند شد.

"لاندن مارستن" استادیار موسسه پلی تکنیک ویرجینیا و دانشگاه ایالتی می‌گوید: "در دسترس بودن انرژی و قیمت‌ها همیشه در محاسبه پیچیده انتخاب یک مکان برای یک مرکز جدید نقش داشته است. در یک یا دو سال گذشته دسترسی به آب نیز نقش مهمی در تصمیم‌گیری در مورد مکان احداث مراکز داده‌ها ایفا کرده است". این دو منبع مرتبط با یکدیگر هستند به خصوص زمانی که صحبت از خنک کننده می‌شود.

بخش عمده انرژی موجود در مراکز داده برای تامین انرژی سرور‌ها مصرف می‌شود، اما تجهیزات عظیم در آن مراکز نیز گرما تولید می‌کنند که نیاز به خنک شدن دارند. این نیاز به انرژی یا از طریق خنک کننده‌های سنتی هوا تامین می‌شود و یا زمانی که سرور‌ها با تبخیر آب خنک می‌شوند به آب نیاز دارد که از نظر انرژی کارآمدتر است.

"رالف هینتمن" پژوهشگر ارشد موسسه نوآوری و پایداری Borderstep اندیشکده مستقر در برلین می‌گوید:" اغلب تضاد منافع وجود دارد: اگر یک مرکز داده آب بیش تری مصرف کند به انرژی کمتری نیاز دارد و اگر انرژی بیش تری مصرف کند به آب کمتری نیاز دارد".

"سایمون هریس" رئیس زیرساخت‌های حیاتی در Business Critical Solutions یک مشاور مرکز داده می‌گوید: "با افزایش فشار بر منابع و شرایط طراحی مراکز داده اپراتور‌ها باید با مجموعه‌ای از نقاط فشار که به طور همزمان ظاهر می‌شوند مقابله کنند".

نبرد ادراک و تصورات

اپراتور‌های مرکز داده به افکار عمومی می‌گویند که سبزتر و کارآمدتر هستند. آنان می‌گویند که در حال جایگزینی زیرساخت‌های دیجیتال قدیمی‌تر و با کارآمدی کم‌تر هستند مانند سرور‌های انفرادی که توسط شرکت‌ها و دولت‌ها اداره می‌شوند. آنان مدعی هستند که ادغام همه آن سرور‌ها در یک مکان باعث صرفه جویی در مصرف انرژی می‌شود. دولت هلند در مقطعی برنامه ریزی کرد تا تعداد مراکز داده‌ها را به شدت کاهش دهد و چهار مرکز بزرگ جایگزین بیش از ۶۰ مرکز داده شود.

این ادغام نتایجی داشته و اکنون این مراکز کم‌تر از نیمی از انرژی پیش‌تر مصرف شده را مورد استفاده قرار می‌دهند. بهبود‌های قابل توجهی در بهره وری انرژی توسط صنعت مرکز داده در دهه‌های اخیر صورت گرفته است.

بسیاری از شرکت‌های بزرگ فناوری ایالات متحده نیز متعهد شده‌اند که برای انرژی‌ای که مصرف می‌کنند تنها به انرژی سبز متکی باشند. گوگل و متا متعهد به تطبیق فعالیت‌های خود از جمله مراکز داده شان با ۱۰۰ درصد انرژی‌های تجدیدپذیر شده اند. این تعهدات بخشی از تعهدات زیست محیطی گسترده‌تر است مانند اهداف مرتبط با جایگزینی بیش‌تر آب مصرفی در عملیات در آن شرکت ها. با این وجود، علیرغم آن که این اقدامات ممکن است با قصد و نیت خوبی انجام شوند باعث ایجاد مقاومت در سطوح محلی شده اند.

تجهیزات عظیم مراکز داده اکنون ده‌ها هکتار زمین را اشغال کرده‌اند که عمدتا در مناطق روستایی هستند. در این صورت ساخت مزارع بادی و پارک‌ای خورشیدی به جای آن که به نفع ساکنان محلی باشد نفعی برای مراکز داده به منظور تامین انرژی محسوب می‌شود. این موضوع مورد پسند ساکنان محلی از جمله فعالان محلی در هلند نیست تا جایی که آن را به یکی از بحث‌های اصلی خود علیه سیاست‌های برنامه ریزی شده تبدیل کرده اند.

گذار دوگانه و همزمان دیجیتال و انرژی
طرح تازه کمیسیون اروپایی بخشی از یک طرح گسترده‌تر برای دیجیتالی سازی شبکه انرژی است و همزمان از اپراتور‌ها می‌خواهد تا به طور جداگانه میزان انتشار غیر مستقیم گاز‌های گلخانه‌ای مراکز داده را فاش سازند و طبق پیش نویس این طرح باید برچسب انرژی برای سرور‌ها و محصولات ذخیر سازی داده را در نظر گیرند.

هدف از تهیه این پیش نویس مقابله با انتقاد مطرح شده از سوی سازمان‌های غیر دولتی و قانونگذاران بوده که معتقدند پس از توافق کمیسیون با صنایع در سال ۲۰۲۱ تعهدی غیر الزام آور برای بازیگران عرصه صنعتی به منظور کاهش آلاینده‌های زیست محیطی و کربنی مراکز داده‌ها مطرح شده بود و تغییر عمده‌ای در شرایط ایجاد نمی‌کرد. هم چنین، قانونگذاران و سازمان‌های غیر دولتی گفته اند که خواسته شان وضع مقرراتی فراتر از ابتکار عمل‌های فعلی مانند الزامات طراحی محیطی، آیین نامه رفتار کارایی انرژی و معیار‌های تدارکات عمومی سبز می‌باشد.

همه این موارد اتحادیه اروپا را مجبور می‌سازد تا جاه طلبی‌های دوگانه‌ای برای گذار به انرژی سبزتر و دیجیتالی‌تر شدن داشته باشد. هدف اتحادیه اروپا آن است که ۷۵ درصد از شرکت‌های اروپایی تا سال ۲۰۳۰ میلادی از خدمات ابری استفاده کنند و در عین حال مراکز داده کارآمدتر و پایدارتر از نظر مصرف انرژی را در زمره اهداف خود قرار داده است.