عکس دیده‌نشده از پارک‌وی در دهه ۴۰

ریشه نام پل و بزرگراه «پارک‌وی» برای بسیاری از شهروندان تهرانی کنجکاوی برانگیز است؛ نامی متفاوت برای یک بزرگراه که البته امروز آن را با نام بزرگراه شهید چمران می‌شناسیم و اتفاقا یکی از بزرگراه‌ها و پل‌های پرتردد شهر محسوب می‌شود.

به گزارش همشهری آنلاین، نام قدیم بزرگراه شهید چمران که در دهه ۴۰ از میدان توحید تا تقاطع خیابان، ولی عصر (عج) ساخته شد، بزرگراه پارک‌وی بود.

اگرچه امروز تهرانی‌ها دیگر این بزرگراه را با نام شهید چمران می‌شناسند، اما هنوز نام پل پارک‌وی در تقاطع این بزرگراه با خیابان ولیعصر (عج) نامی رایج میان شهروندان است. برای اطلاع از وجه تسمیه و ریشه نام پارک‌وی باید به نحوه و ماجرای ساخت این بزرگراه اشاره کنیم.

«داریوش شهبازی» تهران‌شناس و تاریخ‌پژوه می‌گوید: «پارک‌وی یک کلمه انگلیسی است. از طرح‌هایی که در امریکا مرسوم بود اقتباس شد مانند گرین‌وی یا فری‌وی. به‌طور کلی پارک‌وی در اواخر سده ۱۹ توسط ۲معمار به نام‌های فردیک لا و آلبرت کان در امریکا ابداع شد. قصد و نظر این معماران این بود که جاده‌های تفریحی بسازند؛ جاده‌هایی که دارای منظر بصری زیبا و امنیت برای تردد پیاده و سواره باشد. به‌طوری که شهروندان به راحتی بتوانند در شرایط امن به جاده بروند و لذت ببرند. آن‌ها جاده‌هایی را کنار هم و به موازات هم طراحی کردند که عابران پیاده، دوچرخه‌سواران، کالسکه‌های اسب در مسیر مجزای خود رفت‌وآمد کنند؛ در حالی که امنیت هر جاده به‌ویژه جاده تردد عابران حفظ می‌شد.»

شهبازی با بیان اینکه شهروندان از ساخت پارک‌وی استقبال کردند، می‌گوید: «شهروندان خیلی لذت می‌بردند که در این بزرگراه خلوت و خوش منظر رانندگی کنند. بخشی از تفریح مردم در روز‌های تعطیل هم رانندگی در این مسیر بود. وسط بزرگراه پارک‌وی بلواری با فضای سبز ساخته شده بود. درختان کاج منظم در ۲طرف و کناره‌ها هم درختان سرو نقره‌ای و کاج معروف به کاج تهران در رفیوژ وسط بزرگراه کاشته شده بود.»

در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ میلادی پارک‌های متعددی در آمریکا ساخته شد و این موج جدید در دهه ۴۰ شمسی به ایران هم رسید. شهبازی می‌گوید: «در روزگار پهلوی دوم که جنگ جهانی دوم هم تمام شده و ساختمان‌سازی و جاده‌سازی با ضرباهنگ تندی پیش رفت، دولت وقت ایران تصمیم گرفت در حوزه شهرسازی و خیابان‌کشی در پایتخت، طرحی نو دراندازد. همزمان با همین تحولات به مرور، تعداد خودرو‌ها در خیابان، بیشتر و به دنبال آن ترافیک و تردد خودرو هم بیشتر شد.

در نتیجه ساخت بزرگراه‌ها و جاده‌ها برای تردد آسان خودرو‌ها در ابتدای دهه ۴۰ در دستور کار قرار گرفت. ساخت جاده تهران‌ـ کرج سال ۱۳۴۱آغاز و ۴سال بعد تمام می‌شود. بعد از اتمام ساخت جاده تهران‌ـ کرج، ساخت بزرگراه پارک‌وی (چمران فعلی) و بزرگراه شاهنشاهی (شهید مدرس فعلی) شروع شد.»