دختران افغانستانی هر روز صبح مخفیانه در منزلی در یکی از فقیرترین محله‌های کابل برای آموزش جمع می‌شوند در حالی که میلیون‌ها دختر در سراسر جهان به آسانی این کار را انجام می‌دهند.
«در حالی که فردا (سه‌شنبه) روز جهانی آموزش است، افغانستان تنها کشور جهان است که در آن دختران از رفتن به مدرسه منع می‌شوند. این در حالی است که یونسکو که محدودیت‌های اعمال شده بر آموزش و یادگیری را حمله به کرامت انسانی توصیف کرده بود، گفتمان امسال خود را به دختران و زنان افغان اختصاص داد.
به گزارش ایلنا، سایت الحره در گزارشی نوشت:طالبان مدت کوتاهی پس از به دست گرفتن قدرت در افغانستان در اوت ۲۰۲۱، بیشتر دبیرستان‌های دخترانه این کشور را تعطیل کرد و به دختران افغان اجازه نداد بیشتر از کلاس ششم درس بخوانند، این ممنوعیت با وجود درخواست‌های بین‌المللی برای لغو آن، نزدیک به ۵۰۰ روز است که ادامه دارد.در حالی که بیشتر مدارس دولتی و خصوصی دختران در افغانستان خالی مانده‌اند، کلاس‌های درس پنهانی در این کشور در حال گسترش هستند.
مدرسه مخفی در کابل بخشی از شبکه‌ای از هشت مدرسه در پنج شهر است که تحت حمایت یک سازمان افغانی به نام"SRAK" قرار دارد، این سازمان طبق آنچه در سایتش اعلام کرده، در مناطقی فعالیت دارد که بیشترین آسیب را از ممنوعیت مدارس دختران دیده‌اند، "SRAK" در زبان پشتو به معنای اولین پرتوی نور صبح است.
پرستو که به دلایل امنیتی درخواست کرد تنها نام اولش استفاده شود، از جمله بنیانگذاران این مدارس است، او گفت: مدت کمی بعد از کنترل طالبان بر افغانستان، تماس‌هایی از طرف معلم‌های زن دریافت کردم که برای راه‌اندازی مدارسی مخفی کمک می‌خواستند، در دوره ریاست جمهوری اشرف غنی در حوزه آموزش تجربه داشتم بنابراین کار را شروع کردم.پرستو افزود: راه‌اندازی مدارس کار سختی نبود، چون زنان و کودکان پیش ما می‌آمدند و کمک می‌خواستند.او از طرق روابطی که داشت، زیرزمین، پذیرایی و اتاق خواب خانه‌ها را به کلاس درسی برای معلمان زن و دختران دانش‌آموزی تبدیل کرد که حاضر بودند برای آموزش هر خطری را بپذیرند.
رحیله، معلم سابق ریاضیات که داوطلبانه در این مدرسه کار می‌کند، گفت: زمانی که طالبان مدارس دختران را تعطیل کرد، به شدت افسرده شدم؛ اما کمی بعد همسایه‌ها از من در دروس ریاضی کمک خواستند، متوجه شدم که من و دختران دانش‌آموز به یکدیگر نیاز داریم و ما به یکدیگر امید می‌بخشیم. خیلی زود خانه‌ام به دلیل تعداد زیاد دختران دانش‌آموز پر شد، در آن مقطع با پرستو آشنا شدم و او به من در اجاره کردن اتاق بزرگ خانه‌ای در کابل کمک کرد و من به همراه دو معلم دیگر کار تدریس روزانه سه ساعت ریاضیات، زبان انگلیسی، علوم و دیگر دروس برای نزدیک به ۱۰۰ دختر را آغاز کردیم.
کامیلا، دختر ۱۸ ساله افغان و از دانش‌آموزان رحیله که به شیمی و زبان انگلیسی علاقه‌مند است و می‌خواهد در آینده وکیل شود، اگر مدارس تعطیل نشده بودند، به زودی دوره دبیرستان را تمام می‌کرد؛ اما الآن آموزش را از سر گرفته تا این تعطیلی را جبران کند.
نزدیک به ۲۵۰ زن افغان که در دهه نود به دلیل ممنوعیت آموزش به زنان توسط طالبان، از تحصیل بازمانده بودند نیز اکنون خواندن و نوشتن را در این کلاس‌های پنهانی آموزش می‌بینند.
آموزش در این مدارس رایگان است، بیشتر خانواده‌ها توان پرداخت هزینه‌های آموزش را ندارد و اعضای سازمان SRAK و حامیان مالی آنها هزینه‌های اجاره و تجهیزاتی همانند لپ‌تاپ و دیگر وسایل را می‌پردازند.طالبان مدعی‌اند، دروس آموزشی و محیط مدارس با هنجار‌های فرهنگی افغانستان و قوانین اسلامی مطابقت ندارند و درخواست‌های بین‌المللی متعدد برای ازسرگیری آموزش دختران را نادیده می‌گیرد.
در دسامبر ۲۰۲۲ طالبان ممنوعیت آموزشی موجود بر اساس جنسیت را برای دانشجویان زن نیز اجرا کردند.ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان ضمن ابراز مخالفت با فشار‌های بین‌المللی در یک گردهمایی تاکید کرد: قوانین دینی اجرا خواهند شد حتی اگر تحریم‌هایی علیه ما اعمال شود و یا از بمب اتمی علیه ما استفاده شود و حتی اگر به جنگ دیگری بازگردند.
طالبان از حدود ۱۷ ماه قبل که قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، تا حد زیادی به دلیل محدودیت‌های آموزشی که در مورد زنان و دختران اجرا کردند، در کسب مشروعیت بین‌المللی ناکام بوده‌اند.رحیله گفت: معلمان و دانش‌آموزان با وجود احتمال بازداشت و قتل به مدارس مخفی می‌روند چرا که بزرگترین ترس ما مرگ روح و عواطفمان است.
مالکان خانه‌هایی که در آنها کلاس‌های درس مخفی برگزار می‌شود، می‌دانند چگونه از شر پلیس‌های طالبان که بسیاری از اوقات از آنها درباره فعالیت‌ها در خانه‌هایشان سوال می‌کنند، خلاص شوند.کامیلا در این خصوص گفت: برای دور کردن توجه‌ها از دختران خواسته می‌شود کتاب با خود نیاورند و دوتا دوتا بیایند و بروند.
هنوز مشخص نیست دخترانی مثل کامیلا چگونه مدرک دیپلم خود را خواهند گرفت و یا اینکه تا چه مقطعی می‌توانند به درس خواندن ادامه دهند.پرستو، به عنوان یکی از اعضای سازمان SRAK گفت: زمانی در افغانستان رویای دختران این بود که پزشک، دانشمند یا مهندس شوند؛ اما الآن گرفتن مدرک دیپلم هم رنج بزرگی شده است، ببینید چه رویا‌هایی در قلب‌ها و ذهن‌های ما کشته شدند.»
