تلویزیون با مخاطبانش چه می‌کند؟

روزنامه شرق نوشت: رقابت‌های هفته بیست‌وپنجم لیگ برتر ایران با انجام دو بازی حساس، روز جمعه به پایان رسید که در آن، استقلال در اراک موفق به شکست‌دادن آلومینیوم شد و در حساس‌ترین بازی هفته هم تراکتور در ورزشگاه خانگی‌اش با یک گل از سد سپاهانِ صدرنشین عبور کرد تا نهایتا صدر جدول از چیزی که پیش‌تر بود، فشرده‌تر شود. حالا دو تیم سپاهان و استقلال با ۵۲ امتیاز در رده‌های اول و دوم قرار گرفته‌اند و پرسپولیس با ۵۱ امتیاز در تعقیب آن‌ها ست.

فارغ از مسائل فنی، این دو بازی آخر، یعنی دیدار استقلال در اراک و سپاهان در تبریز به واسطه حضور پرشور تماشاگران، رنگ‌وبوی متفاوتی هم به خود گرفته بود و حس‌وحال رخت‌بربسته از ورزشگاه‌های ایران را که به واسطه کج‌سلیقگی مسئولان در اعلام بی‌تماشاگرکردن بازی‌ها رقم خورده بود، دوباره به فضای فوتبال برگرداند. هرچند که این حس ناب، با تصویربرداری و کیفیت ضعیف این دو بازی به‌ویژه دیداری که در اراک برگزار شد، نصفه‌و‌نیمه ماند.

واقعیت امر این است که برخلاف وعده‌های مکرر مسئولان صداوسیما مبنی بر بهبود کیفیت تصاویر فوتبال در شهرستان‌ها، هنوز هم به نظر می‌رسد این بازی‌ها با ابتدایی‌ترین شکل ممکن ضبط و پخش می‌شوند که ناگفته پیداست روی اعصاب مخاطب است. تلویزیون که بسیاری از مخاطبانش را از دست داده به واسطه انحصاری که در پخش بازی‌های لیگ برتر دارد، همچنان پربیننده‌ترین برنامه‌هایش همین مسابقات پخش زنده است؛ ولی عجیب آنکه در بهبود کیفیت این تصاویر هم هیچ کوششی نمی‌کند یا اینکه کوششی که قابل لمس باشد، انجام نشده است.

این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که صداوسیما به واسطه قدرت خودخوانده‌ای که برای خودش ایجاد کرده، سال‌هاست از پرداخت حق پخش تلویزیونی طفره می‌رود و در میان شگفتی بدترین تصاویر با بدترین کیفیت ممکن را از زمانی که قرار است بازی‌های لیگ در شهرستان برگزار شود، به خورد مخاطب می‌دهد. تصاویری که بار‌ها مشخص شده حتی پخش آن‌ها از دوربین‌های گوشی‌های هوشمند جدید هم ضعیف‌تر و بی‌کیفیت‌تر است.

درحالی‌که این روز‌ها مسابقات در کشور‌های همسایه به صورت ۴K، فول‌اچ‌دی و در بدترین حالت ممکن اچ‌دی پخش شود و کارگردان‌های تلویزیونی در حال امتحان‌کردن پخش این رقابت‌ها با فرمت ۸K هم هستند، در ایران همچنان مشابه با چند دهه قبل، مسابقات فوتبال بر بستر SD به دست مخاطب می‌رسد که ناگفته پیداست ضعفی بزرگ و غیرقابل چشم‌پوشی است.

تلویزیون از کنار پخش رقابت‌های فوتبال درآمد بسیار هنگفتی دارد و اغلب تعدد زیرنویس‌های تبلیغاتی به قدری زیاد است که از کیفیت پخش کاسته می‌شود؛ ولی به نظر می‌رسد هزینه‌کردن برای بهبود تصاویر ارسالی از شهرستان‌ها چندان اولویتی ندارد. این اتفاق را باید گذاشت کنار تصاویری که از کشور‌های دیگر در زمان پخش فوتبال مخابره می‌شود. جایی که کارگردان‌های خارجی آن‌قدر ابتکار به خرج داده‌اند که ارائه نمای ۳۶۰ درجه، کار‌های گرافیکی آنلاین و حتی پخش به شیوه پلی‌استیشن هم به رزومه آن‌ها افزوده شده است.

ولی در ایران حتی شهر‌های بزرگی مانند اصفهان، اهواز و تبریز که تیم‌های لیگ برتری هم دارند، از ارسال تصاویر به صورت اچ‌دی عاجز مانده و اغلب با استفاده از افراد غیرمتخصص برای پخش بازی‌های فوتبال، از حداقل‌ها هم فاصله نجومی می‌گیرند.

شاید به همین دلیل است که روس‌ها که همین چند وقت پیش تیم زنیت را برای دیداری دوستانه به اصفهان فرستاده تا با سپاهان بازی کنند، انتقادات تندوتیزی از کیفیت تصاویر این بازی کردند. در واقع سیگنال‌های ارسالی از ایران در آن بازی به حدی بی‌کیفیت بود که صدای تماشاگران روس را درآورد و یک شبکه تلویزیونی را به توضیح واداشت. علاوه‌براین، یکی از رسانه‌های این کشور هم با کنایه اعلام کرد که این تصاویر یادآور کیفیت پخش زنده مسابقات سال ۲۰۰۷ در روسیه است! قاب‌های مشکی دور تصویر، پخش بازی بدون صدای ورزشگاه، شنیده‌شدن صدای گاه و بی‌گاه گزارشگر ایران و زوایای عجیب دوربین ازجمله انتقاداتی بود که هنگام پخش بازی سپاهان - زنیت از سوی هواداران تیم روسی مطرح شد. این انتقادات به حدی بود که در نهایت شبکه Match TV که مسابقه را پخش می‌کرد، مجبور به ارائه توضیحاتی شد و آن را تقصیر طرف ایرانی دانست. در بخشی از توضیحات این شبکه آمده بود: «مانند همه بینندگان، ما درک می‌کنیم که کیفیت پخش به طور کامل الزامات پخش مدرن را برآورده نمی‌کند. متأسفانه این واقعیتی است که مربوط به شرکای ایرانی ما است که سیگنال را ارائه می‌دهند».