عصر ایران- گوجی بری یا دیوخار با نام علمی Lycium barbarum گیاهی بومی آسیا است که ظاهری شبیه به زرشک دارد. مردم این قاره بیش از ۲۰۰۰ سال است که از این میوه خوش رنگ به عنوان یک گیاه دارویی و مکمل غذایی استفاده می‌کنند. امروزه گوجی بری را می‌توان از طریق عطاری‌ها و یا فروشگاه‌های مواد غذایی تهیه کرد.
اخیرا این گیاه شگفت انگیز با ادعای مزایای سلامتی بالقوه و متعدد به سایر نقاط جهان معرفی شده است. دانش مدرن در حال بررسی چنین اظهاراتی است و محققان نیز بسیاری از این کاربرد‌ها را تایید کرده اند.
اما علم امروزی در مورد گوجی بری چه نظری دارد؟ علاقه‌مندان در صورت مصرف این گیاه از چه فوایدی بهره‌مند خواهند شد؟
اعتقاد بر این است که گوجی بری از بیماری‌های چشمی مرتبط با افزایش سن محافظت می‌کند. این گیاه می‌تواند به بینایی کمک کند، زیرا حاوی سطوح بالایی از آنتی اکسیدان‌های سالم به ویژه زآگزانتین است.
همان آنتی اکسیدان‌ها همچنین می‌توانند آسیب ناشی از موارد زیر را متوقف کنند:
- نور فرابنفش
- رادیکال‌های آزاد
- استرس اکسیداتیو
با استناد به مطالعه‌ای که از طریق مجله اپتومتری و علم بینایی به چاپ رسیده است، سطوح زآگزانتین و سایر ترکیبات آنتی اکسیدانی در بدن سالمندانی که به مدت ۹۰ روز آب گوجی بری نوشیده بودند افزایش قابل توجهی را از خود نشان داد. پژوهش دیگر منتشر شده توسط مجله طراحی، توسعه و درمان دارویی نیز اضافه می‌کند: گوجی بری از شبکیه در برابر سلول‌های گانگلیونی مسئول گلوکوم محافظت می‌کند؛ وضعیتی که می‌تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.
گوجی بری حاوی آنتی اکسیدان‌های تقویت کننده سیستم ایمنی بدن است. آنتی اکسیدان‌ها به دلیل ویژگی‌هایی نظیر تقویت دستگاه ایمنی و توانایی خود در مبارزه با رادیکال‌های آزاد آسیب رسان و ایجاد کننده التهاب شناخته شده اند.
این گیاه حاوی مقادیر زیادی ویتامین A و C است، مانند سایر انواع توت‌ها از جمله بلوبری و تمشک. هر دو این ویتامین‌ها به منظور ایجاد ایمنی و پیشگیری از انواع بیماری ها، از سرماخوردگی گرفته تا حتی سرطان حیاتی هستند.
سطوح بالای آنتی اکسیدان‌ها از جمله ویتامین C، زآگزانتین و کاروتنوئید‌ها مسئول مبارزه با سلول‌های سرطانی هستند. آنتی اکسیدان‌ها رشد تومور را کاهش می‌دهند، التهاب را محدود و به حذف مواد مضر از بدن کمک می‌کنند.
تحقیقات روی موش‌های آزمایشگاهی که در مجله طراحی، توسعه و درمان دارویی گزارش شده است، حاکی از آن است که گوجی بری ممکن است رشد تومور را مهار کرده و اثربخشی درمان‌های ضد سرطان را افزایش دهد.
گوجی بری حاوی بتاکاروتن است که یک ماده شیمیایی گیاهی ضروری است. بتاکاروتن به واسطه توانایی خود در تقویت سلامت پوست شناخته شده است.
بتاکاروتن ماده‌ای است که در کرم‌های پوستی به طور گسترده استفاده می‌شود و با مزایای زیر همراه است:
- بهبود سلامت پوست
- کاهش تحریک پوست
- مدیریت اثرات منفی خورشید روی پوست
- مدیریت روند پیری پوست
پژوهشی معتبر روی موش‌های آزمایشگاهی نشان داده که تغذیه با ۵ درصد آب گوجی بری، آنتی اکسیدان‌های کافی برای محافظت در برابر آسیب اشعه ماوراء بنفش و اختلالات پوستی را در اختیار آنها قرار می‌دهد.
گوجی بری ممکن است در کنترل ترشح قند به جریان خون مفید باشد. یک مقاله معتبر تحقیقاتی در سال ۲۰۱۵ که از طریق وب سایت مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی است، نشان داده که گوجی بری سطح انسولین و گلوکز خون را متعادل می‌سازد.
همین مطالعه گوجی بری را با افزایش سطح HDL در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط دانسته است. HDL تحت عنوان کلسترول خوب شناخته می‌شود.
تحقیقاتی در سال ۲۰۱۶ روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد که نشان می‌دهند گوجی بری پتانسیل بهبود افسردگی و حالات اضطرابی را در اختیار دارد.
حتی طی مطالعه‌ای دیگر روی داوطلبان انسانی نیز مشخص شد که نوشیدن آب گوجی بری می‌تواند انرژی، خلق و خو و سلامت سیستم گوارش را بهبود ببخشد. در این مطالعه، شرکت کنندگان بالغ سالم روزانه ۱۲۰ میلی لیتر آب گوجی بری یا یک نوشیدنی دارونما را به مدت ۱۴ روز مصرف کردند. آنها در ادامه پرسشنامه‌هایی را تکمیل کردند تا احساسات خود را از بهزیستی، سلامت عصبی و روان شناختی، علائم اسکلتی- عضلانی، شکایات گوارشی، قلبی عروقی و همچنین هر گونه عوارض جانبی مرتبط با مصرف آبمیوه، به صورت روزانه ثبت کنند.
محققان اندازه گیری‌های دقیقی را برای ثبت فشار خون، توده بدنی، وزن، نبض و وضعیت بینایی هر شرکت کننده قبل و بعد از دوره ۱۴ روزه مطالعه انجام دادند. گروهی که آب گوجی بری دریافت می‌کردند، بهبود انرژی، توانایی تمرکز، عملکرد ورزشی، هوشیاری ذهنی و احساس آرامش و رضایت را تا روز پانزدهم بررسی گزارش کردند.
این مطالعه همچنین بهبود کیفیت خواب را در افرادی که آب گوجی بری مصرف می‌کردند به اثبات رساند و در هیچ یک از آنها عوارض خاصی در ارتباط با این نوشیدنی دیده نشد.
