زلزله تهران میتواند یک وقوع بحرانی برای ایران باشد. زیرا تهران برای مواجهه با زلزله آماده نیست.
ظهر امروز -۲۶ بهمن ماه سال ۱۴۰۱، زلزله دماوند را لرزاند. زلزله‌ای به بزرگی ۳.۳ ریشتر در عمق ۹ کیلومتری زمین، دماوند را لرزاند. این زلزله از این جهت قابل توجه است که هفته گذشته زلزله‌ای بزرگ و تاریخی ترکیه و سوریه را لرزاند. زلزله بزرگ ترکیه و سوریه تا امروز بیش از ۴۰ هزار کشته بر جای گذاشته است.
به گزارش رکنا، وقتی هنوز ذهن مردم ایران و جهان با زلزله ترکیه و سوریه درگیر است، با وقوع این زلزله در دماوند ناخودآگاه ذهن ساکنان تهران به سمت زلزله تهران کشیده می‌شود. زلزله‌ای که کارشناسان معتقد هستند از زمان وقوع طبیعی آن چند سالی است گذشته است. زلزله تهران میتواند یک وقوع بحرانی برای ایران باشد. زیرا تهران برای مواجهه با زلزله آماده نیست.
این آماده نبودن در حالی مطرح است که سالهاست کارشناسان تاکید دارند که باید تهران را برای وقوع یک زلزله آماده کرد، ولی گفتن ها، بار‌ها گفته شده، ولی خبری از آمادگی کلان شهر تهران در مقابل زلزله دیده نمی‌شود.
تهران در حالی برای زلزله آماده نیست که طبق آمار رسمی که، علی نصیری، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران تهران روز دوم بهمن ۱۴۰۱ اعلام کرده است ۱۶ هزار ساختمان ناایمن در پایتخت وجود دارد. این آمار در کنار بافت فرسوده و وضعیت مبلمان شهری و میزان امکانات امدادی و ... خبر از بحرانی جدی در پس زلزله تهران می‌دهد.
زلزله احتمالی تهران یکی از تهدید‌هایی است که میتواند نه تنها شهر تهران بلکه کل کشور را با یک بحران جدی مواجه کند. کارشناسان بر این باورند که اگر زلزله‌ای در ابعاد بزرگتر از ۶ ریشتر در یکی از ۳ گسل شهر تهران رخ دهد، خسارت‌های احتمالی آن منجر به یک فاجعه تاریخی خواهد شد و میتواند بنیان‌های اجتماعی و سیاسی کشور را تحت تاثیر قرار دهد و ما را با یک مساله حاد امنیتی مواجه کند.
توصیه‌های کارشناسان این حوزه در سال‌های اخیر، اما هیچ مطابقتی با اقدامات مسوولان شهری تهران در مورد رعایت استاندارد‌های ساخت و ساز، انتقال نهاد‌های استراتژیک به نقاط امن و یا آموزش همگانی و استفاده از ظرفیت نهاد‌های مدنی برای مدیریت هرگونه اتفاق احتمالی ندارد. به نظر می‌رسد دستگاه‌های اجرایی و نهاد‌هایی که متولی این امر هستند به هیچ عنوان مساله‌ای به نام بحران بعد از وقوع زلزله در تهران را آن طور که باید جدی نگرفته اند و با تمام قوا سعی در تقلیل مساله با اتکا به برگزاری چندین مانور زلزله در سال دارند.
در این باره کامبد امینی حسینی، زمین شناس و رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران در گفتگو با خبرنگار رکنا با اشاره به اینکه ۳ گسل اصلی در پیرامون شهر تهران وجود دارد که میتواند در هنگام وقوع زلزله خطرآفرین باشد، تصریح کرد: گسل شمال تهران، گسل مشاء و گسل ری ۳ گسل اصلی در این محدوده هستند که گسل شمال تهران را می‌توان به عنوان یکی از خطرآفرین‌ترین گسل‌ها در صورت وقوع حادثه ارزیابی کرد.
وی افزود: اگر گسل شمال تهران فعال شود میتواند زلزله‌ای به ابعاد حدودی ۷ ریشتر ایجاد کند و این مساله با توجه به تراکم جمعیت موجود در این نقطه از تهران به دلیل برج سازی‌ها و افزایش روند ساخت و ساز در سال‌های اخیر میتواند منجر به یک واقع هولناک با خسارات جانی بالا شود.
این زمین شناس بیان داشت: زلزله احتمالی به دلیل حرکت گسل جنوب تهران بر خلاف تصور عموم مردم میتواند منجر به زلزله‌ای در ابعاد ۶.۵ ریشتر شود و این مساله به دلایل فنی و زمین شناسی میتواند کم خطر‌تر از زلزله‌ای باشد که منشاء آن گسل شمال تهران است، اما با این همه خسارات احتمالی همین واقعه احتمالی نیز میتواند بحرانی در ابعاد ملی و منطقه‌ای محسوب شود.
رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران با اشاره به اینکه کم خطرترین سناریو به دلیل دوری گسل آن از شهر تهران سناریوی وقوع زلزله به علت حرکت گسل مشاء است، اضافه کرد: این گسل میتواند زلزله‌ای با شدت ۷ و حتی بیشتر ایجاد کند و نقاطی در شرق و شمال شرقی تهران را دچار حادثه و بحران بکند.
امینی حسینی با تاکید بر اینکه ابعاد هر سه سناریو به قدری گسترده است که باید به صورت جدی برای مدیریت هرگونه رخداد طبیعی کاملا آماده بود، یادآور شد: هر کدام از این سناریو‌ها در بهترین حالت میتواند منجر به تخریب ده‌ها هزار واحد مسکونی و کشته‌هایی تا ۱۰۰ها هزار نفر شود و این یک مساله کاملا جدی و قابل پیش بینی است.
وی با اشاره به اینکه میزان افراد زخمی و آسیب دیده در این مساله بالاتر از یک میلیون نفر خواهد بود، ادامه داد: در این رابطه هم مردم و هم حاکمیت وظایفی بر عهده دارند که باید به آن عمل کنند به طور مثال دولت‌ها باید وام‌های کم بهره با بازپرداخت دراز مدت در اختیار مردم در شهر تهران قرار دهند تا بتوانند سازه‌های قدیمی و کم توان خود را ترمیم یابازسازی کنند و این مساله نیازمند بودجه کلان و مداخله دولت و مجلس و حتی قوه قضاییه است، زیرا مردم به تنهایی توانایی مقابله با مساله‌ای با این ابعاد را ندارند.
این زمین شناس عنوان کرد: متاسفانه برخی از جریانات در دستگاه‌های اجرایی و شهرداری تهران همچنان دارند به ساخت و ساز‌ها در شمال تهران دامن می‌زنند و این مساله در کنار بلندمرتبه سازی در شمال این شهر اولین نقطه‌ای خواهد بود که در صورت وقوع زلزله از آن آسیب خواهیم دید.
رئیس پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران گفت: ما نباید منتظر بمانیم و تنها زمانیکه یک زلزله‌ای در کشور‌های اطراف رخ داد و صحنه‌های وحشتناک آن را مشاهده کردیم به فکر اطلاع رسانی در این زمینه بیافتیم بلکه رسانه‌ها و مردم باید دایما از آن صحبت کنند و این را تبدیل به یک مطالبه عمومی کنند.
وی افزود: ما می‌توانیم با ایجاد گروه‌های داوطلب مردمی در مناطق مختلف شهر تهران و و آموزش آنها برای روز‌های بحرانی تبعات و ابعاد خسارت‌های احتمالی را در آینده کاهش دهیم و در این خصوص لازم است حتما با موسسات مردم نهاد تعامل بیشتری انجام گیرد.
زلزله چند هفته پیش در خوی و زلزله روز‌های گذشته در ترکیه که میزان خسارت‌های آن به رقمی نزدیک به ۱۰ هزار کشته در دو شهر ترکیه و سوریه رسیده است باعث شد تا مسوولان و رسانه‌ها در کشور دوباره ابعاد بحران احتمالی بعد از وقوع زلزله در شهر تهران را برای چندمین بار مورد نقد و بررسی قرار دهند، اما مشخص نیست که نهاد‌های حاکمیتی از جمله وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری تهران، سازمان مدیریت بحران و نهاد‌های متولی دیگر دقیقا چه برنامه‌هایی برای مواجهه با این واقعه احتمالی دارند.
