متخصص پرتودرمانی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه سرطان روده بزرگ یکی از سرطانهای شایع جوامع صنعتی است، گفت: میزان شیوع این بیماری در دهههای اخیر رو به افزایش است.
دکتر مونا ملکزاده مغانی با اشاره به این که سرطان روده بزرگ یا سرطان کولون و یا سرطان رکتوم به رشد تودههای سرطانی در روده بزرگ گفته میشود، از شیوع بالای این سرطان در دنیا خبر داد.
وی افزود: کولون در قسمت انتهایی خود قبل از این که به مقعد برسد در قسمتی به نام رکتوم ممکن است درگیر سلولهای سرطانی شود.
وی با اشاره به علائم سرطان روده، افزود: کم خونی یکی از علائم شایع این سرطان است. زمانی که توده سرطانی در روده ایجاد میشود، این توده مرتبا از بدن خون دریافت و آن را همراه مدفوع دفع کرده و فرد مبتلا را دچار کم خونی میکند. بسته به قرارگیری توده سرطانی در سمت راست یا چپ روده، علائم میتواند متفاوت باشد.
وی با تاکید براهمیت تشخیص به موقع سرطان روده بزرگ، خاطرنشان کرد: در تودههای سرطانی که در دراز مدت بزرگ و ایجاد شده و سمت چپ روده را درگیر کرده باشند، علائمی همانند انسداد، شایعتر است. یکی از علل این انسدادها این است که توده در مقابل محل رکتوم قرار میگیرد.
ملک زاده علائمی همانند دفع خون روشن از بدن و یا انسداد روده را نیازمند بررسی و توجه دانست و هشدار داد: این علائم میتواند زنگ خطری برای مراجعه سریع و فوری به پزشک باشد؛ چرا که هر چه زمان تشخیص ودرمان زودتر باشد، شانس درمان مبتلایان نیز به مراتب بالاتر میرود.
او کلونوسکوپی را خصوصا در مراحل اولیه بیماری مهمترین راه تشخیص سرطان روده دانست و انجام کلونوسکوپی دورهای در افراد بالای ۴۵ سال را مورد تاکید قرار داد. بررسی خون در مدفوع نیز میتواند یکی از راههای شناسایی این بیماری باشد. اگر چنانچه فردی دچار متاستاز شده باشد میتوان با روش سیتی اسکن و در ادامه با آزمایش پاتولوژی نیز این ضایعه را تشخیص داد. به عبارتی باید از مقعد تا ابتدای روده تحت آزمایشات دورهای باشد تا چنانچه فرد به این بیماری مبتلا شد در سریعترین زمان ممکن درمانها آغاز شود.
این متخصص پرتودرمانی بررسی ضایعات در محدوده روده را ضروری دانست و ادامه داد: ضایعات در برخی اوقات با تشخیص قطعی توده سرطانی مشخص میشوند. انجام غربالگری منظم راهکار مناسبی برای پیشگیری از سرطانی شدن توده در بیماران مستعد است.
وی با اشاره به این که سرطان روده بزرگ یکی از بیماریهای دستگاه گوارش است، اظهار کرد: این نوع سرطان یکی از سرطانهای شایع در جوامع صنعتی بوده و میزان وقوع آن در دهههای اخیر رو به افزایش است. سرطان روده بزرگ از بیماریهایی است که با سبک زندگی و کم تحرکی در ارتباط مستقیم است.
ملکزاده، تغذیه را یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار در ابتلا به سرطان روده ذکر کرد و توضیح داد: مصرف زیاد چربیها میتواند فرد را مستعد ابتلا به سرطان روده کند. ورزش و انجام فعالیتهای فیزیکی یکی از مهمترین توصیهها برای پیشگیری از سرطان روده است. گنجاندن ساعتی در روز برای ورزش میتواند به میزان قابل توجهی از بروز این بیماری جلوگیری کند. ورزش کردن، پرهیز از مصرف غذاهای چرب و مصرف ویتامینها و میوهجات و سبزیجات میتواند به میزان قابل توجهی از بروز این سرطان پیشگیری کند.
این متخصص پرتودرمانی درباره درمانهای سرطان روده نیز توضیح داد: سرطان روده از معدود سرطانهایی است که حتی اگر متاستاز هم در بدن فرد ایجاد شده باشد به عنوان یکی از سرطان قابل درمان شناخته میشود. شیوع این سرطان در زنان و مردان برابر است. این سرطان معمولا با افزایش سن شیوع بیشتری پیدا میکند همچنین این بیماری در برخی افراد به صورت ژنتیکی نیز در سنین پایینتر میتواند ایجاد شود.
او تاکید کرد: سرطانهای زودرس روده یا غدههایی که میتوانند تبدیل به تودههای سرطانی شوند، نیز ممکن است در برخی افراد در سنین پایین بروز کنند؛ بنابراین افراد به محض مشاهده علائم فورا به پزشک مراجعه کنند.
ملک زاده ادامه داد: افراد باید از سن ۴۵ سالگی غربالگری سرطان روده بزرگ را انجام دهند، ولی اگر چنانچه سابقه ژنتیکی این بیماری در افراد درجه یک خانواده وجود دارد باید از سن ۳۵ سالگی آزمایشات تشخیصی آغاز شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که درمان اصلی سرطان روده معمولا جراحی است، خاطرنشان کرد: غیر از قسمت انتهای روده که رکتوم یا راست روده نامیده میشود در مابقی قسمتهای روده ابتدا جراحی انجام میشود مگر این که فرد دچار متاستاز شده باشد و بیماری در بدن او پخش شده باشد در این صورت درمانها با شیمی درمانی آغاز میشود.
وی تاکید کرد: به طور کلی درمانها به میزان متاستاز، پیشرفت بیماری و قرارگیری توده بستگی دارد.
به گفته دکتر ملکزاده درمان در ناحیه راست روده فقط در مراحل ابتدایی به صورت جراحی است در غیر اینصورت درمانها به صورت شیمی درمانی و رادیوتراپی همزمان انجام میشود؛ به این شکل که بیمار تحت رادیوتراپی قرار میگیرد و در ادامه شیمی درمانی نیز انجام میشود، در گام بعدی بیمار برای جراحی آماده میشود؛ بنابراین این روند باعث میشود فعالیتهای روده و معقد حفظ و فرد کیفیت زندگی بهتری داشته باشد.
وی به روش دیگری برای درمان سرطان روده اشاره کرد و گفت: درمان با داروهای هدفمند یکی دیگر از روشهای درمانی موثر در این بیماری است. در صورتی که جهش در ژنهای خاصی ایجاد نشده باشد میتوان از این درمان نیز بهره برد، این درمان کمک میکند که در صورت متاستاز پاسخهای مناسبتری دریافت کنیم. درمان با داروهای هدفمند فقط در بیمارانی استفاده میشود که در وضعیت متاستازیک باشند.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، او در بخش دیگری توضیح داد: در مطالعاتی مشخص شده سلولهای سرطان روده در برخی موارد به درمانهای ایمونوتراپی هم پاسخ مثبت میدهند.
وی همچنین جراحی را متداولترین روش درمان سرطان روده دانست و در ادامه رادیوتراپی، شیمی درمانی، درمان هدفمند و ایمونوتراپی را از مهمترین روشهای درمانی ذکر کرد.