اگرچه آمار اختلال روانی در ایران طی سال‌های اخیر زیر ۲۰ درصد بود، اما شیوع کرونا و نتایج جانبی آن یک جهش بزرگ در این آمار پدید آورد. حالا و متاثر از اتفاقات سه ماه اخیر ایران آیا باید منتظر جهش بزرگتری در این آمار باشیم؟
فرارو- نمودار اختلالات روانی در ایران در سال‌های اخیر روی موج صعودی حرکت کرده و چند رویداد مهم هم، چون کاتالیزوری بر سرعت آن افزوده است. در یکی دو سال اخیر همه نگران اثرات ناشی از همه‌گیری کرونا روی وضعیت روانی ایرانیان بودند. مسئله‌ای که البته به درستی آثاراش را نشان داد و آمار رسمی اختلال‌های روانی در ایران را از ۳۰ درصد عبور داد. با این پیش‌زمینه این نگرانی وجود دارد که متاثر از اتفاقات سه ماه اخیر ایران شاهد رشد صعودی این امار باشیم و با موجی از اختلال‌های روانی مواجه شویم.
به گزارش فرارو، محمد حاتمی رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور در گفتگو با فرارو در پاسخ به اینکه با توجه به شرایط سال‌های اخیر آیا باید در آینده‌ای نه چندان دور شاهد موج اختلال‌های روانی در کشور باشیم، گفت: ما از یک سال پیش به مسئولین محترم هشدار می‌دادیم که به دلیل شرایط بحرانی قرنطینه‌ی کرونا، مسائل معیشتی و فشار‌های روانی که مردم تحمل می‌کردند، جایی سرریز خواهد کرد و به شکلی خود را نشان می‌دهد، مخصوصا اگر شرایط به سمت عادی سازی از نظر شیوع کرونا برود؛ که این اتفاق هم افتاد و نرخ اختلال‌های روانی را در کشور افزایش داد و این ضرورت داشت تا برنامه‌هایی را برای مقابله با این شرایط تنظیم کنند.
وی در مورد اینکه آیا باید آمادگی برای اوج اختلال‌های روانی در جامعه را داشت، اضافه کرد: آمادگی باید در هر شرایطی وجود داشته باشد، چون بر اساس آمار‌های رسمی سازمان بهداشت جهانی ده درصد به نرخ اختلال‌های روانی افزوده شده که از هر سه نفر، یک نفر به خدمات بالینی روانشناختی نیاز دارند و باید اقدامات لازم را برای آنها انجام دهیم. مخصوصا اقشار در معرض خطر و کم درآمد که نمی‌توانند به مشاور و روانشناس مراجعه کنند. باید بیمه‌های پایه و تکمیلی را برای خدمات روانشناسی و مشاوره وضع کنند تا مردم کم درآمد در این شرایط اقتصادی از آن استفاده کنند. یکی از راهکار‌هایی که پیشنهاد می‌شود همین وضع کردن بیمه‌های پایه و تکمیلی است.
حاتمی با تاکید بر پیشنهاد در نظر گرفتن بیمه برای خدمات سلامت روان، ادامه داد: ما خیلی پیشنهاد و نامه خدمت آقای رئیس جمهور ارسال کردیم، ایشان هم دستور دادند و در شورای عالی بیمه سلامت این موضوع مطرح است. حتی ما نامه نوشتیم که، چون بودجه را در مجلس تنظیم می‌کنید، این قضیه در بودجه‌ی سال ۱۴۰۲ پیش بینی شود تا مردم بتوانند از بیمه‌های پایه و تکمیلی خود برای خدمات سلامت روان استفاده کنند. الان منتظر هستیم ببینیم در وزارت بهداشت برای این موضوع چکار می‌کنند، ولی امیدواریم اتفاق بیفتد.
این روانشناس می‌گوید: درخواست ما مشخصا برای دریافت خدمات روانشناسی و مشاوره است، یعنی فردی که به مشاوره مراجعه می‌کند، مهر روانشناس اعتبار داشته باشد تا از بیمه‌های پایه‌ی دفترچه‌ی خود استفاده کند.
وی در پاسخ به اینکه آمار مشخصی از اختلال‌های روانی کشور وجود دارد یا نه؟ اضافه کرد: باید به آمار‌های رسمی اکتفا کرد، همانطور که گفتم قبل از شیوع کرونا وزارت بهداشت آمار ۲۸ درصد را اعلام کرده بود که بعد از کرونا وزارت بهداشت اعلام کرد با افزایش صورت گرفته ناشی از شرایط کرونایی این عدد به حدود ۳۳ و ۳ دهم درصد رسیده است.
پاسخ وزارت بهداشت به گزارش فرارو:
از زمان شروع همه گیری کووید ۱۹ خدمات مشاوره و سلامت روان از طریق سامانه ۴۰۳۰ به کمک روانشناسان تحت پوشش مراکز خدمات جامع سلامت، سازمان نظام روانشناسی و انجمن روانشناسی ایران مطابق شیوه نامه‌ها به جمعیت عمومی ارائه شده است.
خدمات مشاوره و پیشگیری از سوگ به خانواده‌ها و بازماندگان متوفی ناشی از کووید ۱۹ نیز در تمام مناطق تحت پوشش دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام شده است.
همچنین ارائه خدمات سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد به بیماران بهبودیافته از کووید ۱۹ مطابق با شیوه نامه‌های ابلاغی از طریق کارشناسان سلامت روان مستقر در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور و طراحی و ارائه خدمات سلامت روان به کادر بهداشت و درمان در تمام مراکز بهداشتی و درمانی از دیگر اقدامات وزارت بهداشت از شروع همه گیری کووید-۱۹ تاکنون است.
گفتنی است کلیه برنامه‌های فوق در حال حاضر در دست اجرا است. ضمناً بار اختلالات روانپزشکی پس از همه گیری کووید ۱۹ در بسیاری از کشور‌ها افزایش یافته است که بررسی این فرضیه در کشور ما منوط به پیمایش‌های دقیق ملی است.
