بانیان وضع موجود چه کسانی هستند؟

حسن بختیاری‌زاده، کارشناس‏ارشد روابط بین‌الملل در روزنامه هم‌میهن نوشت: انتخابات مجلس یازدهم در دوم اسفندماه سال ۹۸ و با مشارکت کمتر از ۴۳ درصد واجدان شرایط، برگزار شد. اکنون و سه سال پس از برگزاری آن انتخابات، می‏توان این پرسش را مطرح کرد که مهمترین مصوبات و اقدامات مجلس یازدهم- که به‏عنوان جزئی از حکومت یکپارچه اصول‌گرایان، به‏طور کامل از نمایندگان آن جناح پر شده است - چه بوده و چه نتایجی داشته است؟

۱. یکی از مهم‏ترین مصوبات مجلس یازدهم تصویب طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‏ها» بوده است. آنگاه که پیروزی بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا و پایان دوره ترامپ، امید‌های فراوانی را برای احیای برجام ایجاد کرد، مجلس، طرح یادشده را تصویب کرد. طرحی که دولت را مکلف کرد فعالیت‌های هسته‌ای را به سطحی فراتر از برجام گسترش دهد و در صورت عدم رفع تحریم‏‏های مختلف از جمله تحریم‏های حقوق بشری- که هیچ ربطی به موضوع هسته‏ای نداشت- اجرای پروتکل الحاقی به توافق‌نامه پادمان میان ایران و آژانس را متوقف کند.

طراحان و حامیان این طرح، ادعا می‏کردند این مصوبه مجلس، سبب فشار بر طرف‏های مقابل خواهد شد و آنان را وادار می‏سازد تحریم‏ها را لغو کنند. همان‌گونه که پیش‌بینی می‏شد، این مصوبه مجلس، به مانع مهمی در مسیر احیای برجام تبدیل شد. موضوعی که روحانی نیز، چندبار تا الان به آن اشاره کرده است. اختلال در فرایند احیای توافقی که لغو تحریم‏های هسته‏ای را دربر می‌گرفت، تنها نتیجه یکی از مهمترین مصوبات مجلس یازدهم بوده است. اکنون بیش از دو سال از تصویب طرح مجلس می‏گذرد و چشم‌انداز لغو تحریم‏ها به دلایل مختلف، از جمله تأثیر آن مصوبه مجلس بر مذاکرات هسته‏ای، تیره‏تر از همیشه به‌نظر می‏رسد.

۲. یکی دیگر از مهم‏ترین تصمیمات مجلس یازدهم آنگاه رقم خورد که ۲۲۰ نماینده از ابراهیم رئیسی برای حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری دعوت کردند. آنان در دعوت‌نامه خود، با اشاره به «نابسامانی‏های جدی» در «حوزه معیشت و زندگی مردم»، «یکی از مهم‏ترین عوامل برون‌رفت از وضع موجود» را «اصلاح سامانه مرکزی دولت» با انتخاب رئیس‏جمهوری دانستند که ویژگی‏های لازم را برای «حرکت کشور در مسیر تعالی داشته باشد». نمایندگان در بیانیه خود اظهار داشتند: «مردم و نظام، رئیس‏جمهوری می‏خواهند که به‌جای تکیه‌بر وعده‏های پوشالی بیرونی، به ظرفیت‏های درونی تکیه کند.»

البته آنان تصریح کردند که رئیسی «نامزد اصلح» است و آنان «خود را موظف می‏دانند» در جهت انتخاب رئیس‌جمهوری «توانمند»، «به مردم کمک کنند». اکنون و پس از گذشت یک‌سال و پنج‌ماه از شروع فعالیت دولت رئیسی، دلار ۴۹ هزار تومانی، گوشت ۳۵۰ هزار تومانی، سکه ۲۹ میلیون تومانی، پراید ۳۰۰ میلیون تومانی و قیمت سرسام‌آور مسکن، تنها بخشی از نتیجه نسخه‌ای است که نمایندگان مجلس تجویز کردند تا با «اصلاح سامانه مرکزی دولت» و «تکیه بر جوانان انقلابی» و با «کمک به مردم» برای «انتخاب اصلح»، «مسیر فائق آمدن بر مشکلات» هموار شود. نسخه‌ای که بعضی نمایندگان مجلس، با سخنرانی در هر شهر و دیار، آن را به مردم عرضه کردند. نمایندگان مجلس، اکنون بیش‌از‌پیش به نظاره‌گران شرایط جامعه، تبدیل شده‌اند و در بهترین شرایط، عده بسیار کمی از آنان، همان انتقادات مردم عادی را تکرار و از وضعیت کنونی، ابراز تأسف می‏کنند.

مجلس یازدهم، در ایجاد شرایط موجود ایران سهمی غیرقابل انکار دارد چراکه نمی‏توان تاثیر آن را در روند مذاکرات احیای برجام، انتخابات ریاست‌جمهوری و انفعال در برابر شرایط سخت جامعه انکار کرد؛ حتی اگر نمایندگان مجلس، به‌گونه‌ای قابل پیش‌بینی، در آستانه انتخابات مجلس دوازدهم، به منتقدان دولت تبدیل شوند و تلاش کنند از خود رفع مسئولیت کنند.