با وجود همه نگرانی‌هایی که در خصوص امکان جایگزینی انسان با ربات‌های دارای هوش مصنوعی مطرح می‌شود و مسائلی نظیر امکان سرودن شعر یا تولید متن که درباره آنها سخن گفته می‌شود، یک تهدید به مراتب بزرگ‌تر از جانب این ربات‌ها وجود دارد: هوش مصنوعی می‌تواند در فرآیند‌های دموکراتیک جای انسان‌ها را بگیرد؛ نه از طریق رای دادن بلکه با اثرگذاری روی افکار عمومی و لابی‌گری.
مایکروسافت روز دوشنبه ۲۳ ژانویه اعلام کرد که تصمیم دارد در شرکت OpenAI، یک شرکت پژوهشی که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت می‌کند و به تازگی از ربات آزمایشی چت آنلاین خود رونمایی کرده، سرمایه‌گذاری کند. مدیران مایکروسافت جزییاتی از این سرمایه‌گذاری «چندساله و چندمیلیارد دلاری» را فاش نکرده‌اند، اما یک منبع آگاه در این شرکت به رسانه‌ها گفته حجم این سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلار خواهد بود.
به گزارش اعتماد، اواخر سال ۲۰۲۲، زمانی که ChatGPT به یکی از اصلی‌ترین موضوعات مورد بحث در فضای اینترنت بدل شد و توجه زیادی را به خود جلب کرد، بسیاری از شرکت‌های حوزه فناوری که از قابلیت‌های شگفت‌انگیز این ربات آنلاین متعجب شده بودند به نوعی سردرگمی و نگرانی درباره آینده دچار شدند؛ برای مایکروسافت، اما ماجرا متفاوت بود.
GPT مخفف Generative Pre-trained Transformer نمونه‌ای از تکنولوژی هوش مصنوعی موسوم به مدل زبانی بزرگ است که به‌طور خودکار و با استفاده از حجم فوق‌العاده بزرگی از داده و قدرت رایانشی در طول چند هفته آموزش می‌بیند و براساس آنچه در این مدت دیده و یاد گرفته، متن تولید می‌کند. جدیدترین نسخه از GPT ربات ChatGPT یک ربات دیالوگ‌محور متنی مبتنی بر هوش مصنوعی است که به خوبی زبان انسان را متوجه شده و متون نوشتاری بسیار دقیق و مشابه نوشتار انسان را تولید می‌کند.
ساتیا نادلا، مدیر اجرایی شرکت مایکروسافت سال‌ها برای رسیدن به این نقطه برنامه‌ریزی کرده بود. در سال ۲۰۱۹، مایکروسافت ۱ میلیارد دلار در شرکت OpenAI، یک آزمایشگاه کوچک هوش مصنوعی در سانفرانسیسکو که ChatGPT را ساخته سرمایه‌گذاری کرد. روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از دو منبع آگاه اعلام کرده از سال ۲۰۱۹ تا اواخر سال ۲۰۲۲ نیز مجموعا ۲ میلیارد دلار دیگر از سوی مایکروسافت به OpenAI تزریق شد تا این شرکت به پژوهش‌های خود ادامه دهد.
به گفته کارشناسان سهم زیادی از این سرمایه‌گذاری ۳ میلیارد دلاری صرف تهیه تجهیزاتی برای تهیه ماشین‌هایی با قدرت پردازش بسیار بالا برای انجام محاسبات OpenAI شده و با نهایی شدن سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارددلاری مایکروسافت در OpenAI، مایکروسافت قادر خواهد بود از رقبای دیرینه خود پیشی بگیرد.
OpenAI در سال ۲۰۱۵ توسط گروه کوچکی از سرمایه‌گذاران و محققان هوش مصنوعی از جمله سام آلتمن مدیر فعلی شرکت، ایلان ماسک مالک شرکت تسلا و ایلیا سوتسکور یکی مهم‌ترین محققان حوزه هوش مصنوعی بنیان نهاده شد و قرار بود یک موسسه غیرانتفاعی باشد، اما در سال ۲۰۱۸، زمانی که ایلان‌ماسک از این شرکت خارج شد و سرمایه‌گذاری خود را متوقف کرد، سام آلتمن اعلام کرد OpenAI دیگر یک موسسه غیرانتفاعی نخواهد بود تا بتواند درآمد داشته باشد و بودجه تحقیقات خود را فراهم کند.
این شرکت طی سال‌های گذشته موفقیت‌های خیره‌کننده‌ای را کسب کرده است. در سال ۲۰۲۰، OpenAI توانست یک سیستم هوش مصنوعی به نام GPT-۳ بسازد که قادر است متن‌هایی نظیر توییت، پست‌های وبلاگ، مقالات خبری و حتی کد‌های کامپیوتری بنویسد. سال گذشته این شرکت DALL-E را معرفی کرد که قادر است بر اساس آنچه کاربران توصیف می‌کنند تصاویری تولید کند.
ChatGPT بر اساس همان فناوری ۳- GPT ساخته‌شده و فراهم آمدن امکان استفاده عمومی از آن باعث شد کاربران با توانایی‌های ویژه این ربات آشنا شوند. کاربرانی که تجربه استفاده از این چت‌بات را دارند، می‌گویند این ربات در پاسخ به سوالات توضیحات کاملی را ارایه می‌کند، به سوالات پیچیده پاسخ می‌دهد و برای مواردی همچون نوشتن کد و حل مشکلات متفاوت بهینه عمل خواهد کرد. یکی از قابلیت‌های این ربات تهیه تولید محتوا برای وب‌سایت‌های گوناگون است و توانایی پاسخ به سوالات مشتریان را خواهد داشت.
مایکروسافت از تابستان سال گذشته با مشکل کاهش نرخ رشد روبرو بوده و تحلیلگران وال‌استریت می‌گویند انتظار دارند که با انتشار گزارش جدید مالی این شرکت، مایکروسافت با کندترین نرخ رشد از سال ۲۰۱۶ به این سو مواجه شود. با این وجود، مایکروسافت همچنان یک شرکت سودده است و بر طبق برنامه ریزی‌های قبلی می‌تواند سود‌هایی را که باید به سرمایه‌گذاران بپردازد، تامین کند.
پیش‌بینی می‌شود با همکاری‌های OpenAI و مایکروسافت، مایکروسافت وضعیت بسیار بهتری پیدا کند و البته هر دو شرکت تاکید دارند که پروژه‌های آینده آنها بسیار فراتر از ChatGP T خواهد بود.
اعلام خبر سرمایه‌گذاری چند میلیارددلاری مایکروسافت در OpenAI در شرایطی اتفاق افتاد که چند روز قبل، مایکروسافت خبر داد که ۵ درصد از کارکنانش را اخراج خواهد کرد. ساتیا نادلا، مدیر اجرایی مایکروسافت در این خصوص اعلام کرده است که این کمپانی قصد دارد ۱۰ هزار نفر از کارمندانش را اخراج کند. به گفته او، هدف از این اقدام کاهش هزینه‌ها و بازتعریف اولویت‌های جدید نظیر تمرکز بر حوزه هوش مصنوعی اعلام شده است.
با وجود همه نگرانی‌هایی که در خصوص امکان جایگزینی انسان با ربات‌های دارای هوش مصنوعی مطرح می‌شود و مسائلی نظیر امکان سرودن شعر یا تولید متن که درباره آنها سخن گفته می‌شود، یک تهدید به مراتب بزرگ‌تر از جانب این ربات‌ها وجود دارد: هوش مصنوعی می‌تواند در فرآیند‌های دموکراتیک جای انسان‌ها را بگیرد؛ نه از طریق رای دادن بلکه با اثرگذاری روی افکار عمومی و لابی‌گری.
ChatGPT می‌تواند به‌طور اتوماتیک روی فرآیند‌های اثرسنجی و نظرسنجی اثر بگذارد. این ربات قادر است برای سردبیران روزنامه‌های محلی نامه بنویسد و از آنها بخواهد که نگاه دیگری را در تولید و انتشار روزنامه دنبال کنند. این ربات می‌تواند روزانه میلیون‌ها بار در مورد مقالات خبری، پست‌های وبلاگ‌ها یا پست‌های رسانه‌های اجتماعی نظر بنویسد. به‌طور خلاصه، ChatGPT می‌تواند کاری را که روس‌ها در سال ۲۰۱۶ با میلیون‌ها دلار بودجه و صد‌ها کارمند موفق به انجام‌آن شدند، به تنهایی انجام دهد.
در حال حاضر شبکه‌های اجتماعی نظیر فیسبوک، اینستاگرام یا توییتر راهکار‌هایی برای مقابله با اکانت‌های دروغین و فعالیت‌های مشکوک در شبکه‌های اجتماعی پیدا کرده‌اند، اما با توسعه یافتن فناوری ChatGPT شرایط به کلی تغییر خواهد کرد و دیگر توییت‌های حاوی اطلاعات گمراه‌کننده یا حملات هماهنگ نیستند که شیوه اصلی اثرگذاری خواهند بود. ناتان‌ای سندرز و بروس شینر در روزنامه نیویورک تایمز نوشته‌اند، ChatGPT می‌تواند با استفاده از داده‌های بسیار زیادی که در اختیار دارد، به‌طور هدفمند برای برقراری ارتباط مستقیم، راه انداختن کارزار‌های تاثیرگذاری بر افکار عمومی و تولید محتوای مرتبط مستقیما نقاط ضعف سیستم را هدف قرار دهد.
به نوشته این دو، زمانی که انسان‌ها چنین کار‌هایی را می‌کنند ما در توصیف این کار عبارت لابی کردن را به کار می‌بریم حالا اگر این اتفاق برای یک ربات ممکن باشد شرایط به گونه متفاوتی از وضعیت فعلی پیش خواهد رفت.
روزنامه واشنگتن‌پست با اشاره به این مساله که ChatGPT می‌تواند نامه بنویسد یا در نظرسنجی‌های مکتوب شرکت کند و در شبکه‌های اجتماعی فعالیت هوشمندانه داشته باشد، نوشته است که خطر این ربات‌ها باید جدی گرفته شود و دموکراسی‌ها باید راهی برای بازگشت به راهکار‌های قدیمی برای حفظ دموکراسی پیدا کنند؛ راه‌هایی نظیر بیشتر شدن دیدار‌های رو در روی سیاستمداران با مردم یا تکیه بر نظرسنجی‌های تلفنی برای آگاهی یافتن از نظرات افکار عمومی به جای مراجعه مدام به شبکه‌های اجتماعی. به نوشته واشنگتن‌پست این رویکرد می‌تواند دست‌کم تا زمانی که ChatGPT توانایی حرف زدن پیدا کند مفید باشد.
برای بسیاری از کاربران این سوال وجود داشت که آیا ChatGPT می‌تواند سوگیری سیاسی داشته باشد یا نه. همه‌چیز به داده‌هایی بستگی دارد که در اختیار این ربات هوش مصنوعی قرار گرفته است. نتایج یک مطالعه جدید که از سوی دیوید روزادو، محقق هوش مصنوعی انجام شده و در وبسایت دیکودر منتشر شده نشان می‌دهد که پس از آزمایش‌های مداوم و طرح سوالات متفاوت از ChatGPT آشکار می‌سازد که میانگین پاسخ‌های این ربات عموما در سمت چپ نمودار جهت‌گیری سیاسی قرار می‌گیرد و هرچه تعداد پرسش‌ها و تکرر آزمون‌ها بیشتر می‌شود، سوگیری ChatGPT به مرکز نمودار نزدیک‌تر می‌شود. روزادو می‌گوید دلیل این مساله احتمالا آموزش دیدن ChatGPT با نوشته‌های چهره‌های آکادمیک و کارشناسانی اتفاق افتاده که رویکرد چپ میانه دارند.
یکی دیگر از خطراتی که رشد روز افزون این ربات‌ها در پی دارد، خطر جایگزینی انسان با ربات برای مشاغلی است که سابقا نمی‌توانستند با خیالی راحت از اینکه کار به درستی انجام خواهد شد امورشان را به ربات‌ها واگذار کنند، اما در آینده ممکن است این اتفاق بیفتد.
به نوشته EBN، ریکاردو میگل ریس، یک محقق در شهر کبک کانادا می‌گوید: «سابقا نیاز بود برای انجام یک کار گوگل کنید، آموزشی را فرا بگیرید بعد کاری را انجام دهید، اما حالا با رباتی روبرو هستید که همه این آموزش‌ها را فرا گرفته و می‌تواند کار را به صورتی قابل قبول به شما تحویل دهد.» با این وجود این محقق می‌گوید اگر فرآیند از سوی مدیران و سیاست‌گذاران به درستی مدیریت شود فضا باید به سمتی پیش برود که کارگران برای استفاده از هوش مصنوعی در کار‌ها آموزش ببینند نه اینکه ربات‌ها جایگزین کارگران شود.
