حسن بختیاریزاده کارشناسارشد روابط بینالملل در هم میهن نوشت: رسانهها ویدویی منتشر کردهاند که در آن سعید جلیلی، در پاسخ به دفاع یک دانشجو از برجام گفته است: «پرونده هستهای ایران هیچگاه ذیل فصل هفتم منشور نبوده است تا برجام، این پرونده را از ذیل آن فصل خارج کرده باشد». او افزوده است: «برجام خسارت محض است».
آیا این ادعاها، درست است؟ و چرا نقد ادعاهای جلیلی، ضروری است؟
۱. جلیلی گفته است پرونده ایران هیچگاه ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل نبوده تا برجام، پرونده ایران را از ذیل آن فصل، خارج کرده باشد. شورای امنیت سازمان ملل متحد، در همه قطعنامههای تحریمی علیه ایران، به ماده ۴۱ و نیز فصل هفتم منشور ملل متحد، به صراحت اشاره کرده است. موضوعی که حتی یک جستوجوی ساده در اینترنت، آن را نشان میدهد. این اولینبار نیست که جلیلی، ادعاهای بیسندی را مطرح میکند. او پیش از این نیز ادعا کرده بود «برجام، صد حق هستهای ایران را نقض کرده است».
نویسنده این یادداشت همان زمان در نوشتاری تصریح کرد که اگر جلیلی بتواند این یکصد حق را فقط نام ببرد، همه ادعاهای او را تأیید میکند. البته جلیلی هیچگاه آن صد حق را نام ببرد. این ادعای او که پرونده ایران هیچگاه ذیل فصل هفتم منشور، قرار نداشته است نیز در خوشبینانهترین تعبیر، به این واقعیت بازمیگردد که جلیلی، قطعنامههای تحریمی آن رکن سازمان ملل را علیه ایران، نخوانده است. میتوان به او پیشنهاد کرد از طرح ادعاهای بیسند، علیه برجام دست بردارد. چرا که پیش از این اعلام شد برخی بازیگران، بهعلت طرح ادعاهایی درباره اعتراضات اخیر- که نتوانستهاند آن را ثابت و درباره آن سند ارائه کنند-، بازداشت شدهاند.
۲. جلیلی اضافه کرده است برجام خسارت محض بود. حال آنکه برجام، همه تحریمهای هستهای ایران را لغو کرد، صادرات نفت ایران را به میزان سهمیه آن، افزایش داد، امکان دریافت درآمدهای ارزی دولت و اتباع ایران را فراهم کرد، موانع تبادلات ارزی ایران را برطرف کرد، پرونده هستهای ایران را از ذیل فصل هفتم منشور خارج و آن را به موضوعی عادی در آژانس تبدیل کرد، زمینه سرمایهگذاری خارجی را در ایران فراهم کرد، بستر همکاریهای هستهای ایران را با طرفهای خارجی فراهم کرد و همه این دستاوردها را در حالی محقق ساخت که برخی فعالیتهای هستهای ایران را فقط برای مدتی به تعویق انداخت.
جلیلی به این پرسش ساده پاسخ نمیدهد که اگر برجام خسارت محض بود، چرا شناختهشدهترین دشمنان ایران، ترامپ و نتانیاهو، با آن مخالفت و علیه آن کارشکنی کردند و میکنند؟
۳. نقد سخنان جلیلی، بهعنوان یک فرد، هیچ اهمیتی ندارد. اما نقد و بررسی سخنان او از آن جهت مهم است که او حتی در دوره قدرتگیری یکدست اصولگرایان، تنها فردی است که مسئولیتی مهم دارد و ادعاهای بیسند درباره برجام مطرح و علیه این توافق، صحبت میکند. موضوعی که سبب میشود بتوانیم جلیلی را «آقای خاص» بنامیم.