معاهده آلماتی با حضور سران دولت‌های آذربایجان، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان، مولداوی، روسیه، ترکمنستان، ازبکستان و اوکراین به امضاء رسید و مهم این است که مجالس و پارلمان‌های کشور‌های عضو از جمله پارلمان آذربایجان این معاهده را به تصویب رساندند.
ایسنا نوشت: امام جمعه اردبیل در رابطه با مسئله آذربایجان و ارمنستان گفت: ملت عزیز و بزرگ آذربایجان توجه کنند که ایران آذربایجان را دشمن خود نمی‌داند و جای دشمنی هم نیست و لذا هیچ تهدیدی از ایران برای آذربایجان وجود ندارد و ایران تا حال از هیچ خیرخواهی برای آذربایجان مضایقه نکرده است.
آیت الله سیدحسن عاملی، چهارم فروردین در خطبه‌های این هفته نماز جمعه که در محل مصلای اردبیل برگزار شد، خطاب به ملت جمهوری آذربایجان اظهار کرد: ایران ذره‌ای حمایت از ارمنستان ندارد و هر چه در این باره گفته می‌شود همه دروغ محض است. ایران در تمام مجامع بین المللی از تمامیت ارضی آذربایجان دفاع کرده و به نفع آذربایجان رای داده است. ایران بار‌ها اعلام کرده که کل قره باغ خاک آذربایجان است و ارمنستان هیچ حقی در آن ندارد و رهبر عظیم الشأن ما در سخنرانی‌های خود تصریح کرده که قره باغ خاک آذربایجان است.
امام جمعه اردبیل خاطرنشان کرد: آنچه ایران به آن حساس است به هم ریختن مرز‌ها و بستن راه ایران به طرف اروپاست و حساسیت ایران به این مسئله هیچ ربطی به ارمنستان ندارد و به معنی حمایت از ارمنستان نیست. خط قرمز ایران دوام و بقاء مرز‌های بین‌المللی است. یک بار این مرز توسط ارمنستان به هم ریخت. ۲۵سال جنگ اتفاق افتاد و هزاران انسان بی گناه جان خود را از دست دادند. اگر دوباره مرز‌های بین المللی به هم بریزد، ۲۵ سال دیگر جنگ شروع و منطقه به جولان نیرو‌های خارجی تبدیل خواهد شد و این قطعاً به نفع آذربایجان نیست.
وی یادآور شد: هر کشوری به طور طبیعی به راه‌های بین المللی خود حساس است. شما نیز حساس هستید و لذا هزاران شهید در قره باغ تقدیم به تمامیت ارضی کشور خود کردید، پس اگر ایران به مرز‌های بین المللی خود حساس است، جای ملامت نیست. متاسفانه دولت شما در صدد برآمده که مرز‌های بین‌المللی را که خودش چندین بار به آن رای داده، به هم بزند و راه ایران را ببندد. اولین بار دولت آذربایجان در نشست آلماتی در سال ۱۹۹۱ میلادی توافق نامه‌ای را امضاء کرد که طبق آن جمهوری‌های داخل شوروی سابق مرز‌های موجود را به رسمیت می‌شناسند.
امام جمعه اردبیل با تشریح ابعاد و مفاد معاهده آلماتی خاطرنشان کرد: معاهده آلماتی در ۲۱ دسامبر سال ۱۹۹۱ در آلماتی با حضور سران کشور‌های استقلال یافته از شوروی به امضاء رسید. طبق این معاهده اتحادیه دولت‌های مستقل تشکیل و بیانیه صادر شد. برخی از بند‌های مهم این بیانیه عبارت است از:۱- کشور‌های مستقل تمامیت ارضی یکدیگر را به رسمیت می‌شناسند و هیچ کدام از دولت‌های عضو مرز‌های دولتی و رسمی یکدیگر را تغییر نخواهد داد. ۲- دولت‌های عضو در حوزه سیاسی و اقتصادی مشکلات پیش آمده را از طریق مذاکره و صلح حل و فصل خواهند کرد و از توسل به تهدید و زور پرهیز خواهند نمود.۳- کشور‌های عضو به آزادی، صلح و حقوق بشر احترام خواهند گذاشت. ۴- دولت‌های عضو متعهد می‌شوند معاهده‌هایی را که شوروی آن را امضاء و به اجرای آن متعهد شده بود به رسمیت بشناسند و اجرای آن را ادامه دهند. ۵- کشور‌های عضو متعهد به اجرای بند‌های این معاهده هستند.
آیت الله عاملی ادامه داد: معاهده آلماتی با حضور سران دولت‌های آذربایجان، ارمنستان، بلاروس، قزاقستان، تاجیکستان، قرقیزستان، مولداوی، روسیه، ترکمنستان، ازبکستان و اوکراین به امضاء رسید و مهم این است که مجالس و پارلمان‌های کشور‌های عضو از جمله پارلمان آذربایجان این معاهده را به تصویب رساندند.
نماینده، ولی فقیه در استان اردبیل ادامه داد: چند سال بعد اجلاسیه پراگ با حضور امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و شارل میشل رئیس شورای اروپا، الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان برگزار شد و طرفین دوباره توافق کردند به مفاد معاهده آلماتی احترام بگذارند و تمامیت ارضی یکدیگر را به رسمیت بشناسند. حالا مدتی است که دولت آذربایجان اعلام کرده توافق آلماتی و پراگ را نمی‌پذیرد و مرز‌ها با ارمنستان نه بر اساس معاهده آلماتی در سال ۱۹۹۱ که بر اساس نقشه ۱۹۱۹ تعیین شود.
امام جمعه اردبیل افزود: بر اساس این نقشه استان سیونیک یا همان زنگزور ضمیمه آذربایجان می‌شود و منجر به قطع مرز زمینی ایران و ارمنستان می‌گردد و ایران یک راه اصلی خود به طرف اروپا را از دست می‌دهد. این ادعای آذربایجان مطابق با قواعد بین‌المللی نیست و هیچ کشوری آن را تایید نمی‌کند.
وی تصریح کرد: اگر سوابق تاریخی مبنای مرز‌ها قرار بگیرد کل اوضاع دنیا به هم می‌ریزد و طبق آن باید بسیاری از کشور‌های همسایه ایران از جمله آذربایجان به ایران ملحق شود به همین جهت رجوع به تاریخ قطعاً به نفع آذربایجان نیست و ما هم چنین چیزی را نمی‌خواهیم.
آیت الله عاملی ادامه داد: نماینده سازمان ملل در امور فلسطین این هفته در اعتراض به اسرائیل که نقض توافقات قبلی را کرده گفت این درست نیست که شما یک توافق را امضاء کنید، سپس به امضاء و تعهد خود اعتناء نکنید. در این خصوص ما از دولت آذربایجان می‌خواهیم به تعهدات خود، به امضای خود و به مرز‌های بین‌المللی احترام بگذارد و آرامش و امنیت منطقه را از بین نبرد.
امام جمعه اردبیل با اشاره به تبعات بهم ریختن مرز‌ها خطاب به ملت برزگ آذربایجان اظهار کرد: از ملت فهیم آذربایجان نیز می‌خواهیم دقت کنند که اگر خدای نکرده مرز‌ها به هم ریخت و حادثه‌ای رخ داد حتماً بدانند این به معنی حمایت ایران از ارمنستان نیست، بلکه دفاع از حق مسلم ایران است و هیچ ربطی به ارمنستان ندارد و بانی اصلی کسی است که مقدمات این کار را فراهم کرده است.
وی تصریح کرد: در کشور شما حتماً تبلیغ خواهند کرد که ایران قصد تعرض به آذربایجان دارد، ولی حتماً بدانید که ایران با قاطعان طریق مخالف است نه با ملت بزرگ آذربایجان، ما از اول با ملت بزرگ آذربایجان بودیم، هستیم و خواهیم بود و آنها را مثل جان خود عزیز می‌دانیم. همچنان که شرعاً قانوناً و عرفاً خود را ملزم به حفظ تمامیت ارضی آذربایجان می‌دانیم و اگر خدای نکرده زمانی تعرض به آذربایجان صورت بگیرد باز مثل سابق پیش از همه ما در کنار ملت آذربایجان خواهیم بود.
آیت الله عاملی در ادامه خطبه‌های نماز جمعه با اشاره به میزان مصرف بنزین در اولین روز عید تصریح کرد: در اولین روز عید مصرف بنزین در ایران، رکورد را نه تنها در ایران بلکه در دنیا شکست! مصرف بیش از ۱۴۴ میلیون لیتر در یک روز یک مصرف کاملا استثنایی در دنیاست. زمانی ایران در مصرف بنزین کاملاً وابسته به خارج بود. امروز به برکت تلاش مهندسین ایرانی و حمایت دولت فعلی و دولت‌های قبلی مخصوصاً همت قرارگاه خاتم الانبیاء ایران به جایگاه استثنایی در دنیا در تولید بنزین رسیده و روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین تولید می‌کند، لذا انصاف اقتضاء می‌کند که این خوداکتفایی را شاهکار جمهوری اسلامی بنامیم.
وی با تبیین عملکرد‌ها و توانمندی‌های جمهوری اسلامی در حوزه‌های گوناگون خاطرنشان کرد: زمستان گذشته تامین گاز واقعاً قابل تحسین بود و جمهوری اسلامی به کوره ده‌ها هم گازرسانی کرده و خیلی از اهل فن می‌گفتند امکان تامین گاز برای کل شهر‌های بزرگ و کوچک، روستا‌ها و بخش‌ها ممکن نیست و ایران قطعاً درمانده خواهد شد، اما ملت ما با آرامش کامل زمستان را گذراندند.
امام جمعه اردبیل اضافه کرد: رژیم سابق با همین اعتقاد گازرسانی نمی‌کرد. در زمان رژیم سابق فقط ۵۰ هزار علمک گاز در شمال تهران وجود داشت و ملت ما با مشقت غیرقابل وصف گالن‌های نفت و کپسول‌های گاز را تهیه می‌کردند، صف گالن‌های نفت و کپسول‌های گاز در اول انقلاب هنوز از یاد نسل انقلابی نرفته است و در طراحی خانه‌ها بخشی از خانه به جمع هیزم و ذغال اختصاص داشت. حالا نسل جدید تا چشم باز کرده گاز را در خانه دیده و اطلاع از گذشته کشور و از حجم عظیم سرمایه گذاری جمهوری اسلامی در این باب ندارد.
وی گفت: من خودم در پاسگاه‌های مرزی حاضر شدم و دیدم تماماً گازرسانی شده این پاسگاه‌ها گاهی در صعب العبورترین کوهستان قرار دارند، اما هم پاسگاه هم روستا‌های اطراف همه گاز داشتند، افسر پاسگاه با اشاره هیزم‌های انباشته شده در حیاط پاسگاه کشور مقابل گفت آنها را برای زمستان خشک می‌کنند، ولی باز کفاف نمی‌کند و از ما خواسته اند که برای پاسگاه آنها نیز گاز بدهیم.
امام جمعه اردبیل افزود: در زمان رژیم سابق برای ایران امکان صادرات گاز نبود، چون در صنعت گاز کار نشده بود و حالا جمهوری اسلامی علاوه بر تامین گاز کشور در تابستان‌ها صادرات گاز به کشور‌های همسایه دارد. احداث پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها در ایران که نقش بزرگی در تضعیف تحریم داشتند؛ به برکت پیشرفت کشور در استحصال گاز بوده است؛ از جهت برق‌رسانی نیز شاهکار بزرگی شده است. روستا‌های ایران در رژیم گذشته از برق محروم بودند بلکه بعضی از شهر‌های ایران با ژنراتور تامین برق می‌کردند و نصف شب ژنراتور خاموش می‌شد؛ در حالی که در حال حاضر در کل ایران یک روستای ۲۰ خانوار پیدا نمی‌کنید که برق نداشته باشد. حتی خودم برق قشلاقی در پارس آباد با یک خانوار را افتتاح کردم این قشلاق مرا واسطه کرد که از نعمت برق برخوردار شود جا داشت جمهوری اسلامی با برق رسانی به آخرین روستای ۲۰ خانوار جشن بگیرد، اما باز در تبیین عملکرد ضعف وجود دارد.
