فرارو- در حالی که لبنان در بحران اقتصادی ویرانگر قرار دارد که تقریبا تمام جنبههای زندگی را در آن کشور تحت تاثیر قرار داده، لبنانیها از افزایش قیمت بیسابقه روغن زیتون ۱۶ کیلویی به حدود ۱۲۰ دلار یا تقریبا ۴.۵ میلیون پوند لبنانی در بازار سیاه شوکه شدهاند. این قیمت معادل حقوق یک ماه بسیاری از کارکنان و کارمندان لبنانی در آن کشور کوچک مدیترانهای است.
به گزارش فرارو به نقل از المانیتور، در نخستین هفته پاییز خانوادهها در روستاهای لبنان به ویژه در جنوب آن کشور و در دره بقاع برای چیدن زیتون گردهم میآیند. آنان بخشی از زیتون برداشت شده را در ظرفهای شیشهای به ترشی تبدیل میکنند و بخش دیگر را به کارخانهها برده تا از طریق فشردن روغن زیتون استخراج کنند.
درخت زیتون بخشی جدایی ناپذیر از فرهنگ بسیاری از کشاورزان و روستاییان لبنانی است و زیتون و روغن زیتون جزء اصلی بسیاری از غذاهای سنتی در لبنان است.
با این وجود، قیمت روغن زیتون از زمان آغاز بحران اقتصادی سه سال پیش به تدریج در حال افزایش بوده است. بنابراین، بسیاری از لبنانیها اکنون آن را کالایی لوکس قلمداد میکنند و تنها مقادیر کمی از آن را خریداری میکنند.
«صفیه دیوب» بیوهای که با سه فرزندش در ناحیه برجا زندگی میکند به «المانیتور» میگوید: «من امسال به جای سه قوطی معمولی، دو قوطی روغن زیتون خریدم. فرزندانام برای خرید آن ۲۴۰ دلار پرداخت کردند. پسرم در سوپرمارکت کار میکند و دخترم معلم زبان انگلیسی است».
او میافزاید: «روغن زیتون بسیار گران شده اما در خانه ما یک کالای اساسی است. ما نمیتوانیم آن را کنار بگذاریم اما اکنون بسیار کم استفاده میکنیم تا قوطیهایمان بیشتر دوام بیاورند و برای مدت زمان طولانیتری روغن زیتون داشته باشیم. ما نمیتوانیم از روغن نباتی در بعضی غذاها استفاده کنیم. به علاوه، به دلیل وارداتی بودن، روغن نباتی نیز گران شده است».
پیش از فروپاشی اقتصادی لبنان و وخامت وضعیت واحد پول ملی، یک قوطی روغن زیتون بین ۸۰ تا ۱۰۰ دلار فروخته میشد. علیرغم بحران اقتصادی که از اکتبر ۲۰۱۹ میلادی لبنان را تحت تاثیر قرار داده کشاورزان به برداشت زیتون ادامه میدهند زیرا منبع اصلی امرار معاش بسیاری از آنان است.
«علی حدله» کارمند ۴۶ساله Electricite du Liban شرکت تامین کننده برق دولتی لبنان از شهر لبایا در غرب دره بقاع به «المانیتور» میگوید: «من صاحب ۸۰ درخت زیتون هستم که بیش از ۱ تن تولید کرده است. میتوانم بگویم امسال فصل قابل قبولی برای برداشت بود. ۱۰۸ کیلوگرم زیتون را تبدیل به ترشی کردم و ۹۹۲ کیلوگرم آن را پرس کردم (تحت فشار قرار دادن) و ۲۰۳ کیلو روغن گرفتم که حدود ۱۲.۵ قوطی شد».
او میافزاید: «هزینه پرس کردن هر قوطی زیتون در سال جاری ۳۰۰ هزار پوند لبنان (حدود ۸ دلار به نرخ بازار سیاه) بود در حالی که بستهبندی كردندش در قوطی، خود ۴۰۰ هزار پوند لبنان (حدود ۱۱ دلار به نرخ بازار سیاه) هزینه دارد. به این هزینهها هزینه حمل و نقل و هزینه نگهداری زمین و کارگرانی که به من در چیدن زیتون کمک کردهاند را نیز بیافزایید. کل این فرآیند حدود ۳ میلیون پوند لبنان (حدود ۸۱ دلار به نرخ بازار سیاه) برای کشاورزان هزینه دارد».
او میافزاید: «زیتون و روغن زیتون در آشپزخانه لبنانیها کالایی ضروری است. از آن برای درست کردن مجدره (عدس پخته شده)، مناقیش (نوعی نان پهن شده با آویشن یا زعتر) و حتی نیمرو کردن تخم مرغ استفاده میشود. هم چنین، ما لبنانیها مقدار کمی روغن زیتون را گرم کرده و از آن به عنوان مرهم برای شفای بیماران استفاده میکنیم».
او میافزاید: «من درختان زیتون خودم را دارم بنابراین، از پس نیاز به زیتون و روغن زیتون بر میآیم. با این وجود، کارمندان دیگر که حقوقهای پایینتری دریافت میکنند به سختی میتوانند زیتون و روغن زیتون بخرند. حتی روغن نباتی نیز امروزه بسیار گران شده است».
او میافزاید: «قیمت زیتون و روغن زیتون به دلار آمریکا تغییر چندانی نکرده است. در اینجا بحثی بر سر نرخ ارز وجود دارد. سال گذشته پوند لبنان در حدود ۲۰۰۰۰ دلار معامله میشد و سال جاری افزایش نرخ دو برابری داشته است».
کارخانههای زیتون در لبنان پس از اولین بارندگی شاهد حضور شدید مردم هستند و به دلیل قطع مداوم برق که بسیاری را وادار به استفاده از ژنراتورهای خصوصی کرده است کارخانهها مجبور به افزایش هزینه شدهاند.
کشاورزان لبنانی از روش سنتی چیدن زیتون با تکان دادن درختان یا ضربه زدن به شاخهها با چوب استفاده میکنند تا زیتونها بیفتند و تنها تعداد اندکی از کشاورزان از ماشینهای مدرن استفاده میکنند.