یوزپلنگ آسیایی هم از بعد ملی و هم از نظر بین المللی در خطر انقراض شناخته شده است. این گونه در رتبه دوم گونههای در خطر انقراض ایران قرار میگیرد. با احتساب یوزهایی که احتمالا شناسایی نشدهاند، جمعیت این گونه در ایران زیر ۳۰ فرد برآورد میشود. در این شرایط معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست بارداری «ایران» - ماده یوز در اسارت - را محتمل میداند.
به گزارش ایسنا؛ سال ۹۶ یک توله یوزپلنگ ماده که از دست قاچاقچیان نجات پیدا کرده بود، برای نگهداری به پارک پردیسان تحویل داده شد. این ماده یوز «ایران» نام گرفت و دامپزشکان در همان مقطع اعلام کردند که «ایران» توان باروری دارد. در دی ماه همان سال ایمان معماریان - دامپزشک سابق پارک پردیسان - از معاینه «ایران» (ماده یوز کشف شده در تهران) خبر داد و گفت: احتمال تولید مثل «ایران» با کوشکی - یوز نر سایت تحقیقات یوزپلنگ آسیایی- وجود دارد.
به گفته او «ایران» قابلیت برگشت به طبیعت را ندارد چراکه این حیوان زمانی که از طبیعت جدا شد، سن کمی داشت و بسیاری از تواناییهای لازم برای زندگی در طبیعت را نیاموخته است. به همین دلیل «ایران» در سایت نگهداری تحقیقات یوزپلنگ آسیایی در پارک پردیسان کنار «کوشکی» و «دلبر» نگهداری میشود.
۱۷ فروردین ماه ۱۳۹۹ مرحله جدیدی در زندگی «ایران» جوان آغاز شد. قرار بود ماده یوز جوان از پردیسان کوچ کند و به زیستگاه اصلی خود در سمنان بازگردد. با تایید امیر عبدوس- مدیر کل سابق محیط زیست استان سمنان- «ایران» به محل تکثیر در اسارت یوز که در پارک ملی توران استان سمنان قرار دارد، منتقل شد.
ابتدای فروردین ماه ۱۴۰۰ «فیروز» - یوز نر ۱۱ ساله منطقه توران - زندهگیری و برای جفتگیری با «ایران» - یوزپلنگ ماده - به محیط اسارت واقع در سایت توران منتقل شد. انتشار این خبر واکنشهایی را بهدنبال داشت و برخی از کارشناسان اعلام کردند که چنین اقدامی میتواند معدود یوزهای باقی مانده در طبیعت را تهدید کند.
بیش از یک سال ازاظهار نظرهای کارشناسان محیط زیست درباره پتانسیل باروری ایران گذشت که ۶ بهمن ماه ۱۴۰۰ و در روزهای پایانی قرن اخبار خوبی از «ایران» به گوش رسید. ساعت ۷ صبح روز شنبه (۲ بهمن ماه ۱۴۰۰) علائم استروس (فحلی) در یوز ماده پارک ملی توران مشاهده شد. سه شبانه روز تلاش یوزپلنگ نر و ماده (ایران) برای انجام عمل لقاح موفقیت آمیز بود. ۱۱ اردیبهشتماه سال گذشته سه توله نر به روش سزارین صحرایی متولد شدند، اما در همان روزهای ابتدایی دو توله تلف شدند و ۹ اسفند ماه هم «پیروز» پس از گذشت حدود ۱۰ ماه به سرنوشت برادرانش دچار شد.
اکنون پس از گذشت یک سال پر فراز و نشیب دوباره اخباری از بارداری «ایران» منتشر شده این در حالیست که این خبر بارها تایید و تکذیب شده است.
حسن اکبری - معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست - درباره آخرین وضعیت «ایران» - یوز ماده ایرانی در اسارت - اظهار کرد: هنوز سونوگرافی برای «ایران» انجام نشده است چراکه نظر تیم دامپزشکی بر طی کردن روند طبیعی بوده است. بدین جهت به طور قطعی نمیدانیم که باردار است یا خیر؟
وی درباره وجود نشانههای بارداری در ویژگیهای ظاهری «ایران» توضیح داد: تشخیص بارداری گربهسانان از ظاهرشان تا روزهای آخر دشوار است چراکه بدن آنها در طبیعت نیز باید بهگونهای باشد که تا آخرین روزهای بارداری بتوانند با سرعت حرکت و شکار کنند همچنین جست و خیز داشته باشند.
معاون محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست در پایان تاکید کرد: ما تمهیدات، تمام مسائل مورد نیاز همچنین تجارب کسب شده در سال گذشته را برای زایمان «ایران» به کار میگیریم؛ بهطوری که میتوان گفت تسهیلات، امکانات و آمادگی لازم فراهم شده است. اگر ایران حامله باشد که احتمال آن وجود دارد، همه چیز آماده است.